Multilingual Turkish Dictionary

Ottoman Turkish

Ottoman Turkish
FISH : Ottoman Turkish

Nasârâ bayramı

FISK : Ottoman Turkish

"Haddini tecavüz. Günah. Haktan ayrılmak. * Fık: Allah'ın emirlerini terk ve O'na isyan etmek ve doğru yoldan sapıp çıkmak. Böyle olanlara şeriat dilinde ""fâsık"" denir.(Fısk; haktan udul, ayrılmak; hadden tecavüz, hayat-ı ebediyeden çıkıp terketmektir. Fıskın menşei; kuvve-i akliye, kuvve-i gazabiye, kuvve-i şeheviye denilen üç kuvvetin ifrat ve tefritinden neş'et eder. Evet ifrat veya tefrit, delillere karşı bir isyandır. Yani sahife-i âlemde yaratılan delâil, uhud-u ilâhiyye hükmündedir. O delâile muhalefet eden, Cenab-ı Hak'la fıtraten yapmış olduğu ahdini bozmuş olur. Ve keza ifrat ve tefrit, hayat-ı nefsiye ve ruhiyenin maraz ve hastalığını intac eden esbabdandır. Buna, fıskın birinci sıfatı olan $ cümlesiyle işaret edilmiştir. Ve keza, ifrat ve tefrit, hayat-ı içtimaiyeye karşı isyan ateşini yakan iki âmildir. Evet, bu âmiller Hayat-ı içtimaiyeyi nizam ve intizam altına alan râbıtaları, kanunları keser atar. Evet şehvet veya gazab, haddini aşarsa, ırz ve namuslar pay-mal olur, masumlar mahvolur. Buna da, fıskın ikinci sıfatı olan $ cümlesiyle işaret edilmiştir. Ve keza, dünya nizamının bozulmasını intac edip fesad ve ihtilâle sebebiyet veren iki ihtilâlcidirler. Buna dahi fıskın üçüncü sıfatı olan $ cümlesiyle işaret edilmiştir. Evet fâsık olan kimsenin kuvve-i akliye ve fikriyesi i'tidali kaybedip safsatalara düşerse, itikadâta ait râbıtaları kesmekle, hayat-ı ebediyesini yırtar atar. Ve keza, kuvve-i gazabiyesi hadd-i vasatı tecavüz ederse, hayat-ı içtimaiyenin hem yüzünü, hem astarını yırtar, altüst eder. Ve keza, kuvve-i şeheviyesi haddi aşarsa, heva-i nefse tâbi olur, kalbinden şefkat-i cinsiye zâil olur, kendisi berbad olacağı gibi başkalarını da berbad edecektir. Bu itibarla, fâsıklar hem nev'inin zararına, hem arzın fesadına çalışmış olur. İ.İ.)(Şer'an fıskın üç mertebesi vardır: Birincisi, günahı çirkin addetmekle beraber ara sıra irtikâb etmek; İkincisi, üzerine düşerek inhimak ile yapmak; üçüncüsü, çirkinliğini inkâr ederek yapmaktır. Bu üçüncü tabaka küfür mertebesidir. Fâsık bu hâle gelmedikçe ehl-i sünnet mezhebinde mü'min namı kendisinden selbolunmaz. Binaenaleyh fâsık vasfı içinde kâfirler bulunabileceği gibi, imanını zayi etmemiş olanlar da bulunabilir. E.T.)"

FISK : Ottoman Turkish

günah, haktan sapma

FISK U FÜCUR : Ottoman Turkish

Allah'a isyan içinde olmak, günah işlemek

FISKIYE : Ottoman Turkish

Suyu muhtelif şekillerde yukarıya doğru fışkırtan ve ekseriya havuzların ortasında yapılan borunun üzerindeki aletin adıdır. Buna, Arapçası olan fevvare denildiği gibi, Türkçe olan fışkırak da denilir

FISSA : Ottoman Turkish

Yonca dedikleri ot

FITAM : Ottoman Turkish

Çocuğu veya yavruyu sütten kesme

FITHIL : Ottoman Turkish

Âdem Aleyhisselâm'ın yaratılışından evvel olan zaman

FITNAT : Ottoman Turkish

Cibillî ve fıtrî ve âni anlamak ve idrak etmek. * Hikmet. * Zekâvet, basiret, tedbir, fatânet, zeyreklik. Fıtnet diye de okunur. (Zıddı: Gabâvet'tir.)

FITNAT : Ottoman Turkish

yaradılıştan gelen iyi anlama kabiliyeti

FITNE : Ottoman Turkish

Akıllılık. İdrak ve anlayışı kuvvetli olmak. (Bak: Fıtnat)

FITR : Ottoman Turkish

Oruç açmak, iftar etmek

FITRA : Ottoman Turkish

(Fitre) Fıtrat sadakası, yaradılış atiyyesi

FITRA : Ottoman Turkish

fitre, her zenginin vermesi gereken sadaka

FITRAT : Ottoman Turkish

Yaradılış, tıynet, hilkat. (Bak: Evamir-i tekviniye)

FITRAT : Ottoman Turkish

yaradılış

FITRAT-I İLÂHİYE : Ottoman Turkish

"San'at-ı Rabbaniye ve kudret-i İlâhiyenin dâima değişen bir defteri olan ve yanlış olarak ""Tabiat"" namı verilen Cenab-ı Hak'ın fıtrat kanunları ve mahlukatın yaradılışı."

FITRAT-I SELİME : Ottoman Turkish

Selim fıtrat. Kusursuz sağlam huy. * Ahlâk, din. Haram ve çirkin işlerden uzak ahlâk. * Noksansız yaradılış

FITRATEN : Ottoman Turkish

Yaradılıştan, fıtrî olarak

FITRATEN : Ottoman Turkish

yaradılıştan

FITRÎ : Ottoman Turkish

"Doğuştan, yaradılıştan, fıtrata âit ve müteallik. Hayat kanunlarına uygun.(Evet Hz. Muhammed'in (A.S.M.) getirdiği şeriatın hakaikı, fıtratın kanunlarındaki müvazeneyi muhafaza etmiştir. İçtimaiyatın râbıtalarına lâzım gelen münasebetleri ihlâl etmemiştir. Zaman uzadıkça aralarında ittisal peyda olmuştur. Bundan anlaşılır ki; İslâmiyet nev'-i beşer için fıtrî bir dindir. Ve içtimaiyatı tezelzülden vikaye eden yegâne bir âmildir. S.)"

FITRÎ : Ottoman Turkish

yaradılışla ilgili

FITIK : Ottoman Turkish

(Bak: Fetk)

FIZZA : Ottoman Turkish

Gümüş

FIŞKI : Ottoman Turkish

Pislik. Çör çöp. Fazladan olan. Hayvan gübresi