Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani To Persian(Farsi)

DOL : Az Turkish Farsi

(1)
فعل امر از مصدر «دوْلْماق» (پر و لبريز شدن)
دلو، دول، آنچه كه پُر از آب كنند.
نزديك به هم، متصل. تپي دوْل دير. (پودهاي قالي به هم نزديك است.) (ريشة كلمه در تركي قديم «توْل» (پر شدن و جمع شدن) است.) دوْلاب (dolab)
دولاب، دلو آب.
چرخ چاه. دوْلابْچه (dolabçә)
دلو كوچك. دوْلا تؤكمك (dola tökmәk)
لاف زدن، بلوف زدن. دوْلاق (dolaq)
هواي پُر از گرد و خاك، گرد و غبار. دوْلچه (dolçә)
دلو كوچك. دوْلدان (doldan)
محلّي كه آب از آنجا به روي پروانة آسياب مي‌ريزد و پروانه را مي‌گرداند، آسياب. من دوْلداندان گليرم، سن خبردن وئريرنگ؟ ( من از آسياب مي‌آيم، تو از آنجا خبر مي‌دهي؟) دوْلدورماق (doldurmaq)
پر كردن، انباشتن.
تحريك كردن و ناراحتي ايجاد كردن. دوْلدورولْماق (doldurulmaq)
پر و لبريز شدن.
دلخور شدن به خاطر تحريك و سخن چيني ديگران. دوْل دوشمك (dol düşmәk)
برآمدن و بر جسته شدن قسمتي از يك چيز، چين افتادن در پارچه يا فرش. دوْلَك (dolәk)
دولچه، دلو كوچك. دوْللوق (dolluq)
آب هزينه شده در مخزن كه پروانة آسيا را به حركت در آورد. دولْما (dolma)
دلمه، پنير مرغوب.
نوعي طعام كه براي تهيّة آن در درون برگ رز، مقداري بادنجان و فلفل سبز پر مي‌كنند و مي‌پزند.
خون بسته شده. دوْلماق (dolmaq)
پر شدن.
رسيدن ميوه‌ها و دانة غلّات.
به خاطر تحريك ديگران دلخور شدن.
به هدف و مقصد اصلي رسيدن. ائله‌كي چاي كمينه دوْلدو، تيرينن بئله‌سيني ووردولار. (به محض ورود به كنار رودخانه، او را با تير زدند.)
پر شدن ماه، بدر كامل شدن. دوْلو (dolu)
پر و لبريز.
مجازاً به معني دانا و فهميده.
چاق و تنومند.
تگرگ. دوْلوخلانماق (doluxlanmaq) = دوْلوخماق (doluxmaq) = دوْلوقسانماق (doluqsanmaq) = دولوقلانماق (doluqlanmaq)
ناراحت شدن، بغض گلو را گرفتن. دوْلوق (doluq)
مشكي كه پر از آب كنند.
گرفته، غمگين و ناراحت

DÖL : Az Turkish Farsi

:
توليد مثل، زايش.
فصل زايش.
نژاد، نسل. (در مورد حيوانات گفته مي‌شود.) (ريشة كلمه در تركي قديم «تؤل» (زايش و آفرينش) بوده است.) دؤل تؤكمك (döl tökmәk)
شروع به زايش نمودن، توليد مثل دسته جمعي حيوانات

DOMLUQ : Az Turkish Farsi

: قلّاب چوبي. (← دوْغاناق)

DOMMAC : Az Turkish Farsi

: تريد. (← دوْغرا، دوْغراماج)

DOMMALAQ : Az Turkish Farsi

: قارچ. (← دوم2، دومّالاق)

DOMMAQ : Az Turkish Farsi

: حجاب، رو سري عروس خانم. (← دوْواق)

DON : Az Turkish Farsi

(1)
لباس، لباس بلند، ارخالق، قبا. دوْناق (donaq)
لباسّ پوشيدني. دوْنونگ گؤي، دوْناغينگ گؤي كيمي گؤردونگ مندن يئي. دوْنلوق (donluq)
پارچة لباسي، جامه، لباس

DON : Az Turkish Farsi

(2) = دوْنْق (donq) = دوْنگ (dong)
خنك، سرد. دوْنا (dona)
جاي سرد و خنك. (نام اصلي قلّة دنا در زاگرس) دوْنْقْماق (donqmaq)
سرد و خنك شدن، منجمد شدن. دوْنْقوز (donquz)
گراز، خوك. (به اعتبار اينكه گردن اين جانور گويي منجمد شده و تكان نمي‌خورد) دوْنْگ (dong)
سرد، خنك.
فعل امر از مصدر «دوْنگماق» (سرد شدن)
كسي كه سرد و بي روح باشد، نا مهربان، بي عاطفه.
خل، احمق.
آنكه عاق والدين باشد. دوْنگا (donga)
دنيا، جهان، كرة سرد. دوْنْگْماق (dongmaq)
خنك شدن، سرد شدن. دوْنْگ داشي (dong daşı)
سنگ سرد.
خبر شوم، خبر نا اميد كننده. دوْنگوز (donguz)
خوك، گراز، حيواني كه گويي گردنش منجمد شده. دوْنگوز بوْين (donguz boyn)
آنكه گردنش ثابت و بي حركت باقي بماند، گرفتگي و ناراحتي گردن بطوري كه انسان نتواند گردنش را به آساني حركت دهد. دوْنگوز بوْين اوْلماق (donguz boyn olmaq)
حركت نكردن گردن به اين طرف و آن طرف. دوْنوخماق (donuxmaq) = دوْنوقماك (donuqmak)
سرد و بي روح شدن، مات و بي حركت ماندن

