Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QAPANÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qapana baxan, qapanda şey çeken adam.

QAPANÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qapançı vezifesi, peşesi.

QAPANDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qapançı. Qapandar yı-ğılmış pambığı qapanda çəkdi.

QAPANDARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qapançılıq.

QAPANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qapanmaq"dan f.is.

QAPANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bağlanmaq, kilidlenmek. Pəncərələrin hamısı qapanmışdır.
Qapılar örtülüb qapanmışdır. A.Sehhet.
Ortülmek (açıq şey haqqında). Elə bil düşdüyü bəlanı qanır; Yenidən gözləri yenə qapanır. A.Sehhet.
Buludla örtülmek, tutulmaq, çulğalan-maq. Hava soyudu, göyün hər tərəfi qapandı.
Tıxanmaq, kip bağlanmaq, tutulmaq. 0ü-şənin ağzı qapanmışdır. Qapı-pəncərə yaman qapanmışdır, nəfəs almaq olmur.
Ucları, kenarları, son nöqteleri birleş-dirilmek (meftilin, zencirin ve s.-nin).
Bitirilmek, dayandırılmaq, bağlanmaq. İclas axşam saat
da qapandı.
Resmen leğv edilmek, qadağan edilmek; işlemesine, fealiyyetine, çıxmasına icaze ve-rilmemek, bağlanmaq. Bəşir cənabları elə bilir ki, Balaxanıdakı qız məktəbi qapandı, amma qeyri şəhərlərdə neçə-neçə qız mək-təbləri var. C.Memmedquluzade. Bu fitva çıxandan bir neçə gün sonra [Tebrizde] kino-teatrların bir neçəsi qapandı. M.S.Ordubadi.
Bayıra çıxmamaq, içeride oturub qal-maq. Otaqların kirayəsini və əmək xərcini ax-şamdan verib otağımıza qapandıq. M.S.Ordu-badi. Yarım saat çəkmədi, aralıqda beş-on köynək cırıldı və Hürzad tərəf döyülmüş, sö-yülmüş geri çəkilib evdə qapandılar. çemen-zeminli. Axşamları quşlar və böcəklər ilə bə-rabər insanlar da daxmalarına qapanır, qəsə-bəni dərin bir sükut bürüyürdü. H.Nezerli. // Sıxınmaq. [Durna] da bu balaca qulan kimi anasının səsini eşidəndə qaçıb dizlərinə qa-panardı. İ.Əfendiyev.
Yıxılmaq. Əmrah ağzı üstə qapandı, yalnız ikicə dəfə hönkürdü. M.Hüseyn.
Haqq-hesab kesilmek, tamamlanmaq,
leğv edilmek. Keçənilki mühasibat dəftərləri
qapandı.

QAPAN-TƏRƏZİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qapan

QAPATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qapatmaq"dan f.is.

QAPATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Qapamağa, örtmeye, bağlamağa mecbur etmek.

QAPAYICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qapayan, örten. İlbiz-
lərin bədəninin qapayıcı əzələləri.
is. Destede, sırada en axırıncı geden şexs.

QAPAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Əl ayası ile başa vurma. Amma burada yenə bir az fikirləşirəm, fikir-ləşirəm ki, Hacı əmi müxbirin başına qapazı nə üçün ilişdirirdi. M.Ə.Sabir. Qoy nağıl elə¬yim, sənin haqqında olmasa, durub mənim başıma bir qapaz vur. M.S.Ordubadi. Doğru-dur, Mahmud arvadını çox sevirdi,
. amma bununla belə daima aldığı qapazlardan çox da məmnun olmazdı. B.Talıblı. □ Qapaz vurmaq (salmaq)
el ayası ile birinin ba-şına vurmaq. Gör yağı oğurlayıb harasında gizləyib,
deyə [anası] Xanməmmədin başına bir cüt qapaz saldı. çemenzeminli.
məc. Zülm, tehqir menasında. Ona ümid, mənə zor, amma demir kimə haqq? Əl-ayaq zəncirdədir, baş qapazlı, sinə dağ. B.Vahab-zade.

QAPAZALTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Her kes terefinden tehqir olunan, incidilen aciz, mezlum, hüquq-suz adam.

QAPAZLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qapazlamaq"dan f.is.

QAPAZLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. dan. Qapazla vurmaq, başına vurmaq. [Şahqulu:] Siz öləsiz, özü məni gündə min qapazlayır. N.Vezirov.

QAPAZLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qapazlanmaq"dan f.is.

QAPAZLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Qapazla vurul-maq.

QAPAZLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qapazlaşmaq"dan f.is.

QAPAZLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. dan. Bir-birini qa-pazla vurmaq.

QAPÇAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Taxtadan qayrılmış su ve ya şerab qabı; çellek. Qapçaq su ilə doludur.
Cod hesirden, kendirden toxunmuş, ya tikilmiş böyük kise. Bir qapçaq kartof.

QAPDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qapdırmaq"dan f.is.

QAPDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Qapmağa tehrik et-mek, qapmağa mecbur etmek. İti qısqırdıb yoldan keçəni qapdırırdı.
f. Qapışdırmaq, qapıb almaq, oğurlamaq. Boş danışma, bura say qapdırıb aldıqlarını!
M.Ə.Sabir.

QAPI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Girib-çıxmaq üçün evin, yaxud barının ve s.-nin divarında açıq yer, deşik, habele bu deşiyi qapamaq üçün taxtadan, de-mirden ve s.-den düzeldilen qurğu. Divara qapı açmaq. Ev qapısı. Qapını örtmək. Ara qapı (iki otağın arasındakı qapı). Qapı ağzı (qapının qabağı, qapı önü). Qapı içi (astana). // məc. Ev menasında. [Gülzar:] Heç kəs cürət edib bu qapıya gələ bilməz. S.S.Axundov.
Evin, binanın qabağı, gireceyi; heyet. Elə kəs var ki, tapılmaz qapısında bir inək. S.Ə.Şirvani. Mal qapıya gələndə axşam-
səhər; Qoyun mələr, quzu mələr, dağ mələr. A.Şaiq. Hədiyyə naharını təzəcə bitirmişdi ki, qapıda maşın səsləndi. Mir Celal. □ Qapı-baca
ev, heyet, evin yan-yöresi. Qapı-bacadan muğayat ol. It qapı-bacanı qoru-yur.
[Xırda xanım:] Bu saat otaqları təmiz süpürərsən, qapı-bacanı gül kimi eləyərsən. N.Vezirov. Züleyxa xeyli vaxt, həyəcan içində qapı-bacada dolandı. S.Rehimov. Qapıda törəmə
sahibinin öz heyetinde doğulmuş ve ya böyümüş (heyvan haqqında). // Evin divarları, eve yapışıq olan yerler. Qapı-bacanı əhənglə ağartmaq
. ümumi bir həvəs idi. H.Sarabski.
Bir şeyin ağzını, deşiyini, gireceyini ör-
tüb bağlamaq üçün demirden, taxtadan, şüşe-
den ve s.-den düzeldilmiş örtü. Şkafın qa-
pıları. Buxarının qapısı. Avtomobilin qapısı.
Nerd oyununda: iki daşla tutulan xana.
◊ Açıq qapı
her kesin gire bildiyi yer.
..Qaçay arxasını divara söykəyib açıq qapı-dan həyətə baxırdı. İ.Melikzade. [Əmir:] Mən bağlı qapını yox, açıq qapını kilidləməklə qa-pını bir az açıq qoymuşdum. M.S.Ordubadi. Bağlı qapı dalında
gizli, xelveti, kenar adamın iştirakı olmadan. Qapı dalında qal-maq (qoymaq)
1) bayırda qalmaq, içeri buraxılmamaq; 2) sıxıntıda qalmaq, çetinliye düşmek, ağır veziyyete düçar olmaq. Bəs ana deyilmi, özün söylə bir; O qapı dalında qoyduğun ana? B.Vahabzade. Qapıda dur-maq
müntezir olmaq, gözlemek. [Mirze Cefer xan:] Əli xan
. indi, budur, özü də, sər-kərdələri də gəlib qapıda durub, hüzuri-aliyə müşərrəf olmağa izin istəyirlər. Ə.Haqver-diyev. Qapıdan qovmaq
