Multilingual Turkish Dictionary Turkish Risale

BASAR : Turkish Risale

(C.: Ebsâr) Görme duygusu. * Kalble hissetme. Kalb gözü. * Gözün görmesi. * İdrak. Fikir. * İlm-i Kelâm'da: Kendi şânına lâyık bir vecih ile Cenab-ı Hakk'ın "görme sıfatı"dır. Kâinatta hiçbir şey O'nun görmesinden hâriçte kalamaz

BASARET : Turkish Risale

(Bak: Besaret)

BASARIK : Turkish Risale

Çulha tezgâhının ayaklığı. * Piyano ayaklığı gibi çifte ayaklık

BASARÎ : Turkish Risale

(Basar. dan) Görüşle ilgili olan, görmeye ait

BASAİR : Turkish Risale

(Basiret. C.) Basiretler. İbretli görüşler. Deliller. İbretler. Hüccet ve bürhanlar. Gözler. * Kalb duyguları

BASBASA : Turkish Risale

Dalkavukların nefret edilecek hâlleri, tabasbusları, yaltaklanması. * Köpeğin, kuyruğunu sallayarak sokulması

BASIK : Turkish Risale

Yükselmiş. Uzamış. Çıkmış

BASIKA : Turkish Risale

Beyaz ve sâfi bulut. * Âfet, dâhiye. * Makbul bir cins sarı hurma

BASIM : Turkish Risale

(Uydurma bir kelimedir) Matbaacılık. Tab'etme sanatı

BASIN : Turkish Risale

Uydurma bir kelime olup "matbuat" yerine kullanılır. Gazete, mecmua gibi belli zamanlarda çıkan matbuatın hepsi

BASINÇ : Turkish Risale

(Bak: Tazyik)

BASKI : Turkish Risale

t. Basıp sıkacak, tazyik edecek şey. Sıkı tazyik. * Basan, ağırlık veren şey. * Kalıp, damga. * Bir eserin yeni basılışlarının her seferi. * Bir basmanın bir def'ada basılan miktarının tamamı. Meselâ: Bu lügatın baskısı
000 dir

BASKIN : Turkish Risale

t. Ağır, sakil. * Basıp geçen, galip, üstün. * Ansızın, birdenbire hücum

BASKÜL : Turkish Risale

Fr. Büyük ağırlıkları, küçük bir ağırlık yardımıyla tartmayı sağlamak üzere birkaç kaldıracın uygun bir tarzda birleştirilmesiyle meydana getirilmiş âlet

BASRA : Turkish Risale

Yumuşak küfki taşı. (Bu sebepten Basra şehri, "Basra" diye isimlendirilmiştir.)

BASRİYYUN : Turkish Risale

Milâdi
yy. da Basra'da yaşamış lisaniyat âlimlerinden bir grup

BAST : Turkish Risale

Genişlemek, açmak, yaymak. * Bir şeye el uzatmak. * Sevindirmek. * Bir mecliste haya sebebiyle olan sıkılmanın gitmesiyle açılmak. * Özür kabul etmek. * Kaplamak. * Tas: Allahın cemâl tecellisiyle kalbin sükûn ve huzur içinde ferahlaması. (Mukabili: "Kabz"dır.)(... Teellümât-ı ruhaniye ise; sabra, mücahedeye alıştırmak için Rabbani bir kamçıdır. Çünki emn ve ye'sin vartasına düşmemek hikmetiyle havf ve reca müvazenesinde sabır ve şükürde bulunmak için kabz-bast haletleri, Celâl ve Cemâl tecellisinden intibah ehline gelmesi, ehl-i hakikatça medar-ı terakki bir düstur-u meşhurdur. K.L.)

BAST FÎ MAKAM-İL-KALB : Turkish Risale

Nefis makamında ricâ mesabesindedir. Lütuf ve rahmeti, kurb ve ünsü kabule işarettir

BAST-I DÂVÂ : Turkish Risale

Dâvâ açma

BAST-I MAKAL : Turkish Risale

Söz açma

BAST-I MUKADDEMAT : Turkish Risale

Asıl maksada girmeden önce bir şeyler söyleme

BAST-I YED : Turkish Risale

Elini bir şeye uzatmak. * Mc: Tasallut ve istilâ manasındadır

BAST-I ZAMAN : Turkish Risale

Az zamanda çok uzun bir zaman yaşamış olmak.(Bu hakikata işareten Leyle-i Kadir gibi bir tek gece seksen küsur seneden ibaret olan bin ay hükmünde olduğunu nass-ı Kur'ân gösteriyor. Hem bu hakikata işaret eden ehl-i velâyet ve hakikat beyninde bir düstur-u muhakkak olan "bast-ı zaman" sırrı ile çok seneler hükmünde olan birkaç dakikalık zaman-ı mirac, bu hakikatın vücudunu isbat eder ve bilfiil vukuunu gösteriyor. Mirâcın birkaç saat müddeti, binler seneler hükmünde vüs'atı ve ihâtası ve uzunluğu vardır. Çünkü o mirac yolu ile, beka âlemine girdi, beka âleminin birkaç dakikası, şu dünyanın binler senesini tazammun etmiştir. Hem şu hakikata bina edilen beyn-el evliyâ kesretle vuku bulmuş olan bast-ı zaman hâdiseleridir. Bâzı evliya bir dakikada bir günlük işi görmüş. Bâzıları bir saatte bir sene vazifesini yapmış. Bazıları bir dakikada bir hatme-i Kur'âniyeyi okumuş olduklarını rivâyet edip ihbar ediyorlar. Böyle ehl-i hak ve sıdk, bilerek kizbe elbette tenezzül etmezler. Hem o derece hadsiz ve kesretli bir tevatürle bast-ı zaman hakikatını aynen müşâhede ettikleri medar-ı şüphe olamaz. Şu bast-ı zaman herkesçe musaddak bir nevi rüyada görünüyor. Bazan bir dakikada insanın gördüğü rüyayı, geçirdiği ahvali, konuştuğu sözleri, gördüğü lezzetleri veya çektiği elemleri görmek için yakaza âleminde bir gün, belki günler lâzımdır. L.)

BAST-I ÖZÜR ETMEK : Turkish Risale

Bir hata işleyerek başkalarına da nümune olmak, aynı hatayı işlemelerine zemin hazırlamak

BASTÂN : Turkish Risale

f. Tarih. * Mazi, geçmiş zaman. * Eski