Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

KÖMƏKÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bir işde kömek eden şexs; yardımçı. Uşaq anasının köməkçisidir.
.Mən Tehranda özümə köməkçi tapa bilə-rəm. M.S.Ordubadi.
Müavin. Usta köməkçisi. Rejissor kö-məkçisi. Operator köməkçisi.
Irəvanda da deyirlər vitse-konsulun köməkçisi biletin birinə Iran rəiyyətindən düşəndə on manat alır.. C.Memmedquluzade. Qəbul otağında köməkçi ilə [Mollayevden] başqa heç kim yox idi. M.Hüseyn.
məc. Yardımçı, elave. Köməkçi sual. Köməkçi sex.
◊ Köməkçi nitq hissələri qram.
esas nitq hisselerinin xüsusiyyetlerine malik ol-mayan sözler (edatlar, qoşmalar, bağlayıcılar, modal sözler). Köməkçi feil qram.
leksik menası olmayan, başqa sözlerle birleşib mü-rekkeb feil düzelden feil (mes.: etmək, elə-mək, olmaq ve s.).

KÖMƏKDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. köhn. Kömekçi. Köməkdar adam.

KÖMƏKDARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Kömek göster-
me, kömek etme. Ilyas Gülüşgəlinə söz verdi ki,
. köməkdarlıq edib Qəhrəmanı Dağüstü şəhərinə oxumağa göndərəcəkdir. S.Rehimov.

KÖMƏKKEŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif. köhn. Kömek eden, yardım gösteren.

KÖMƏKKEŞLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Kömek etme,
yardım etme, kömek gösterme. [Necefalı:] Köməkkeşlik deyil ha! Ağbirçək arvad uşaq-dır bəyəm, qolundan yapışasan? B.Bayramov.

KÖMƏKLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kömekleşmek"den f.is.

KÖMƏKLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. Əl-ele verib bir
işi görmek, bir işde bir-birine kömek etmek. Cavan ər-arvad
. əl-ələ verib köməkləşir-dilər, işlərini qabağa aparırdılar. E.Sultanov. Gəlinlər köməkləşib, dolu səhəngləri bir-birinin belinə aşırırdılar. M.Hüseyn.

KÖMƏKLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfBirlikde, kömekleşerek, bir-birine kömek ederek, bir yerde. Qərənfil xala Camal ilə köməkli yükləri düşürməyə başladı. Ə.Veliyev.

KÖMƏKLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kömək 1 ve
ci mena-larda. Etiqad et buna, yəqinə inan; Istəməz-dim köməklik insandan. A.Sehhet. Müqabil

köməklik hər zaman mümkündür.. M.S.Ordu-badi. □ Köməklik etmək (eləmək)
bax kömək etmək ("kömək"de). Geridə qalan-lara köməklik etmək.
[Yusif:] Yaxşı ki, Qulu mənə köməklik etdi. N.Nerimanov. Kömək-liyi dəymək
bax köməyi dəymək ("kö-mək"de).

KÖMƏKSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Heç bir kömeyi olma-yan, heç kesden kömek görmeyen; aciz. C.Məmmədquluzadə Novruzəlilərin ürək dağ-layan yazıq, ağır və köməksiz həyatlarını çox təbii və inandırıcı təsvir edir. M.İbrahi-mov. // Tek, kimsesiz, adamsız, himayesiz. Köməksiz yetim. Köməksiz qadın.
[Qara:] Sağ ol, Bəhram, Allah səni mənə çox görmə-yib, məni köməksiz qoymasın. C.Cabbarlı. Indi Qumru kənddə yalnız və köməksiz idi. Mir
Celal.
zərfHeç bir kömek olmadan, heç kesin kömeyi olmadan. Işi köməksiz görmək.

KÖMƏKSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kömeksiz adamın halı
ve veziyyeti. Gəncliyini də, qocalığını da həqiqi bir qürurla yaşayıb köməksizliyin nə olduğunu bilməmişdi. M.Hüseyn.

KÖMLƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

köhn. bax köynək. Ərəqçini, kömləyi, corabı bəy özü geyir. R.Əfendiyev. [Rizvan] yandan düymələnən nazik qara köm-ləyini geydi. S.Rehimov.

KÖMÜR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Odunu yandırıb basdır-maqla alınan tünd-qara rengli berk yanacaq. Kürəyə kömür qoymaq. Manqala kömür tökmək. Kömürü qızartmaq.
[Rüstem kişi]
. samovara su tökməyə, kömür salmağa ərin-di. M.İbrahimov. Arvad samovarı çölə çı-xartdı. Külünü boşaldıb yaxaladı. Su töküb kömür saldı. Ə.Veliyev. □ Kömür basmaq
- kömür almaq üçün odunu yandrrrb torpaqda basdırmaq. Kömür dəymək
dem tutmaq, kömürün demi (qazı) ile zeherlenmek. Kö-mür kimi (qədər)
tünd-qara, zil qara, qapqara. Kömür kimi uşaq.
Açıqlıqdan keçdi, kömür qədər qara
. görünən qamışlığa girdi. H.Nezerli. Onun rəngi kömür kimi qaradı. M.Hüseyn. Kömür kimi qaralmaq
- 1) berk qaralmaq, qapqara olmaq. Qız yayda kömür kimi qaraldı; 2) məc. hirsinden üzünün rengi deyişib tündleşmek. Rüstəm kişi
. kömür kimi qaralıb susurdu.. M.İbra-himov.
Yer altından çıxarılan bitki menşeli berk yanacaq, madde. Daş kömür. Kömür yataq-ları. Kömür mədəni. Iki vaqon kömür.
Don-bas bizə kömür verir.. M.Müşfiq. Fəhlələr qattı kömür tozu içində işləyirdilər. M.Rzaqulu-zade.

KÖMÜRBASAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kömür basmaqla, yan-dırmaqla meşğul olan adam (b a x kömür
ci menada).

KÖMÜRÇIXARAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Daş kömür şaxta-sında kömür çıxarmaqla meşğul olan (fehle ve s.). // is. Daş kömür çıxarmaqla meşğul olan fehle; qazmaçı, şaxtaçı. Kömürçıxaran-ların yarışı.

KÖMÜRÇÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Kömür hazrrlayıb satan adam. Kömürçünün üzüqaralıqdan nə arı? (Ata. sözü). [Xortdan:] Hər baqqalı, dəmir-çini, kömürçünü, arabaçını
. dindirirsən, deyir:
Mənim familiyam Kəkilbəyovdur. Ə.Haqverdiyev. [Ağsaqqal kişi:] O da kömür-çüdür, a kirvə! Bir yük kömür satmağa get-mişdi. Mir Celal.
Kömür satılan yer, dükan. Kömürçü dü-
kanı.
Daş kömür senayesi işçisi; şaxtaçı.
Kömürçülər mükafat aldılar.

KÖMÜRÇÜLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kömürçünün işi, pe-şesi (b ax kömür
ci menada). Kömürçü-lük eləmək.
Cəfərin atası kömürçülükdə qa-zandığı pulun tən yarısını hər ay müntəzəm halda oğluna göndərmiş, onu oxutmuşdu. Ə.Veliyev.