Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
KOOPERATİVLƏŞDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kooperativ-
leşdirmek"den f.is.

KOOPERATİVLƏŞDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Koope-
rative daxil etmek, kooperative celb etmek. // Kooperasiya esasında birleşdirmek.

KOOPERATİVLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kooperativleş-
mek"den f.is.

KOOPERATİVLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Kooperasiya esasında birleşmek, kooperativ teşkil etmek; kooperative daxil olmaq.

KOOPTASİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. coptatio] Her hansı seçkili orqanın öz heyetine seçkisiz olaraq yeni üzv daxil etmesi.

KOORDİNAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] xüs. Fezada ve ya seth üzerinde her hansı bir nöqtenin veziyyetini teyin eden eded. Peykin koordinatları. Coğ-rafi koordinat.

KOPPUŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kök, toppuş. Koppuş uşaq. Koppuş əl. Koppuş adam.

KOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Görmek qabiliyyetini itirmiş, gözü görmeyen. Kor uşaq. Kor qoca.
Kor quşun yuvası öz-özünə düzələr. (Ata. sözü). Kor rəssam əlini oğlunun başına çəkərək gülümsədi. İ.Əfendiyev. □ Kor etmək (elə-mək)
gözlerini çıxartdırmaq. [Alı kişi:] bir paşanın sözü ilə məni kor elədin. "Koroğlu". Birparasın Şah Ismayıl özü kor edibdir, birparasın Şah Abbas özü,
. onlar məsrəfdən çıxıbdır, bir zada yaramazlar. M.F.Axundzade. Kor olmaq
görmek qabi-liyyetini itirmek. Bir azdan sonra Hacının bir gözü kor oldu. Ə.Haqverdiyev. [Qurban-qulunun] əvvələn, bir gözü çiçəkdən kor olmuşdu, ikinci də, burnu qəribə iri idi... T.Ş.Simurq.
is. Kor adam. Korlar məktəbi. Korlar üçün əlifba.
Dullara və yetimlərə və şillərə və korlara ianət və himayət göstərilsin. M.F.Axundzade. Dilənçilərin duaları, korla-rın sızıltısı
. deyirdi ki, imperatorun konsul-xanası açıqdır. M.S.Ordubadi. [Mehriban:]
.Korlar işığı, gözəlliyi necə duyurlarsa, mən də məhəbbəti eləcə hiss edirəm. İ.Əfendiyev. // Zeif gören, gözü pis gören.
məc. Ətrafdakı hadiseleri, işleri görme-yen, derk etmeyen, başa düşmeyen, hiss et-meyen. [Cahan:] Bəs mənim gözlərim kor-dur?! ü.Hacıbeyov. [Əbdül:] Mənim gözüm kor deyil. Ə.Haqverdiyev. [Südabe:] Gözəl-liyə qarşı kordur gözlərin. H.Cavid. // məc. Küt, qanmaz, anlamaz, cahil. [Elxan:] Sax-lan oyunlar oyuncağı, tapdanmış qul! Hədəf-siz kor kütlə! C.Cabbarlı. Savadsız, elmsiz in-san kordur. M.İbrahimov.
məc. Qatı, kesif, berk. Getdikcə ətraf dərələr kor dumanla doldu. S.Rehimov. [Xan:] Bu kor qaranlıqda bu azğın seli keçmək ol-mayacaq, gərək dan ağarmasını gözləyək. M.Rzaquluzade. // məc. Aydrn olmayan, belli olmayan, yaxşı seçilmeyen; zeif. Kor işıq.
Qoşulduğu sözlere pislik, meşumluq mefhumu verir: Kor tale. Kor qüvvələr.
Axı bunlar nədir ki, əlində kor fələyin; Kaş çiçə-yi olaydın, eyvandakı dibçəyin. B.Vahabzade.
məc. çrxış yolu olmayan, ardr kesik olan. Kor xətt. Kor küçə. □ Kor çay coğr.
heç bir hövzeye tökülmeyib yarıda quruyan çay. // Penceresi olmayan, penceresiz. Evin kor divarı.
Qaranlıqda, dumanlı havada yalnız ci-hazların kömeyi ile icra edilen. Kor uçuş. Təyyarənin kor enişi.
0 Kor bağırsaq anat.
yoğun bağırsağrn, soxulcanvari çıxıntısı olan hissesi. Kor qal-maq
cehaletde qalmaq, maarif işığından mehrum olmaq, dünyadan xebersiz olmaq. [Rüstem:] Mən kor qaldım, savadsız oldum. S.Rehimov. Kor qoymaq
1) dağıtmaq, xa-raba qoymaq, heçe çıxarmaq, puç etmek. [Aslan bey:] Sən mənim ətək-ətək tökdüyüm pulu, çəkdiyim zəhməti kor qoydun. A.Şaiq. [Qızıl Arslan:] Eldənizin yurdunu kor qoydun, mənim belimi sındırdın. M.S.Ordubadi; 2) məc. cehaletde saxlamaq, gözünü bağlı qoymaq, maarif işığından mehrum etmek. Köhnə zamanın üzü qara olsun, yaxşıca kor qoydu babanı. Mir Celal. Kor quruş (qə-pik)
bir qepik de olsa. [Perzad] həm Əlidən oldu, həm də Vəlidən: kəbindən bir kor quruş gəlmədi. Mir Celal. Kor düyün
1) açıl-ması çetin olan düyün; 2) məc. helli çetin olan mesele. Kor etmək
heç etmek, yox etmek, puça çıxarmaq. Sözüm bəyənilib, işim saz olub; Sən Allah, siftəmi kor eyləməynən. Aşıq Əlesger. Kor ilan zool.
cücülerle beslenen ilanabenzer sürünen heyvan. Kor yapalaq
1) bayquş; 2) məc. meşumluq, nehslik simvolu kimi işlenir. Gözünün üstündə Buxara papaq; Əntərə bənzəyir o kor yapalaq. S.Vurğun. Bu olan iş deyil, o kor yapalaq; Məni pəncəsindən buraxmaz ki, sağ. M.Rahim. Kor olmaq
gözü tutulmaq, suyu kesilmek. Bulağın gözü kor olubdur. Kor olsun!
qarğış, nifret meqamrnda iş-lenir. Dam üstədir damımız; Qoşadır eyva-nımız; Sən ordan bax, mən burdan; Kor olsun düşmanımız. (Mahnı). [Peri:] Laçınım, kor olsun Pərin, mən sənin başına bəla gətirdim. Ə.Memmedxanlı. Kor öküz kimi
heç bir iş görmeyen, fealiyyetsiz. [Bayrameli bey:]
.Rəsul ağa, sən heç zəhmət çəkib yerindən tərpənmə, necə ki, yatmısan elə də kor öküz kimi yat.. N.Vezirov. Kor siçan zool.
yer altında yaşayan gemirici; köstebek. Kor tut-duğun(u) buraxmaz
ters, inadkar, yekebaş adam haqqrnda. Kor höcət
ters, inadcıl, höcet adam haqqında. Heç kəsi bəyənmir, özü də ki, kor höcətin lap böyüyüdür. M.Süley-manov. Kor çiban
başı olmayan, gözsüz çiban. Kor şeytan
guya insanlara pislik getiren mövhumi qüvve... Şeytandan murad həmin kor şeytandır ki, taskülahından zınqı-rov asılıb. C.Memmedquluzade. Adamlar həmişə bir fəlakətə, uğursuzluğa düçar olanda kor şeytandan görərdilər. Mir Celal. Kor şeytan deyir ki... kor şeytan nə deyir...
bax dəli şeytan deyir... ("dəli"de). Yurdu kor olmaq (qalmaq)
ölenden sonra nesli qalmamaq, yurduna sahib duran övladı qal-mamaq. [Şiraslan] Əmiraslan babasına hiss etdirmək istəyirdi ki, onun yurdu kor deyil-dir. S.Rehimov. [Hacı:] Mən elə-belə adam deyiləm ki, yurdum kor qalsın, sabah başımı yerə qoyandan sonra var-dövlətimin başına qarğa-quzğun yığışsın. Mir Celal. Lənət sənə kor şeytan!
bax lənət.

