Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
KOMANDİRLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Komandir vezifesi.
Komandirlik kursu.
Hacıyev orta rütbəli komandirlikdən hələ bugünkü qədər incimə-mişdi. Ə.Əbülhesen.
B a x komandanlıq
ci menada Ko-mandirliyin əmri.

KOMBAYN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ing.] Taxıl ve texniki bitki-lerin yığımında eyni zamanda bir sıra işi gören kend teserrüfatı maşını. Taxıl kombay-nı. Kartofyığan kombayn. Kombayn sürmək.
Geniş bir binanın şiferlə örtülmüş taxta-puşu, altında çoxlu traktor, kombayn vardı. M.Ibrahimov. Parlaq günəş işığında sarı buğda zəmilərinin içindəki kombaynlar də-nizdə üzən balaca gəmiləri xatırladırdı. I.Əfendiyev. Fərəc kişi dinməz-söyləməz kombayna qalxdı. Q.Ilkin. // Kömür, süxur ve s. çıxarılmasında eyni zamanda bir neçe işi gören mürekkeb maşın. Kömür kombaynı. Torf kombaynı.

KOMBAYNÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kombayn işleden fehle, kombayn süren. Kombaynçı ixtisası. Kom-baynçıların yarışı.
Kombaynçı mat-məət-təl kolxoz sədrinə və qaya kimi lal-kar duran kombayna baxırdı. Ə.Əbülhesen. [Sevinc Sonaya:]
.Taxılbiçən bir kombaynçı
. biçin yerini öyrənməmiş işə başlamır. Z.Xelil.

KOMBAYNÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kombaynçının işi,
peşesi, seneti. Kombaynçılıq kursu.

KOMBİNASİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.]
Müxtelif ve ya eynicinsli şeylerin bu ve ya başqa qayda üzre düzülüşü, birleşdirilmesi. Rəqəmlərin kombinasiyası. Səslərin kombinasiyası.
məc. Bir meqsede çatmaq üçün işledi-len mürekkeb üsullar sistemi, kelekbazlıqla qurulan işler, hadiseler. [Sultan:] Bütün bu kombinasiya da ancaq sənə aparatda yer eləməkdən ötrüdür. I.Hüseynov.
idm. Oyunda üstünlük, qelebe elde etmek üçün tetbiq edilen cürbecür üsullar, tedbirler. Şahmat kombinasiyası. Futbolçu-ların kombinasiyası. Kombinasiya düzəltmək.
Paltarın altından geyilen uzun köynek şeklinde alt qadın paltarı. İpək kombinasiya. Qara kombinasiya.

KOMBİNAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. combinare
birleşmiş]
Texnoloji proses cehetden bir-birile bağlı olan bir neçe müessiseni birleşdiren iri se-naye müessisesi, yaxud texnoloji cehetden bir-biri ile bağlı olmayan bir senaye sahesine aid müessiselerin inzibati birleş-mesi. Süd-ət kombinatı.
.İpəktoxuyan kombinatda yüzlərlə ixtisaslı fəhlə çalışır. S.Rehman. Bizə ət kombinatından belə bir ərzə gəlib; Ki, soyuqdan üşüyən mal-qaralar qeyzə gəlib. Ə.Vahid. // Yerli senayede xırda istehsalatlar, yaxud meişet xidmeti müessi-seleri birleşmesi. Rayon sənaye kombinatı. Məişət xidməti kombinatı.
Zavod ve müessiseler yanında müxte-lif dereceli mektebler birleşmesi. Tədris kombinatı.

KOMBİNEZON : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Bir-birine tikilmiş kurtka ve şalvardan ibaret iş paltarı. [Qızlar] kombinezon geymiş, saçlarını yığıb yaylıqla bağlamış, dirsəkdən yuxarı gödəkqollu köy-nəklərdə həvəslə işləyirdilər. M.Ibrahimov. Geydiyi kombinezon Şəfiqənin görünüşünü dəyişmişdi. H.Seyidbeyli.

KOMBİNEZONLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kombinezon gey-miş, kombinezonu olan. Kombinezonlu qız.
- Yoldaş, bu nədir?
deyə Zahidoğlu kom-binezonlu gəncdən soruşdu. S.Rehimov.

KOMBİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. combinatio-dan] Kom-binasiya edilmiş, birleşdirilmiş, quraşdırıl-mış, uyğunlaşdırılmış. □ Kombinə etmək
- birleşdirmek, uzlaşdrrmaq, uyğunlaşdrr-maq (müxtelif elementleri bir arada birleş-dirmek).

KOMEDİOQRAF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] bax komediyaçı.
Cəlil Məmmədquluzadə böyük rus kome-dioqrafını şüurlu olaraq özünə müəllim intixab etmişdi. M.Ibrahimov.

KOMEDİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. komodia, esli lat. comoedia]
Gülmeli, mezeli, yaxud sati-rikmezmunlu dram eseri. "Şamdan bəy" komediyasında da yazıçı bizi keçmişin iy-rənc tiplərindən biri ilə tanış edir. M.Arif. [ü.Hacıbeyov] məhz M.F.Axundzadə və
C.Məmmədquluzadənin dramaturji üslubunu izləyərək.. misli görünməmiş komediyalar yazmışdır. Ə. Sultanlı. // Bu cür eserin sehne tamaşası. Qədim vaxtlarda komediyanı yu-nanilər gülüş üçün çıxardardılar. N.Neri-manov.
məc. Gülmeli, eylenceli hadise haq-qında. Bu lap komediya oldu.
məc. Her hansı bir meqsedle özünü bu ve ya başqa rolda gösterme; riyakarlıq, iki-üzlülük. □ Komediya oynamaq
özünü riyakarcasına aparmaq.

KOMEDİYAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Komediya yazan dra-maturq.

KOMENDANT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.]
Qalada, yaxud is-tehkam halına salınmış rayonda yerleşen bütün qoşunların başçısı. Qala komendantı.
Qarnizonda nizam-intizama ve herbi xidmetin düzgün aparılmasına nezaret eden zabit. Şəhər komendantı. Lager komendantı.
Bakıda komendant patrulları çox olardı. Ə.Əbülhesen. Alman komendantının əmrinə görə cənazələr üç gün camaatın gözü qarşı-sında qalmalı idi. Ə.Sadıq.
Yollarda ordu hisselerinin ve herbi yük-lerin hereketine nezaret eden şexs.
Her hansı bir ictimai binanın, evin mü-diri. Umumi yataqxana komendantı.
[Mez-lum:] Bu gündən komendant məni öz yanına aparır. S.Veliyev.
0 Komendant saatı
herbi ve ya müha-sire veziyyeti elan edildikde müeyyen saat-larda xüsusi icaze olmadan küçelere çıxma-ğın qadağan edilmesi.

KOMENDANTLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Komendant vezi-fesi.
Komendantın başçılıq etdiyi idare (bax komendant
ci menada), hemçinin bu idarenin yerleşdiyi bina. Komendantlıqdan icazə almaq.

KOMENDATURA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[alm.] bax komen-dantlıq
ci menada. Komendaturada işlə-mək.
[Gülebetin] hər gün komendaturanı ayna kimi silib təmizləyirdi, stollarımızın üs-tünə bəzən çiçək də tapıb qoyurdu. M.Ibra-himov.

KOMENDÖR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ing.] Topçu matros.

KOMETA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. kometes
saçlı ulduz] astr. Dumanlı işıq veren leke ve quyruğa oxşar işıq zolağı şeklinde olan göy cismi; quyruqlu ulduz. Günəş sistemini 9 səyyarə (planett),
ə yaxın kiçikplanetlər, mete-orlar, kometalar və günəş özü təşkil edir. M.Qaşqay.

KOMİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Rusiya Federasiyasının terkibi-ne daxil olan Komi MR-in esas ehalisini teş-kil eden xalq ve bu xalqa mensub adam.

KÖMİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
Komik rollar ifa eden ar-tist. [Eyvaz] kolxoz dram dərnəyinin ən yax-şı komikidir. Ə.Veliyev.
məc. Mezeli adam, zarafatcıl.

KÖMİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [lat.]
Komediyaya xas olan, komediya ile bağlı olan. Komik rol. Komik süjet.
M.F.Axundzadənin komedi-yaları böyük ictimai məsələləri əhatə edən, komik planda ictimai xarakterlər yaradan klassik komediya əsərləri idi. M.Ibrahimov. [ü.Hacıbeyov] öz komediyalarında komik vəziyyətlərlə bərabər, lirik və dramatik səh-nələr də yaradır. Ə.Sultanlı.
Mezeli, gülmeli, mezhekeli.

KOMİKLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mezelilik, komizm. Mə-
şədi İbadın monoloqları dramaturgiya tari-xində öz canlı komikliyi ilə diqqətəlayiqdir.
Ə.Sultanlı.

KOMİNTERN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus. "KoMMVHHCTHHeCKHH
HHTepHaHHOHan"rn ixtisarı] tar. Kommunist Internasionalı (
cu ilde tesis olunmuş ve
cü ilde buraxılmışdrr), kommunist partiyalarının beynelxalq birleşmesi (Bey-nelmilel).

KOMİSSAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.]
Keçmiş SSRI-de: üze-rine ictimai-siyasi, teşkilati ve inzibati ve-zifeler hevale olunmuş rehber şexs (
cı illerde). // Herbi hissenin döyüş qabiliyyeti ve siyasi veziyyeti üçün koman-dirle beraber cavab veren siyasi rehberi (
ci illerde). □ Batalyon (polk divizion ve s.) komissarı

ci illerde sovet ordusunda herbi-siyasi işçilerin ferdi adı. Hərbi komissar
herbi komis-sarlığın başında duran şexs, herbi komissar-lığa rehberlik eden, herbi vezifelilerin uçotu, orduya çağırışı ve s. işlerle meşğul olan adam. Rayon hərbi komissarı. Xalq komissarı

cı illerde hökumet üzvü, xalq komissarlıqlarından birinin başında duran adam.
Xarici ölkelerde: polis vezifesini gören memur.
XVII esrin axrrrnda Fransa burjua inqi-labı dövründe: müxtelif tapşırıqlarla depar-tamentlere ve qoşun hisselerine gönderilen Konvent nümayendesi.

KOMİSSARİAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr. esli lat.] bax komis-sarlıq.

KOMİSSARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Başında komissar duran idare, orqan. Nə məhəlli komitə, nə ittifaq, nə də əmək komissarlığı [Zeynalın] tamamilə işdən xaric edilməsinə əsas etibarı ilə etiraz edə bilməyirdilər. S.Hüseyn. Komissarlıqdan yazıb, baş mühəndis vəzifəsinə təyin üçün namizəd istəyirdilər. Mir Celal. Qulamın yanına onunla eyni komissarlıqda işləyən bir işçi gəlmişdi. Ə.Əbülhesen. □ Xalq ko-missarlığı tar.
Azerbaycanda sovet dövrün-de dövlet idaresi sahelerinden birine rehber-lik etmiş merkezi orqan (
cı ilde nazir-liye çevrilmişdir). Hərbi komissarlıq
her-bi vezifelilerin uçotu, orduya çağırışı ve çağı-rışa qederki hazırlığı ile meşğul olan yerli herbi idare. Göyçəyin ərizəsi hərbi komissar-lıqda idi. Ə.Əbülhesen. [Xasayla] birlikdə hərbi komissarlığa beş nəfər getmişdi. Ə.Veli-yev.