Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
AÇIQRƏNGLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x açıq
ci menada. Açıqrəngli paltar. Açıqrəngli boya. Açıq-rəngli mürəkkəb. Açıqrəngli çit.

AÇIQ-SAÇIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. ve zərfi
Perişan, nizamsız, dağınıq.
Açıq, edeb xaricinde, her şeyi olduğu kimi, öz adı ile. Açıq-saçıq danışmaq.

AÇIQÜRƏKLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Semimi, öz fikrini üre-yinde gizletmeyen, üreyiaçıq. Açıqürəkli adam.

AÇIQÜRƏKLILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

mücər. Açıqürekli adamın xassesi; semimiyyet, üreyiaçıqlıq.

AÇILACAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Ev qapısının içeriye teref açılan yeri.
Düyümün ve ya bağlı bir şeyin açılma yeri.
məc. Bir meselenin, müemmanın helli, açarı.

AÇILAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Ateş açan silah, odlu silah (tüfeng, tapança). [Heyder] də neçə gündür ki yoxdur, xəbər gəzir ki, o, açılan axtarır. S.Rehimov.
...açılan Saylara qoşularaq, tüfeng, ta-pança növlerini bildirir; mes.: beşaçılan, onaçılan.

AÇILIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Açılmaq işi, açılma vaxtı; baş-lanış. Iclasın açılışı. Sərginin açılışı.

AÇILIŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Açılışmaq"danfi.is.

AÇILIŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fi.
qarş. Bir-birine yaxın olmaq, mehremleşmek, bir-birine isinişmek, yaxınlaşmaq. [Əhmed:] Birdən Gülnazı bərk-bərk qucaqlayıb öpdüm, bu əhvalat bizim açılışmağımıza səbəb oldu. T.Ş.Simurq.
Daha utanmamaq, sıxılmamaq, özünü serbest hiss etmek; tedricen mühite, etraf-dakılara, şeraite alışmaq. Usta Ağabala əvvəl bir utandı, sonra isə yavaş-yavaş açılışdı. çemenzeminli. Qarnı doymuş və rəngi özü-nə gəlmiş uşaqlar həyətdə oynayır, getdikcə şadlanıb açılışırdılar. M.İbrahimov.
Heyasızlaşmaq, daha çekinmemek, sır-tıqlaşmaq, el-qol açmaq.
İnkişaf etmek, kamilleşmek, zehni
açılmaq, irelilemek. Uşaq məktəbə gedəndən
xeyli açılışıbdır.

AÇILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Açılmaq"danfi.is.

AÇILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fi.
Qapağı, örtüsü ve s. götü-rülmek, düşmek, açıq hala gelmek. Qutu açıldı. Qazanın qapağı açıldı. Damın üstü açıldı. Şüşənin ağzı açıldı. Qıfiıl açıldı.
Aradakı manee götürülmek, yaxud yox
olmaq. Qarlar əridi, dağ kəndlərinə yol açıldı.
// Tayları, layları açıq hala gelmek. Külək-
dən pəncərələr açıldı.
Dalanda ayaq səsi
eşidildi, dərhal evin qapısı zərblə açıldı.
Mir Celal.
Qatlanmış, bükülmüş, düyünlenmiş,
bağlanmış şeyin qatları, bükükleri, qırışıqları
düzeltmek, düyünü, bağı açıq hala gelmek.
çətirin düyməsini basan kimi açıldı. Bağlama
yerə düşüb açıldı. örpəyi açılıb başından
düşdü. Gəminin yelkənləri açıldı. Belindən
qayış açıldı. Boğazından qalstuk açılıb düşdü.
Lent açıldı. Ayaqqabıların qaytanı açıldı.
Qoşqudan azad edilmek (olmaq). Atlar arabadan açıldı. öküzlər kotandan açılıb otlayırlar.
Aralanmaq, seyreklenmek, arada me-safe emele gelmek. Səilər açıldı.
Aralanmaq (qapalı, yumulu şey). Göz-ləri açılmaq. Ağzı açılmaq.
Ah, o gözlər ki, nigahilə dilü didələrim; Açılırdı, daha bir də məni şad etməyəcək. A.Sehhet.
Başlanmaq. Işə başlamaq. Iclas saat üçdə açıldı. Məruzədən sonra müzakirə açıldı. Idarələryayda saat
də açılır. Mək-təblərin açılmasına lap az qalmışdır.
Tesis olunmaq, esası qoyulmaq; tetbiqe, işlemeye başlamaq. Son illər ölkəmizdə çox sayda yeni məktəblər açılmışdır. Yeni də-miryol xətti açıldı.
Yaranmaq, emele gelmek, mümkün
olmaq. Yeni mədən yataqlarının tapılması
nəticəsində bu yerlərin inkişaiı üçün böyük
imkanlar açılmışdır. Azərbaycan incəsənəti
qarşısında böyük perspektivlər açılmışdır.
İfşa edilmek, meydana çıxarılmaq. Cinayətin üstü açıldı.
[Divanbeyi:] Qul-durların izi açılıbdır. Mən onları tutmağa çarə taparam... M.F.Axundzade. // Aydın olmaq, aşkar olmaq, belli olmaq, melum olmaq. [Bayram:] Yox, çuğulluq peşəsini üstümə götürmərəm, iş özü özbaşına açılar. M.F.Axundzade. [Piri baba:] Siz, Həcər xanım, tez gedin, burada olmağınız açılma-sın. S.S.Axundov. // üze çıxmaq, büruze vermek, görünmek (xestelik ve s.).
Tedqiqat, araşdırma ve s. neticesinde keşf olunmaq, müeyyen edilmek. Maqnit hadisələrinin mahiyyəti ancaq XIX əsrin əvvəllərində açıla bilmişdir.
çiçeklenmek, yarpaqlanmaq; görün-mek, zahir olmaq. Yaz gəldi, güllər açıldı.
Gül ilə həmzəban olubdu bülbül; Açılıb bənövşə, yasəmən, sünbül. Q.Zakir. Açılmış güllər, göy, sarı zanbaqlar; Bir cənnətdir bu gülşən hər tərəili. A.Sehhet. Seyrəltmədən və kultivasiyadan sonra
. pambıq dahayaxşı boy atmağa başladı və bitkilərdə altıncı yar-paq açıldı.
Deşilmek, delinmek, qazılmaq. Divar-dan pəncərə açılmışdır. Dağların altından uzun tunel açılmışdır.
Baxmaq, çıxmaq. Künc otağa yalnız bir qapı açılırdı. S.Rehimov. Cənuba baxan uzun, göy eyvana iki otaq açılırdı. Mir Celal. Evciyəzlərin qərbə açılan pəncərələ-rində şüşələr od tutub sarı bir alovla ya-nırdı. Ə.Memmedxanlı.
Qopmaq, sökülmek. Köynəyin bütün tikişləri açılmışdır.

