Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QEYRƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Veten, xalq, aile na-musu; en eziz ve müqeddes sayılan bir şe-yin teessübünü çekme, şerefini, heysiyye-tini qoruma. Vətən qeyrəti.
Gəl, ana yur-dumun qızı, gəlini! Indi hünər vaxtı, qeyrət dəmidir. S.Vurğun. [Cabbar:] Qeyrət! Varlı balasında qeyrət olmaz, pul olar, sərvət olar, qeyrət, namus olmaz. B.Talıblı. □ Qeyrə-tinə toxunmaq
heysiyyetine toxunmaq, tehqir etmek. Əslinə baxsan, bu gerilik şəxsən onun [Cemilin] qeyrətinə də toxu-nurdu. M.Hüseyn.
Fövqelade sey, cehd; çalışma. Bu işi görmək üçün qeyrət lazımdır.
Başa gəlir elədiyin niyyətlər; Gər saf ilə doğru qeyrət eylərsən. M.V.Vidadi. çünki bilir: rahət əziyyətdədir; Şad yaşamaq səydə, qeyrət-dədir. M.Ə.Sabir.
Sebir, dözüm, metanet; bir bela ve felaket qarşısında merdcesine durma.

QEYRƏTKEŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif ve is. [ər. qeyret ve fars.
..keş] Qeyret çeken; veten, xalq, aile namusu çeken (adam).

QEYRƏTLƏNDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qeyretlendir-
mek"den f.is.

QEYRƏTLƏNDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Qeyrete getir-
mek, ruhlandırmaq, üreklendirmek.

QEYRƏTLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qeyretlenmek"den f.is.

QEYRƏTLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Qeyrete gelmek,
sey etmek, cehd etmek, ruhlanmaq, fealiy-yete gelmek, cesarete gelmek, üreklenmek.

QEYRƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. öz veteninin, xalqının, yaxın adamlarının qeyretini çeken, şeref ve namusunu qoruyan. Hər birimiz guya mil-lətin ən qeyrətli hamisi, canıyananı donuna girib zəmanə aslanı, qəhrəmanı oluruq. C.Memmedquluzade. Haşım qeyrətli və ça-lışqan adam olduğundan, bir gün rahat otur-murdu. B.Talıblı.

QEYRƏTMƏND : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər. qeyret ve fars.
..mend] köhn. bax qeyrətli. Qeyrətmənd və sahibi-namus şəxs belə səltənətdən ar edər və belə padşahlardan bizar olar. M.F.Axundzade.

QEYRƏTPƏRƏST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər. qeyret ve fars.
..perest] bax qeyrətli.

QEYRƏTSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Qeyreti, namusu, hey-siyyeti olmayan. Dərdlərimiz daha da; Urəkdə köz-köz olur; Bu haqdır, ağladıqca; Kişi qeyrətsiz olur. B.Vahabzade.

QEYRƏTSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qeyreti, namusu, heysiyyeti olmama. [Şahların] qəfləti və qey-rətsizliyi üzündən vətənimiz
. ən acınacaqlı bir vəziyyətə düşmüşdür. M.F.Axundzade.

QEYRİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qoş. Başqa. Səndən qeyri. On-dan qeyri. Əhməddən qeyri heç kəsin yazısı hazır deyil.
Ey sevdiyim, səndən qeyri kimim var? M.V.Vidadi. // Sif. menasında. Bahadır qeyri bir halətdə idi. N.Nerimanov.
sif. özge, yad, kenar, başqa. Qeyri adamlara içəri daxil olmaq qadağandır. Qeyri şəxslərin bilməsinə icazə yoxdur. // sif. Kenar, işe, meseleye aid olmayan. Qeyri söhbətlərlə vaxtını almaq.
Heç o körpə olmasaydı; Bəlkə səni görməzdim mən; Qəbristanı ev etsən də; Qeyri məna verməzdim mən. M.Araz.
is. Başqa adam, başqası. // Cem şek-linde: qeyriləri
başqaları, digerleri, o bir-ileri. Qoy qeyrilərinə də dərs olsun. Elmi işçiləri, yazıçıları və qeyrilərini də bu işə cəlb etmək lazımdır.
Qonşuların cəhd eləsə sənətə; Yetsə də qeyriləri hürriyyətə; Vermə qulaq söhbəti-milliyyətə.. M.Ə.Sabir.
qeyri bir para sözlerin qabağına getirilerek "olmayan" menasında mürekkeb sifet ve zerf düzeldilir; mes.: qeyri-tebii, qeyri-resmi, qeyri-iradi.

QEYRİ-ADİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Adi olmayan, adet-den kenar, fövqelade, görünmemiş. Qeyri-adi istedad. Qeyri-adi sevinc. Qeyri-adi gözəllik.
Muradlı onun üzünə baxıb qeyri-adi (z.) halda qaqqıldadı. Mir Celal. Səməd Əzizə baxdı. Dostunun sifətində qeyri-adi bir sevinc əlaməti duyulurdu. Ə.Veliyev. // Qe-ribe, teeccüblü. Qeyri-adi iş. Qeyri-adi adam.

QEYRİ-ADİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qeyri-adi şeyin halı; adetden kenar olma; qeyri-adi hal, qeyri-adi şey (hadise). Ilyas bu gün hər tərəfdə bir qeyri-adilik hiss edirdi. M.S.Ordubadi.

QEYRİ-ANTAQONİST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər. qeyri ve yun. antaqonist] fəls. Antaqonist olmayan. Qeyri-antaqonist ziddiyyət.

QEYRİ-BELƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. dan. Başqa cür. Belə-
dir, ya qeyri-belə?

QEYRİ-BƏDİİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Bedii olmayan.
Qeyri-bədii əsər.

QEYRİ-BƏDİİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qeyri-bedii şeyin halı.

QEYRİ-BƏRABƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərfBir bera-
berde olmayan, bir beraberde getmeyen. Qeyri-bərabər inkişaf.
Qeyri-bərabər dö-yüşdən qalib çıxa bilməyəcəklərini başa düş-dükdən sonra əsgərlər ağ bayraq qaldırdı-lar. İ.Şıxlı.

QEYRİ-BƏRABƏRLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qeyri-beraber
olma.

QEYRİ-CAİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] köhn. Caiz olma-yan, icaze verilmeyen, rüsxet verilmeyen; qadağan.

QEYRİ-CİDDİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Ciddi olmayan, ciddiy-
yetsiz. Qeyri-ciddi adam.
Musiqili əsərlə-rin zərəri və öz tərbiyəvi roluna görə drama nisbətən üçüncü dərəcəli əhəmiyyətə malik olması haqqındakı söhbətləri sadəcə olaraq musiqi sənətinə qeyri-ciddi münasibət kimi izah edirəm. ü.Hacıbeyov.

QEYRİ-CİDDİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ciddi olmama;
qeyri-ciddi iş, hereket, söz; ciddiyyetsizlik.

QEYRİ-ELMİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [ər.] Elmi prinsiplere esaslanmayan, elme zidd olan, heqiqi elme aid olmayan, elmden uzaq olan. Qeyri-elmi mübahisə. Qeyri-elmi məsələ. Qeyri-elmi nə-zəriyyə. Məsələnin qeyri-elmi (z.) qoyuluşu.

QEYRİ-ELMİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Elmi prinsiplere esaslanmama, elme aid olmama, elme zidd olma, elmden uzaqlıq.