Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

AYAZITMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fi. Ayaza vermek, şaxtaya vermek, soyutmaq, dondurmaq.

AYAZLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Ayazlamaq"dan i.is.

AYAZLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x ayazımaq 1 ve
ci menalarda.

AYAZLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Şaxtalı, soyuq. Sən ayazlı gecələrdə ulduzların sirdaşısan; Boran-ların, çovğunların, dumanların qardaşısan. S.Vurğun.

AYAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Buludsuz, aydın, eyni zamanda da soyuq gece, ya gündüz.
məh. At çulunun içine astar kimi tiki-len keçe.

AYBAAY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zəriMüntezem suretde her ay, aydan-aya. Aybaay hesabat vermək. Uzvlük haqqını aybaay toplamaq. Aybaay geri gedir.

AY-BALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Tropik denizlerde yaşayan girdesifet balıq. Ay-balıq ən çox kürü tökən balıqdır.

AYBAŞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Heddi-büluğa çatmış qızlarda, hemçinin qadınlarda vaxtaşırı (her ay) uşaqlıqdan qan ifrazı; adet, heyz. Aybaşı orta beyindəki cinsiyyət mərkəzləri ilə tənzim olunur.
ürekkeçme.

AYBƏNİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. şair. Sifeti ağ, gözel, göy-çek.

AYDIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii.
İşıqlı, aylı, mahtab. Aydın gecə.
Azər daha çox zövq alır aydın gecə-lərdən. H.Cavid. Aydın bir gecədir, ulduzlar həsrətlə yerə baxır. S.Rüstem.
İşıqlı, nurlu, işıqsaçan. // Parlaq.
Buludsuz, açıq, temiz. Aydın səma.
Aydın hava.
çiskinli və qaranlıq gecəni
aydın bir səhər əvəz etdi. M.İbrahimov.
□ Aydın olmaq
aydınlaşmaq, açılmaq, buluddan, çenden temizlenmek. Yağış nə qədər gurultulu yağsa, o qədər sonra hava xoş və aydın olur. A.Divanbeyoğlu. Mən aşiq aydın olsun; Ay doğsun, aydın olsun.. (Bayatı). // məc. Temiz, saf, lekesiz, sakit. Aydın baxışlar. Aydın gözlər.
Tahir Ləti-iənin aydın baxışlarındakı səmimiyyətə qətiyyən şübhə etmirdi. M.Hüseyn.
Heç bir şübhe doğurmayan, aşkar, açıq, belli, melum, şübhesiz. Aydın məsələ. Fik-rimiz aydındır.
Yaxşı başa düşülen, seçilen, qavra-nılan, eşidilen, görünen. Aydın səs. Dağ-ların aydın görünən zirvələri.
Aydın vəzndə olan musiqiyə xalq mahnıları, müx-təlifi xalq rəqs havaları, habelə "təsnifi"lər (vokal musiqisi) və "rəng"lər (çalğı musi-qisi) daxildir. ü.Hacıbeyov. Aydın məqsəd olmadan işə başlamaq yaramaz. Ə.Sadıq.
□ Aydın etmək
aydınlaşdırmaq, aşkar etmek, belli etmek, müeyyenleşdirmek. Məsələni aydın etmək lazımdır. Vəziyyəti aydın etmədən heç bir söz demək olmaz. Aydın olmaq
1) aşkar olmaq, belli olmaq, meydana çıxmaq. Danışıqdan aydın oldu ki, [Nebi kişi] Həcərin ağ boya ilə işlənmiş şəklini istəyir. S.Rehimov. Bu mənzərəni görərkən hər şey aydın oldu. Ə.Memmed-xanlı; 2) görünmek, üze çıxmaq.
0 Aydın gün məc.
xoşbextlik, seadet, uğur. Aydın günə çıxmaq
uzun ezab ve çetinlikden sonra xoşbext olmaq. Gözün aydın (olsun)!
xoş bir münasibet ve sevincli bir hadise ile elaqedar olaraq söylenilen tebrik ifadesidir.
.Yardan xəbər gəlibdi; Gözlərin aydın olsun. (Bayatı).