Genişlendirilmek, vüsetlendirilmek, böyüdülmek, geneldilmek, uzadılmaq (sahe). Otağın arası açılsa, genişlik olar. Paltosu-nun dalı açıldıqdan sonra genəlmişdir.
Cilalanmaq, pardaqlanmaq, temizlen-mek, sürtülüb ağardılmaq; parıldamaq, işıl-damaq. Mis qablar qumla sürtüldükdə açılar. Şüşə silindikdən sonra açıldı. Dəripardaq-lanıb açıldı.
Ortalığa atılmaq, ireli sürülmek, baş-lanmaq. Söhbət açıldı. Bəhs açıldı. Indi ki söz açıldı, söyləməliyəm.
Buluddan azad olmaq, aydınlaşmaq, ayazımaq. Yağış kəsilən kimi hava açıldı. Göyün üzü açıldı.
Bir-iki dəqiqə davam edən yağışdan sonra göy açılmağa başladı. çemenzeminli. Hava açıldıqda ata oğlunun əlindən tutub geniş düzənliyə çıxırdı. S.Rehimov. Günəş qırpınanda açıldı hava; Dayandı ordular, durdu üz-üzə. S.Vurğun.
İşıqlaşmaq, işıqlanmaq, işıqlanmağa başlamaq. Səhər açılmaq. Dan yeri açılmaq.
Ey bəxtimin sitarəsi, bu sübh açılmasın; Mahi-rüxün yetər bu gecə karivanə şəm? S.Ə.Şirvani. Payızın sübhü yeni açılmışdı. S.M.Qenizade.
Atılmaq, partlamaq. Atılan bombala-rın heç biri açılmadı. Güllə açılmaq.
Açıl-dıqda atəş edərdim güman; Ki, göydən yerə od yağır nagəhan. M.Ə.Sabir. Güllə açıl-dıqda köpəkyerə sərildi. S.S.Axundov. Güllə açılanda Əhmədgördü ki, daha bura qaçmaq yeri deyil; təslim olmağı qət etdi. B.Talıblı.
Boşalmaq, boş qalmaq, boş yer emele gelmek. Yer açılan kimi səni oraya düzəl-dərik.
Sağalmamaq, qovuşmamaq, bitişme-mek, üstü açılmaq (yara haqqında).
Görünmeye başlamaq, zahir olmaq. Gözlərim önündə gözəl bir mənzərə açıldı. Qarşımızda müharibənin dəhşətli bir səh-nəsi açılmışdı.
Yavaş-yavaş dumduru göy qabığının və geniş üiüqlərin əzəmətli mən-zərəsi açılırdı. M.İbrahimov. Fərruxun nəzə-rində tamam başqa bir aləm açıldı. Mir Celal.
məc. Birden-bire hirslenerek qışqır-
maq, berk danlamaq, acıqlanmaq (bezen
"üstüne, üstüme" sözü ile). O, birdən üstü-
mə açıldı.
Başlamaq, çatmaq, yetişmek. Yaz açı-landa havalar qızmağa başlar.
Gül gö-türdü pərdə yüzündən, açıldı novbahar; Rövnəqi gəldi və nuri-bağü bustanın yenə. Nesimi. Gəlsin bahar iəsli, açılsın yazlar; Göylərə tökülsün ağ quşlar, qazlar. Qurbani.
Baş vermek, üz vermek. Amma təh-lükə özgə tərəidən açıldı. M.F.Axundzade.
Axmağa başlamaq. Borudan su açıl-maq. Yaradan qan açılmaq.
Hazırlanmaq, salınmaq, düzeldilmek. Yemək otağında təntənəli şam süirəsi açıl-dığını gördüm. M.S.Ordubadi. Sübhanver-dizadə birtəhər
. dəhlizə girdi, süirə açıldı, əvvəlcə toyuq qızartması, sonra rəngli çay verildi. S.Rehimov.
dan. Redd olmaq, el çekmek, getmek. Nayıbov Lətiiin üstünə qışqırdı:
Açıl başımdan! Mir Celal.
məc. Hell edilmek. ömür ipək kələi deyil, açılmayan düyünləri var. R.Rza.
məc. Könlü xoş olmaq, memnun ol-maq, üzü gülmek, ferehlenmek, sevinmek, şad olmaq. Fərəhdən qönçənin gülgün yanağı güldü, açıldı. Nesimi. [Xaver] uzun iztirab-lardan
. sonra Kərim xanın qayıtması ilə açılmağa başlamışdı. M.İbrahimov.
Bir sıra sözlerin yanına getirilerek, müxtelif ifadeler ve mürekkeb feiller dü-zeldilir; mes.: könlü açılmaq, dili açılmaq, üreyi açılmaq, aynası açılmaq, kefi açılmaq.

AÇILMAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Açıla bilmeyen.