KORABUĞUM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Taxılın küleşinin torpağa yaxın hissesi. Korabuğumu nə külək aparmaz, nə də mal yeməz.

KORAFƏHM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax korazehin. [Kamilov:] Yüz dəfə şəxsən özüm başa salıram, yenə baxıram ki, korafəhmin biridir. S.Rehimov.

KORAFƏHMLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax korazehinlik.

KORAMAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Sürünenler sinfine daxil olan ilanabenzer ayaqsız kertenkele. [Əmiraslan:] Nurəddin, gör nə gözəl kora-mal balasıdır. Tut, aparıb kirpimizə verək, yesin. Qorxma, koramalın zəhəri yoxdur, ada-mı vurmaz. S.S.Axundov... Iri kəsəklər, yekə kötüklərlə birlikdə ilan və koramallar maşın-ların altında qalırdı. Ə.Veliyev.

KORAMAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. çiy südle qatığın qa-rışığından ibaret ağartı yaxud serinleşdirici içki. [Tapdıq] bir qədər ağladıqdan sonra da yerə düşüb koramazı
. iki boşqaba boşalt-dı.. Ə.Veliyev.

KORAZEHİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Yaddaşı zeif olan, zehin-siz, küt, qabiliyyetsiz, gec anlayan, korafehm. [Mirze Hüseyn:] çox korazehin və şıltaq bir qız idi. Əlifbanı güclə öyrənə bildi. S.Rehman. [Qendab:] [Mezahir] riyaziyyatda məndən də korazehin idi. B.Bayramov.

KORAZEHİNLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yaddaş zeifliyi, küt-
lük, gec anlama; korafehmlik.

KORBUCAQ(LI) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. Bucağı düz bucaqdan (90°-den) böyük olan. Korbu-caq(lı) üçbucaq.

KORBUZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. dan. Yaşından böyük görü-nen, iri bedenli; qüvvetli, yekeper. Korbuz cavan. Korbuz adam.

KORCA(SINA) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kor-koranə.

KORDABALET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr. corps de ballet] Əsas ifaçının etrafında deste ile reqs eden balet artistleri heyeti.

KORDİAMİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.] ürek dermanı.

KOREYACA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Koreya dilinde.
Koreyaca danışmaq. Koreyaca-rusca lüğət.

KOREYALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Koreyanın esas ehalisini teşkil eden xalq ve bu xalqa mensub adam.

KORGÖZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Gözü görmeyen, gözü kor olan; kor. Korgöz kişi.
məc. Qafil, qefletde olan, xebersiz. [Telli Perşana:] Elə [Şirzad] kimi igid harada var, ay korgöz xanım! M.İbrahimov.

KORİDÖR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Menzilin, binanrn ayrı-ayrı hisselerini birleşdiren dar keçid; aralıq, dehliz. Qaranlıq koridor.
Rüstəm bəy ya-vaşca koridora çıxdı, qapını taqqıldatdı. çemenzeminli. Nəcəf geniş və işıqlı bir ko-ridora çıxdı. Q.İlkin. // Her iki terefden mehdud dar yer haqqında.

KORİDORCU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mehmanxana ve s.-de mertebe otaqlarının baxıcısı.