Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

KÜRƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Saçı, tükü parıltılı sarı-qırmızı rengde olan. Kürən oğlan.
Kürən at, geriyə dön!
dedikdə, kürən at dərhal geriyə sıç-radı. M.S.Ordubadi. // Is. mənasında. Bu rengde saçı, tükü olan at, adam ve s. Kürəni minmək. Kürəni çapmaq.
öfüqlərdə gü-nəş; Alov yallı bir kürən. R.Rza.

KÜRƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kürenmek"den f.is.

KÜRƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kürünmək. Tövlə kü-
rənib qurtardı.

KÜRƏNVARİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Küren renginde, kürene benzer; sarı-qırmızı.

KÜRƏŞƏKILLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Küre (şar) şeklinde
olan; kürevari, kürevi.

KÜRƏVARI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

KüRƏVARI bax kürəvi.

KÜRƏVARILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kürəvilik.

KÜRƏVI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Küre (şar) şeklinde, küreyeoxşar, şar şeklinde, kürevari, küre-şekilli, girde. Kürəvi cisim.

KÜRƏVILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Küre şeklinde olma, şara oxşama; girdelik, küreşekillilik, kürevarilik.

KÜRƏYƏC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bax kürək
ci menada. Kürəyəclə zibili bir yerə yığmaq.

KÜRK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Keçmişde, esasen, qoyun derisinden, indi ise süni tüklü derilerden tiki-len yaxud içi ya üzü bu kimi deri ile örtülü olan isti qış geyimi. Kürk tikmək. Kürkü gey-mək.
Telli.. Rizvanın da kürkünü Gülpərinin çiyninə salırdı. S.Hüseyn. Soyuq bir cəhən-nəm, bir yaman ölkə; Soyuq güc gətirdi, sığın-dım kürkə. Ə.Cavad. Balkanlılar tərsinə gey-di köhnə kürklərin; Qorxutmağa durdular Avropanın türklərin.. A.Sehhet. // Qiymetli xezden tikilmiş qadın, uşaq isti üst geyimi. Dovşan dərisindən kürk.
Yumşaq tükdən boz kürkümə; Anam büküb bu yaz məni. M.Dil-bazi.
Məc. mənada. örtük, perde. Dağlar ağ kürkə bürünmüşdü.
Siyasi dumanların kə-sif kürkünə girib
. nəşələr dünyasında üzən bu şəhər [Bağdad] minlərcə
. xəfiyyələrin əlində idi. M.S.Ordubadi.
0 Kürkünə birə dolmaq (düşmək)
teş-vişe düşmek, el-ayağa düşmek, heyecan ke-çirmek, narahat olmaq. Bu son aylar nədənsə Nemətullayevin kürkünə birə dolmuşdu. S.Rehimov. Kürkünə birə salmaq
birini teşvişe salmaq, qorxuya salmaq, bir şeyle qorxudaraq narahat veziyyete salmaq. Bağır bayaqdan bəri qonşusunun atmacalarını ve-cinə almırdı, amma Piti Namazın indi dedik-ləri kişinin kürkünə birə saldı. İ.Melikzade. Kürkünü sudan çıxarmaq
çetin veziy-yetden özünü çıxara bilmek (çıxarmaq), öz işini düzeltmeyi bacarmaq.

KÜRKÇÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Kürktiken usta; kürk tikib satmaqla meşğul olan adam. Kürkçünün kürkü olmaz, börkçünün börkü. (Ata. sözü).
Yaxşı deri, xez tanıyan adam; deri, xez mütexessisi.

KÜRKÇÜLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kürkçünün işi, peşesi, seneti. Kürkçülüklə məşğul olmaq.

KÜRKLÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Əyninde kürk olan, kürk gey-miş. Kürklü qoca.
Kürklü arabaçı əlinigö¬zünün üstünə qoyub baxdı, ancaq bir şey görmədi. S.Rehimov. Qalın kürklü, çiyni tü-fəngli qoca sağ böyründən əleyhqaz asmışdı. Ə.Əbülhesen.

KÜRKLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Kürk tikilmeye yarar.
Kürklük dəri, xəz.
Reqemlerle
reqemin gösterdiyi miq-darda kürk tikmeye kifayet edecek qeder. Iki kürklük dəri.

KÜRKTIKƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kürkçü
ci menada.

KÜRLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kürleşmek"den f.is.

KÜRLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Getdikce ağlağan, qış-
qırıqçı, şıltaq olmaq (uşaq haqqında). Aylar keçdikcə körpə kürləşir, ağlamaqdan yorul-mur, Firəngizin yuxusu isə göyə çəkilirdi. S.Rehimov.
Tenbelleşmek, tenbel olub getmek, vax-tını boş-boş keçirmek.

KÜRLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Ağlağanlıq, şıltaqlıq, qışqı-rıqçılıq (uşaq haqqında). Uşaq kürlükdən arıqladı.
Tenbellik, bacarıqsızlıq, acizlik. Kürlük etmək.

KÜRNƏC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Bir yere toplanma, yı-ğışma, topa halında dayanma (qoyun ve s. haqqında). [Pası]
.qoyunların kürnəcdə çox dayanmasına yol verməzdi. S.Rehimov. Kürnəc bağlamaq
bir yere toplanmaq, yığılmaq, sıx dayanmaq (qoyun ve s. haq-qında). Gün getdikcə yağlanır, qoyun kür-nəc bağlayır, köç dəhmərlənib gedirdi. Ə.Veliyev.

KÜRRƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

klas. bax kürə
Illər olub
kür-rələrdə dəmir olmuşuq; Sərhədlərdə dayan-mışıq küləkdən ayıq. M.Araz.

KÜRSƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İtlerin, canavarların ve bezi başqa vehşi heyvanların cütleşmesi, cinsi elaqe prosesi ve bu prosesin dövrü.

KÜRSÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Yanları ve söykenece-yi olmayan stul; ketil. Kürsüdə oturmaq.
Xəstənin yanındakı kürsünün üstündə otu-ran mülayim bir həkim fısıltı ilə danışırdı. H.Nezerli. Dünən əl çalındı bir sənətkara; Bir kürsü qulunun rəngi dəyişdi. M.Araz. // Kreslo, stul. Kürsüləri düzmək.
Otağa xalılar salınıb və yumşaq divan və kürsülər qoyulub. Ə.Haqverdiyev. Ziyafət məclisinin yuxarı başında üç boş kürsü qoyulmuşdu.
M.S.Ordubadi.
Tribuna, kafedra. Kürsüdən danışmaq.
- Salona daxil olduqda Sona xalanı kürsüdə
nitq söyləyən gördüm. S.S.Axundov. Yo-
ğunca bir adam olan Mehman dayı yerindən
qalxıb kürsünün dalına gəldi. Ə.Sadıq.
□ Kürsüyə çıxmaq
nitq demek, çıxış et-mek ve s. üçün tribunanın arxasına keçmek. Natiq kürsüyə çıxdı.
Mən də çıxdım kürsü-lərə, mən də söyüldüm, söydüm. S.Rüstem. Natiqlər bir-birinin arxasınca kürsüyə çıxıb düşürdülər. S.Rehman. Danışıq kürsüsü
bax xitabət kürsüsü. [Mehemmedcefer] danışıq kürsüsünə çıxanda əlinin içi ilə ba-şını tez-tez dala darıyardı. Qantemir. Xita-bət kürsüsü
bax kürsü
ci menada. Burda nə səhnə vardır, nə xitabət kürsüsü; Nə əl-qolunu ölçən; Bir natiqin gur səsi. R.Rza. Salmanov növbəarası iclası açıb ona söz verincə, Haşımov
. xitabət kürsüsünün arxasına keçdi və
. danışmağa başladı. Ə.Əbülhesen.
məc. Vezife, rütbe, mövqe menasında. [Hikmet İsfehani] bir neçə dəfə məclis vəkili olmuş, baş vəzir kürsüsünü tutmuşdur. M.İbra-himov.
Keçmişde: qızrnmaq üçün altrna man-qalda ve ya çalada od qoyulub, üstüne iri yorğan salınan yastı stol. Kürsü qurmaq. Kür-süyə girmək. Kürsüdə qızınmaq.
Yayda yük üstü ona yaylaq idi; Kürsülər altı ona qışlaq idi. S.Ə.Şirvani.
.Qışın soyuğunda da adam istəyir girsin isti kürsüyə və yorğanı çəksin başına.. C.Memmedquluzade. Evin ortasın-da qədim qayda ilə kürsü qurulub, Məşədi Ağabanı kürsüdə oturub, əlində qırmızı par-çadan özünə köynək tikir. M.Əliyev.

KÜRT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Quşların bala çıxarma zama-nındakı halı, veziyyeti. Kürt ördək. Kürt qaz.
□ Kürt düşmək (yatmaq)
bala (cüce) çıxarmaq üçün yumurta üstünde oturmaq. Ev sahibi gözlədi; Ana qaz kürt düşsün. R.Rza. Səttarın göyərçinləri yumurtaladılar, kürt düşüb bala çıxartdılar. Ə.Memmedxanlı.
0 Kürt toyuq məc.
evden xarice çıx-mayan, tenbel adam haqqında. Kürt toyuq kimi yerimək
yanlarınr basa-basa, ağır-ağır yerimek. Kürt toyuq kimi yeriyən Aşıq Abbasın dalınca zurnaçı Əkbər sürünürdü.
Mir Celal.

KÜRTLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kürt düşmüş ve ya kürt yatan quşun halı, veziyyeti.