AÇIM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Açılma zamanı, açılma müddeti (pambığın ve s. bitkilerin).

AÇIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Açma işi, açma terzi.

AÇMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Açmaq"danfi.is.

AÇMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fi.
Qapalı bir şeyin qapağını ve s.-ni qaldırmaq, götürmek, çıxartmaq. Qaza-nın ağzını açmaq. Qutunu açmaq. Sandığın qapağını açmaq. // örtülü bir şeyin örtü-yünü qaldırmaq, götürmek, çılpaq etmek. Döşünü açmaq. Başını açmaq.
Niqabın üzdən aç, ey gül, kim olsun dilguşa məclis. S.Ə.Şirvani.
Açıq hala getirmek, qapının, pencere-nin taylarını aralamaq. Qapını açmaq. Pən-cərəni açmaq. Pərdəni açmaq. Yol açmaq. // məc. Aradakı maneeni qaldırmaq. Sün-gülər açmayan yolu açdın; Qələmindən cavahirat saçdın. A.Sehhet. Şəhərin işıqları gecənin qaranlıq pərdəsini yırtır və sanki narın-narın tökülən yağışa yol açırdı. M.İbrahimov.
Qatlanmış, bükülmüş, sarınmış, yığıl-mış, bürünmüş, düyünlenmiş şeyin qatla-rını, büküyünü, qırışığını ve s.-ni açmaq. Bayrağı açmaq. Boğçanı açmaq. çətiri aç-maq. Düyünü açmaq. Gəminin yelkənlərini açmaq. Palazı açmaq.
İp ve s. ile bağlı olan şeyi bağdan azad etmek. Ayaqqabının qaytanını açmaq. Belini açmaq. Qayışı açmaq. Lenti açmaq. Tayları açmaq.
[Mesteli şah:] Xurcunu yerə qoy, ağzının bağını aç,
. taxta parçaları(nı) çıxart! M.F.Axundzade.
Qoşqudan azad etmek. Atları açmaq. Arabanı açmaq. öküzləri kotandan açmaq.
Qıfıl, kilid ve s. ile bağlanmış şeyi açıq hala getirmek. Sandığı açmaq. Qıiılı açmaq.
- [Oruc:] Bu saatda qayıdarıq, fiikir eləmə, sandıqları aç! M.F.Axundzade. Muzdur çamadanı qabağına alıb, açar yerini mis-mar ilə qurdalamağa başlayıb, axırda açdı. S.M.Qenizade.
örtülü, qapalı şeyi aralamaq. Ağzını
açmaq. Gözlərini açmaq. Kitabı açmaq.
- Ləbini açsa o gül məhiilə şəkkər tökülür. S.Ə.Şirvani. Aç gözün, gözlərinin qurbanı; Bir tamaşa elə, gör dünyanı. A.Sehhet.
Axışı dayandırılmış şeyin axıb get-mesine imkan vermek, yol vermek, burax-maq. Qazı açmaq. Suyu açmaq.
Başlamaq, işe salmaq. Iclası açmaq. Mübahisə açmaq.
Yenə bir neçə yerdən pulemyot atəşi açıb təkrar hücuma qalxış-dılar. M.Hüseyn. Bir enlikürək, boy-buxunlu oğlan iclası açdı, danışdı. Mir Celal. O vaxt olub-keçəni gətirib bir-bir yada; Mən söhbət açacağam əsgərlikdən, davadan. Ə.Cemil.

