Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QARAQUŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qartal. Şirə yığmaqda idi bal arısı zəhmət ilə; Qaraquş gördü onu, söy-lədi çox nifrət ilə. A.Sehhet. [Tağı emi] göyün üzündə bir qara nöqtə kimi görünən alıcı quşu
. göstərərək deyirdi:
Bax, o göy üzündə quş qaraquşdur. Ova çıxıbdır. S.S.Axundov.

QARAQUŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dırnağın etrafındakı etden bezen aralanıb çıxan ince qabıq.

QARAQUZEY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yüksek binanın ve ya hündür bir yerin arxasında olub, çox zaman güneş görmeyen yer, torpaq.

QARALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qaralamaq"dan f.is.
is. bax qara
ci menada. Ona görə [Möhletov] nə plan tökdü, nə qaralama yazdı.
Mir Celal.

QARALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Qara reng çekmek, qara sürtmek, qara rengle çirklendirmek, qara renge batırmaq. Uşaqlar divarları kömür ilə qaralamışlar. // Cızma-qara etmek.
Əl ile yazmaq. O, əlindəki karandaşla qabağında duran bir parça kağızı qarala-yırdı.
Sərvərov tez stolyeşiyindən kağız çı-xarıb əmri qaraladı, özü aparıb makinaçıya verdi. Mir Celal. // Bir şeyin ilk metnini, ilk layihesini, planını yazmaq, qeyd etmek, eski-zini çekmek. Məqalənin mətnini qaraladım.
Səhərdən axşamacan Dədə palıdın kölgəsində oturub kağız-kuğuz qaraladı. İ.Melikzade. Gənc rəssam şahidi olduğu mənzərəni tələsik dəftərinə qaralayırdı. Ə.Memmedxanlı.
Yazılmış yazının üstünden qelem çek-mek, pozmaq. Siyahıda adını qaraladılar.
..Kazım ilə söhbətdən sonra müdir onun adını qaraladı. Mir Celal.
məc. Lekelemek, qara yaxmaq, üstüne böhtan atmaq, biabır etmek. Adamı qarala-maq yaxşı iş deyil.
Balaxanım Lələşova dedi:
Sən kiri, sən ona-buna söz atıb onu-bunu qaralama. S.Rehimov. Tariximin neçə-neçə varağını; ləkələdi; qaraladı. B.Vahab-zade.
İtirmek, qarışdırmaq, pozmaq; görün-mez, nezere çarpmaz hala salmaq. İzini qara-lamaq.
dan. Bir şeyin yerini, bünövresini nişan-lamaq. Burada toxumların yerini qaralamı-şıq. çəpərin yerini qaralamaq.
Ən uca, ən qoca palıdın otuz-qırx addımlığında balaca bir koma qaralamışdı və Bağır bu komada olanda ən uca, ən qoca palıdın hənirini eşi-dirdi. İ.Melikzade.

QARALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qaralanmaq"dan f.is.

QARALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qaralamaq"dan məch.

QARALAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Uzaqdan görünmek (çoxlu qara şey haqqında). O yanlarda dəniz buruqları qaralaşırdı. M.Hüseyn.

QARALATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qaralatmaq"dan f.is.

QARALATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

B a x qaralamaq.
B a x qaraltmaq.

QARALEYLƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. İsti ölkelerde ya-şayan leylekler fesilesinden bedeni ağ, başı ve boğazı ise qara iri, quş.

QARALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qara şeyin halı. Saçın qara-lığı. Dərinin qaralığı.

QARALMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qaralmaq"dan f.is.

QARALMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Qara olmaq; hisden, gü-neşden, yaxud başqa bir şeyin tesirinden rengi qara olmaq, rengi tündleşmek. Qazan ocaq üstə qalıb qaralmışdır. Lampanın şü-şəsi hislənib qaralmışdır. Günün altında gə-zib qaralmaq.
Kürəkləri də tərdən və his-dən qapqara qaralmışdır. M.S.Ordubadi. [Mirze Möhsün] bir az kökəlmiş, bir az da qaralmışdı. Qantemir.
Qaranlıqlaşmaq, tutulmaq (hava, güneş, göy ve s. haqqında). Qışda hava tez qaralır. Qərbdə üfüq qaralır.
Bu zaman hava ya-vaş-yavaş qaralmağa başladı. İ.Əfendiyev. Hamısı
. bizim həyatımızı isindirən bir azad günəşin qaralmaması üçün öz həyatlarını fəda verdilər. Ə.Memmedxanlı.
Sönmek, keçmek; sönmek üzre olmaq; soyumaq. Ocaq qaraldı. Manqalda kömür qaraldı.
Baxaraq günəşə dedim: şivəkar; Qaralsan dönməzmi cahan zülmətə? M.Ra-him. Uzaqda fişənglər yanır, qaralır; Başı-mın üstündə güllə fit çalır. Ə.Cemil. // Qa-ranlıq çökmek, qaranlıq içerisinde görünmez olmağa başlamaq, yaxud işıqları sönmek. Daxmalar sakit-sakit qaralırdı. M.Hüseyn.
Görünmek (qara şey, qaraltı haqqında). [Veli:] Bəsdir, çox vəz vermə, görürsənmi yuxarıda bir zad qaralır. M.F.Axundzade. [Reşid:] Sən bir nəfər ilə gedib sağdakı qara-lan təpənin başında uzanıb yanlara baxarsan. H.Nezerli. çayın boğuq səsinə səs verən meşə yavaş-yavaş çəndən təmizlənir, uca şam ağac-ları qaralmağa başlayır. M.Hüseyn.
məc. Pertlikden, acıqdan, hirsden üzü-nün rengi çevrilmek; tutulmaq, pozulmaq. Ağalar xan qaraldı, dodaqlarını gəmirə-gəmirə soruşdu:
Cənnət kişi qızını verirmi? S.Rehimov.
Tutulmaq, çetinleşmek. Səsi qaralmaq. Nəfəsi qaralmaq.
Qoca bir an nəfəsini dərdi, çünki, ərəb kübarının ad, ləqəbi, nis-bəsi bir-birinə bənd olunmuş elə uzun bir zəncir idi ki, sadalayıb qurtarınca nəfəsi qa-ralırdı. Ə.Memmedxanlı.
məc. Pisleşmek, xarablaşmaq, fenalaş-maq, ezablı, eziyyetli olmaq, mehrumiyyet-ler ve felaketler başlamaq. Ağca xanımın ağ günləri də beləcə qaralmış, puç olub get-mişdi.. Mir Celal.

QARALTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Uzaqdan görünen qara şey; kölge. Sürətlə gedərkən iri püstə ağacı altında bir qaraltı gördü. A.Şaiq. Həsən kişi-nin gözünə bir qaraltı dəydi. M.İbrahimov. [Atlılar] hər yeri arayıb-darayır, kiçik bir qaraltı belə buraxmırdılar. M.Rzaquluzade.
Qara yer, qaralmış yer, leke. Qolunda balaca qaraltı var.

QARALTMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qaraltmaq"dan f.is.

QARALTMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Qara renge boyamaq, bulamaq; qara etmek. Saçlarını qaraltmaq. Ust-başını qaraltmaq. Lampanın hisi şüşəni qaraltdı.
Pozmaq, üstünden xett çekmek. Arvad qiyamət qoparıb öz adını qaraltdı. Mir Celal.
məc. dan. üzden, başdansovma belle-mek, tepmek. Ağarza fikirləşirdi ki, olub-keçəni yaddan çıxarsın, dağların döşünü bel, kərki ilə qaraldıb bir-iki batman arpa səp-məklə güzəran keçirsin.. Mir Celal.

QARAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh.
çay ve bulaq etra-fındakı palçıqlı su, lığ. Soyunun, dizə qədər çirmənin, bu gölməçələri gəzin, donuz qara-maya girdi. S.Rehimov. Bəhram ayağını üzən-giyə qoyub minmək istərkən yəhər çevrildi, o da böyrü üstə qaramaya yıxıldı. Ə.Veliyev.
Qapaz. Başına bir qarama saldı.

QARAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. məh. bax qarğımaq.

QARAMAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Buynuzlu iri ev heyvanı (öküz, camış, inek). Qaramal kənd təsərrü-fatı heyvanları içərisində əsas yer tutur.
Məhəmmədhəsən əmi gördü ki, daldan genə bir dəstə qaramal gəlir. C.Memmedquluzade.

QARAMIX : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Xoşiyli çiçekleri olan kol bitki. Faytonçu müvazinətini saxlaya bil-məyib səldirlədi, iki addımlıqdakı qaramıx kolunun üstünə yıxıldı, kürəyinə tikan doldu. M.Hüseyn. Zaman kişi.. elə fısıldayıbgücə-nirdi ki, sanki yerdən dartıb qaramıx kökü çıxarırdı. Ə.Əbülhesen.

QARAMTIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qaraya çalar. Qaramtıl tük.
Onun [Cahandar ağa] qaramtıl çöhrəsi avazıdı, sonra boğulub qaraldı. İ.Şıxlı. Qaçay atasının tüklü üzündə, qaramtıl dodaqlarında qəribə təbəssüm sezdi. İ.Melikzade.

QARAMUM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Arıların yağlı maddeler-den hasil etdikleri qara rengli mum.

QARANAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərfNalsız, nallanma-mış. Atı qaranal minmək.
Dedin, at qara-naldır. S.Rehimov.

QARANƏFƏS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf çox telesik, birnefese, çaparaq; tövşüye-tövşüye. Yuxusuzluqdan uzun yolu qaranəfəs gəldiyindən başı bərk ağrıyırdı. Ə.Veliyev.