redd etmek, qe-bul etmemek, üz göstermemek. [Derviş:] Ay camaat, Allah xatirinə, gəliniz məni bu zalı-mın əlindən xilas ediniz. Qardaş, köməyə gə-lən olmadı. Yüyürdüm divan qapısına, "bizə dəxli iş deyil"
deyib, məni qapıdan qovdu-lar. N.Vezirov. Qapı-qapı gəzmək (dolaş-maq, düşmək)
1) her terefe müraciet et-mek, her terefi dolanmaq, heyetbeheyet gez-mek (bir şey üçün). [Yasemenin] əri Yusif də qapı-qapı gəzib ayı oynadardı. S.S.Axundov. Yazırsınız ki, sudan ötrü qapı-qapı dilənir-siniz və bundan savayı çox artıq-əskik söz-lər yazırsınız. "Mol. Nesr." Qadınlar belə adamı qapı-qapı axtarıb tapırlar. M.S.Ordu-badi. Qoca Məşədi Məmmədvəli qapı-qapı düşüb bəylərə, mollalara yalvarıb bir neçə günün müddətində həmin kağızı düzəltdi. Ə.Haqverdiyev; 2) dilenmek, dilençilik et-mek. Həyat qayğısı, ehtiyac ananı qapı-qapı gəzdirdi. Mir Celal. Qapı-qapıya
lap ya-xın, üz-üze. Qapı-qapıya qonşular.
[Dü-kançı Hümmeteli:] Bəy, məni tanımırsan? Bahalıq ili siz ilə qapı-qapıya olmurduqmu? ü.Hacıbeyov. Qapılara düşmək
qapı-qapı gezib dilenmek, dilençilik etmek. [Qurban Peri caduya:] Niyə dövlətli adamları tovlayıb puldan-zaddan almırsan, çiyninə bir torba salıb qapılara düşürsən? Ə.Haqverdiyev. Qapını dabanından çıxarmaq
gedib-gelmekle birini tenge getirmek, bir yere, bir adamın yanına çox gelib-getmek, israr et-mek. [Oğlanlar] qapını döydülər. Açmadı. Yumruqla döyəclədilər, hətta təpiklə taqqıl-datdılar. Qız qapının az qala dabanından çı-xacağını görüb qorxdu. İ.Şıxlı. Qapını döy-mək məc.
lap yaxınlaşmaq. Qış qapını döyür.
Axı, cəsarətsiz, axı, ürəksiz; Qapını döyməmiş hələ bir zəfər. B.Vahabzade. Qa-pını üzünə çırpmaq
çox pis qarşılamaq, qebul etmemek, qovmaq. Qapısı açıq
qo-naqperest, comerd, sexavetli, çörek veren adam haqqında. Qapısı açıq adamdır.
Urəyi, süfrəsi, qapısı açıq; Kimsə bu qapıdan sənə deməz, çıx. Şehriyar. Qapısı bağlanmaq (çır-pılmaq) məc.
evi-eşiyi dağılmaq, ailesi mehv olmaq. çatmadı əvvəlcə bu xəbər ona; Inana bilmədi qulaqlarına; Elə ki, inandı... o, lal kəsildi;
. Anladı, bildi: Qapısı bağlandı, ocağı söndü. B.Vahabzade. Qapısını döy-mək məc.
sataşmaq, dolaşmaq. Quduz düş-mən, özünü bir bu qədər öymə, gəl; Bu qar-tallar yurdunun qapısını döymə, gəl. S.Rüs-tem. Döymə qapımı, döyməyim qapını. (Me-sel). Qapısının açarı dama atılmaq
bax qapısı bağlanmaq.

QAPIBİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çox yaxın, lap yaxın, qapı-qapıya. Qapıbir qonşu.
Yoxsa həqiqətdə bi-zim südümüzün bərəkəti həmin qapıbir qon-şularımızın pambığının bərəkətinə bağlıdır. C.Memmedquluzade. Lətifəgilin qapıbir qon-şusu mühəndis Tapdıqov daldan gəlir, qız-ların söhbətini aydın eşidirdi. M.Hüseyn.

QAPICIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kiçik qapı.

QAPIÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Binanın qapısında durub gö-zetçilik eden xidmetçi. Klub ağzında duran qapıçı qorxub divar dibinə çəkildi. A.Şaiq. Məhbusi hələ bu vaxta qədər orada qoca qa-pıçıdan başqa bir ins-cinsə rast gəlməmişdi. M.İbrahimov.
idm. Futbol, xokkey oyunlarında: qapını müdafie eden oyunçu. "Neftçi"nin qapıçısı.