Əsasını qoymaq, tesis etmek, teşkil etmek. Məktəb açmaq. Klub açmaq. Yeni dəmiryol xətti açmaq. // Düzeltmek. Hər biri min gunə iş icad edir; Məclis açıb, nitqlər irad edir. M.Ə.Sabir.
Yaratmaq, vermek, vücuda getirmek. Fəaliyyət üçün geniş meydan açmaq. Yeni tapılan neit yataqları bu yerlərin inkişaiı üçün geniş imkanlar açır.
İnanıb söylemek, bildirmek, xeber vermek, açıqcasına demek. Həqiqəti açmaq. Oz qəlbini açmaq.
.Lakin Mirzə Süleyman bəy ürəyini açmayırdı. B.Talıblı. Ancaq [Habil] Bəxti ilə yol yoldaşı olmaq, düyə-lərin əhvalatını da açmaq,
. onun azarını üzünə demək istəyirdi. S.Rehimov. Yox... sənin səsində bir titrəyiş var; Gəl məndən gizlətmə, aç, söylə aşkar. S.Vurğun. // Gizli bir şeyi başqalarına bildirmek, faş etmek, demek, açıb söylemek. Sirri açmaq.
[Teymur ağa:] Vallah, hər kəs mənim bura gəlməyimi açmış olsa, bu xəncəri dəstəsinə-dək ürəyindən çaxacağam. M.F.Axundzade. Sirri-dəhəni-yarı könül, axtar özün tap; Söz yox ki, açıb şəxsə müəmmanı deməzlər. S.Ə.Şirvani. [Südabenin] danışıq və rəfta-rında bir səmimiyyət duyan Firidun kasıb bir tələbə olduğunu açıb ona söylədi. M.İbrahimov.
üstünü açmaq, ifşa etmek, aşkara çıxarmaq, meydana çıxarmaq, araşdırıb tap-maq. Cinayəti açmaq.
[Ağa Merdan:] Hacı Rəcəbəli əldə olmasa bu işi aşırmaq olmaz. Yoxsa işin üstünü açar... M.F.Axundzade.
çiçeklenmek, güllenmek, yarpaqlan-maq. Ağaclar gül açmışdı. çöllərdə lalələr açmışdır.
[Südabenin anası:] Yəqin indi oralarda badam güllənir, hə?.. Bir azdan sonra ərik də, alma da gül açar. M.İbrahimov.
məc. dan. Xoşuna getmek, üreyine yatmaq, işine yaramaq, sevindirmek. Nə də ki, o durna gözlərin sənin; Artıq güldürmə-yir, açmayır məni. S.Vurğun. Xüsusən təy-yarə meydançası haqqındakı məlumat məni açdı. M.Hüseyn.
Deşmek, delmek, qazımaq (bir yeri, bir şeyi ve s.). Dəlik açmaq. Qapı açmaq. Yerin altından yol açmaq. Tunel açmaq. Lağım açmaq. Divardan pəncərə açmaq.
Genişletmek, vüsetlendirmek; uzat-maq, böyütmek, geneltmek. Otağın arasını açmaq. Paltarın ətəyini açmaq. Paltonun dalını bir qədər açmaq lazımdır.
Cilalandırmaq, pardaqlamaq, sürtüb ağartmaq, parıldatmaq, işıldatmaq, temiz-lemek. Bıçaqları qumla sürtüb açmaq. Pən-cərələrin şüşəsini silib açmaq.
Hell etmek, yoluna salmaq, tedbir
görmek. Vidadi! Darıxma, bizdə məsəl var;
Bir yandan bağlayan, bir yandan açar.
S.Vurğun. [Molla Qafar:] Bilirsən, həmşirə,
- dedi,
bu bədəməl şəriətə sığmır, heç bilmirəm ki, bu müşkülatı nə gunə açım? S.Rehimov.
Bir sıra isimlere qoşularaq mürekkeb
feil ve müxtelif ifadeler düzeldilir; mes.:
ürek açmaq, könül açmaq, ağız açmaq, göz
açmaq, fal açmaq.
0 Açıb ağartmaq
b a x ağartmaq
ci menada. Ulfət oğlunun bir qız ilə gəzdiyini bilirdisə də, açıb ağartmırdı. Mir Celal.

AÇUN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. qəd. Dünya, alem, kainat. Yenə ölgün sükuta batdı açun; Qantəmir indi büsbütün məcnun. C.Cabbarlı.