AYDINCA(SINA) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfi Aydın suretde, açıq-aydın, lap aydın. Səs aydınca eşidilir.

Uzaqda qurulmuş çadırlar da aydınca görünürdü. çemenzeminli.

AYDINLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aydınlanmaq"dan f.is. AYDINLANMAQ b a x aydınlaşmaq. AYDINLAŞDIRILMA "Aydınlaşdırıl-maq"dan f.is.

AYDINLAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Aydın edil-
mek, aşkar edilmek, müeyyen edilmek, izah edilmek.

AYDINLAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aydınlaşdırmaq"dan f.is.

AYDINLAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Aydın etmek, aşkar etmek, müeyyen etmek, belli etmek, açmaq, izah etmek. Məsələnin qaranlıq tərəfini aydınlaşdırmaq. Vəziyyəti aydınlaş-dırmaq.
Izahat işləri fəhlələrə güclü təsir bağışlayır və məsələni aydınlaşdırırdı. M.S.Ordubadi.

AYDINLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aydınlaşmaq"dan f.is.

AYDINLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Aydınlıq olmaq, açılmaq, buluddan ve s.-den temizlenmek. Göy üzü aydınlaşdı. Axşamdan hava bulud-lu idi, səhərə yaxın aydınlaşdı.
Aşkar olmaq, aydın olmaq, belli olmaq, melum olmaq, müeyyenleşmek. Məsələ aydınlaşdı. Vəziyyət aydınlaşdı. Fikir hələ tamamilə aydınlaşmamışdır.
Yaxşı görünmek, aydın görünmeye baş-lamaq. Gün çıxdı, dağların başı aydınlaşdı.

AYDINLATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aydınlatmaq"dan f.is.

AYDINLATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İşıqlandırmaq, nur-landırmaq. // Mec. menada. Qara simasını süni təbəssüm işığı ilə aydınlatmağa çalışdı. M.İbrahimov.

AYDINLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Ay işığı, mahtab; açıq ve işıq hava. // Sif. menasında. Aydınlıq gecə.
- Ulkər aydan ucadır; Nə aydınlıq gecədir; Mənim halım pis keçir; Sənin halın necədir? (Bayatı). Əvvəlinci məclis vaqe olur Heydər bəyin obasından kənar, bir böyükpalıd ağa-cının dibində, aydınlıq gecədə. M.F.Axund-zade. Aydınlıq gecədə, gözəl bir çeşmənin kənarında cavanlar halə qurub əyləşib, növbə ilə oxuyub-çalanlara qulaq verirdilər. Ə.Haqverdiyev.
İşıq, nur. Ey, gözüm aydınlığı, zülmət-dən ənvar istəmə. Nesimi.
İşıqlı yer. Ovçular aydınlıqda oturub söhbət edirdilər.
məc. Xoşbextlik menasında. □ Aydın-lığa çıxasan!
"xoşbext olasan!", "yaxşı gün göresen!" menasında teşekkür, tebrik ifadesi. Aydınlığa çıxmaq
xoşbextliye çatmaq, rahat ve mesud heyata çatmaq. Aydınlıq içində olmaq
xoşbext ve rahat heyat keçirmek. [Xırda xanım:] Bala, aydınlıq içində ol, imanın kamil olsun. N.Vezirov.

AYDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. məh. Anlatmaq, sezdirmek, başa salmaq, qandırmaq.

AYƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
din. Quran surelerinin müsteqil menası olan cümlelerinden her biri. Yasin surəsinin ayələri.
Ancaq böyüyüb savadımı artırandan sonra bildim ki, həmin ibarə Quran ayəsidir. C.Memmedquluzade.
məc. dan. Hökm, ehkam, qanun, emr menasında. Onun dedikləri bizim üçün ayə deyil.

AYƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

dan. b a x aya. [Meşedi İbad:] Qo-naqlar bu evdə olanda, mən o biri otaqda səhərdən bəri fikirdə idim ki, ayə mənim ey-bim nədir? ü.Hacıbeyov.

AYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x ayə
Yetmiş min ayətə dəlil olursan. Xetayi.

AYƏTULLAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Allahın nişanesi.
Din xadimlerine verilen rütbe.