AD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Doğulduğu zaman adama veri-len şexsi isim. Ad və soyad. Ad qoymaq. Adın nədir? Adını söyləmək.
Sən öləsən, Xanmirzə bəyin adını verən kimi, qoçaqlar o saat qalxdılar. N.Vezirov. // Leqeb, texellüs.
Şöhret. [Elmar:] Siz qızları ad maraq-
landırır. İ.Əfendiyev. // Bir adam haqqında
emele gelmiş ümumi rey. Yaxşı ad. Pis ad.
- Yaxşı igid yaman etməz adını; Yaman ad etməkdən ölüm yaxşıdı. Xeste Qasım.
Bir şeyin şifahi işaresi. Kitabın adı. Bitkinin adı.
Lətifə oxuduğu kitabların adını çəkir, bəzilərinin qısa məzmununu danışırdı. M.Hüseyn. Ulfət "toy" adı eşidib əvvəl tu-tuldu. Mir Celal.
Her hansı bir iş sahesinde ixtisası ve ya xidmeti veziyyeti müeyyen eden resmi rütbe, ünvan. Fəxri ad. Baş elmi işçi adı almaq. Nobel mükafatı laureatı fəxri adı. Şahmat üzrə dünya çempionu adı.
məc. Əsas, behane, sebeb menasında.
.Indi sənin mənə badalaq qurmağının heç adı yoxdur. Ə.Haqverdiyev.
0 Ad almaq
b a x ad qazanmaq (çı-xarmaq). Sən də igidlər kimi iş gör, ad al! M.Ə.Sabir. Ad batırmaq
nüfuzdan düşmek, etibardan düşmek, hörmetden düşmek (salmaq). Ad eləmək (etmək)
1) b ax ad qazanmaq (çıxarmaq). Seyyidi-bəxti qəranı gər məlalımdır desən; Ey adın qurbanı, mən aləmdə bir ad eylərəm.
S.Ə.Şirvani; 2) adaxlamaq, nişanlamaq. Vay o gündən ki, məni ad elədiz; Elə bildiz də ki, dilşad elədiz. M.Ə.Sabir. Qardaşlar bu iki uşağı bir-birinə körpə vaxtlarından ad etmişdilər. S.S.Axundov. Ad qazanmaq (çıxarmaq)
şöhret qazanmaq, meşhur olmaq. Yaxşılıqda ad qazanmaq. Pislikdə ad çıxarmaq. O, Jizika sahəsində böyük ad qazanmışdır.
Otuz il qoymuşdu can balıqçı gəmisində; Ad qazanmışdı Qurban balıqçı gəmisində. S.Rüstem. Ad qazanmış
şöhret tapmış, tanınmış, meşhur. Zərgər Hacı Məhəmməd öz sənətində ad qazanmış bir adam idi. H.Sarabski. Ad qoymaq
1)yaxşı işleri ile adını ebedileşdirmek, şöhret qazanmaq (bu menada "ad qoyub getmek" şeklinde de işlenir). Yetişdi sahilə köhnə tərlanım; Tarixdə ad qoyan o qəhrə-manım. S.Vurğun; 2) böhtan atmaq, leke-lemek, biabır etmek, bednam etmek. Ad olmaq
nişanlanmaq, adaxlanmaq. Nazlı dilbər özgələrə ad olsa; Işim-gücüm nalə olsa, dad olsa; Dəli könlüm dost kuyindən yad olsa; Kəsilərmi bu qafqafa, görəsən? Q.Zakir. [Şahbaz bey:] Ozün bilirsən ki, [Necibe] sənə ad olubdur. S.S.Axundov. Ad tutmaq (çəkmək)
söhbet zamanı yeri gelmişken birinin adını çekmek, haqqında danışmaq. // Yada salmaq, xatırlamaq. 0ə-hərdə nə çoxdu yurdsuz-yuvasız uşaq, üzünə baxan kimdi? Adını tutan, yaxına qoyan kimdi? Mir Celal. Ad vermək
1) çuğul-lamaq, şeytanlamaq, xeberçilik etmek; 2) qiymetlendirmek. Buna nə ad vermək olar? Adı anılmaq (söylənmək)
xatırlan-maq. Adı batmaq
şöhretden, nüfuzdan düşmek, rüsvay olmaq, biabır olmaq. Atalar oğul istər ki, adı batmasın. Adı çəkilmək
1) b a x adı anılmaq. Yuxu, həsrətlə adı çəki-lən şeylərdən biridir. Mir Celal; 2) nami-zedliyi qoyulmaq. Adı çıxmaq
şöhret qazanmaq, meşhur olmaq (bezen menfi menada işlenir). [Laçının] kənd uşaqları arasında adı çıxmışdı. M.Hüseyn. Adı dil-lərdə dastan olmaq (söylənmək)
meşhur olmaq, şöhret qazanmaq. Fənalıq, eyilik bil nə deməkdir; Yarın adın dastan olur dil-lərdə. H.Cavid. [Erkek Tükezban] ümumi mahalda özünə bir şöhrət qazanıb, adı dillərdə söylənməkdə idi. B.Talıblı. Adı qalmaq
özünden sonra yaxşı bir iş, eser qoyub getmekle adı ebedileşmek. Adı qara gəlmək
ölmek, yası tutulmaq. Adı pis çıxmaq
pis ad çıxarmaq, pislikde adı söylenmek. Adı var, özü yox
yalnız söz-de olub heqiqetde mövcud olmayan şey haqqında. Adı yanmaq
b a x adı batmaq. Adın batsın!
nifrin, qarğış meqamında işlenen ifade. Zülmkar ismi ilə aləmə oldun məşhur; Yeri, ey çərx, adın batsın, əcəb ad etdin. S.Ə.Şirvani. Adına dəyməz
adına, mövqeyine yaraşmaz. Yaman ad
1) pis ad, şerefsizlik, bednamlıq; 2) bezen böyük ad, şöhret menasında işlenir.

ADA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. coğr. Her terefi su ile ehate olunmuş quru; cezire. Pirallahı adası. Kuril adaları. Yarımadalar və adalar Avropanın bütün sahəsinin üçdə bir hissəsini tutur. // Teşbih, benzetme menasında. Urəyim dər-yadır, könlüm bir ada; Dərdim oldu günü-gündən ziyada. Aşıq Kerem. Təpələrin döş-lərində qurulmuş alaçıqlar bu yaşıllıq dənizi içərisində bir adanı xatırladır.. Ə.Sadiq.

ADAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "edeb" söz. cemi] köhn. Əxlaq qaydaları, edeb qaydaları, cemiy-yetde ünsiyyet qaydaları. Bilmək adabdır sənə vacib; Rəsmü adabə olgilən talib. S.Ə.Şirvani. [Mister Tomas]
.müsəlman ölkələrinin həyat və məişətini, adab və ənə-nələrini
. uzun mütaliə və müşahidələr nəticəsində öyrənə bilmişdi. M.İbrahimov. // Deb, üsul, qayda. [Mirze:] Burada lazım olan adabı yazmışam. Ə.Haqverdiyev. Ara-lığa Iran adabı üzrə çay deyil, balaca zərli qrafinlərdə konyak və şirniyyat gətirdilər. M.İbrahimov.

ADACIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

kiç. Kiçik ada, kiçik cezire.

ADADOVŞANI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Əhli şeraitde saxlanıb artırılan dovşan növü. Adadovşanı çox tez törəyib artan heyvandır.

ADAX : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ad, nişan, deyik. Adax günü.

ADAXLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Adaxlamaq"danfi.is.

ADAXLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Nişanlamaq, ad etmek. Haman ili məni səkkiz yaşlı bir qızla adax-ladılar. M.İbrahimov.