DÖNӘ : Az Turkish Farsi

: ماده گاو جوان. دؤنه‌لي (dönәli)
دارنده و صاحب گاوهاي جوان.
نام طايفه‌اي از ايل دره‌شوري

DÖN : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «دؤنمك» (بر گشتن) دؤنْدَرْتْمك (döndәrtmәk) = دؤنْدَرْمك (döndәrmәk)
برگرداندن، به عقب برگرداندن.
برگرداندن لبة قالي و امثال آن.
مراجعت دادن، به جاي اوّلي برگرداندن.
تغيير دادن، دگرگون ساختن. دؤندَرمه (döndәrmә)
عمل برگرداندن.
برگردان.
از اوج به فرود آمدن در موسيقي، قسمت آخر آهنگهاي موسيقي قشقايي.
پوزه، دماغة كوه. دؤندَريلْمك (döndәrilmәk)
برگردانده شدن. دؤندوک (döndük)
منقار، منقار خميدة پرندگان. دؤندول (döndül)
محل دور خوردن و بسته شدن طناب، قلّاب چوبي كه بر سر طناب وصل كنند و براي بستن بار بر حيوان استفاده كنند. (← دوْغاناق) دؤن گئجه (dön gecә)
شب گذشته، ديشب. دؤنَلْجه (dönәlcә) = دؤنَلْگه (dönәlgә)
پيچ، پوزه، محل برگشتن يا دور زدن.
شانس، بخت و اقبال. دؤنلگه‌سي دؤنموش. (اقبالش برگشته.) دؤنمز (dönmәz)
برگشت ناپذير، غير قابل برگشت. دؤنْمَز دلي (dönmәz dәli)
ديوانة محض، آنكه عقلش را كاملاً از دست داده و به حالت اوّل برنگردد. دؤنْمك (dönmәk)
برگشتن، مراجعت كردن.
گذشتن و سپري شدن. آي دؤندو، ايل دوْلاندي. (ماهها و سالها گذشت.)
دگرگون شدن، تغيير يافتن.
رو برگرداندن، پشت كردن. دؤنن (dönәn)
ديروز. دؤنه بگي (dönә bәgi) = دؤنه به‌يي (dönә bәyi)
نام نقشي در گليم. دؤنه‌جك (dönәcәk)
چوبي مخصوص كه در بافتن جاجيم از آن استفاده كنند. دؤنه-دؤنه (dönә-dönә)
نام آهنگي از آهنگهاي موسيقي. دؤنوش (dönüş)
عمل بازگشت، مراجعت.
تغيير و تحوّل.
عمل عيادت و توجّه به نيازمندان و بيماران. دؤنو قره (dönü qәrә)
بد معاشرت، بد برخورد، گرانجان. دؤنوک (dönük)
برگشته، وارونه.
از چشم مردم افتاده، از مردم رويگردان. دؤنـولْگه (dönәlgә)
پوزه، دماغة كوه.
محل دور زدن، ميدان. دؤنولْمك (dönülmәk)
برگشت داده شدن، به عقب برگردانده شدن. دؤنوم (dönüm)
عمل برگشت و مراجعت.
پيچ، انحنا.
عيادت و توجّه به نيازمندان و بيماران. دؤنوملو (dönümlü)
كسي كه از بيماران و نيازمندان عيادت كند، دلسوز، انفاق كننده

DÖNDÜLÜ : Az Turkish Farsi

: نام طايفه‌اي از ايل دره‌شوري

DOQ : Az Turkish Farsi

: سير. (← توْخ) دوْق مست (doq mәst)
آنكه به خاطر داشتن مال و ثروت مست و خود خواه باشد

DOQQU : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «دوْقّوماق» (بافتن) (ريشة كلمه از «توْق» (بكوب و بزن) در تركي قديم است.)

DOQQUZ : Az Turkish Farsi

: نُه، عدد 9

DOQQUZLU : Az Turkish Farsi

: نام طايفه‌اي از ايل شش بلوكي

DÖRD : Az Turkish Farsi

: چهار، عدد 4 دؤرد ال-آياقلى (dörd әl-ayaql)
با چهار دست و پا.
حيوان.
با سرعت تمام. دؤرد قيچلى (dörd qıçlı)
با چهار دست و پا.
چهار پا، حيوان. دؤردلَمه (dördlәmә)
چهارتايي، نوعي طناب ضخيم كه از 4 رشته رسن بافته مي‌شود. دؤرد نال (dörd nal)
چهار نعل، چهار نعل تاختن، با اسب به سرعت تاختن. دؤردوم (dördüm)
چهارم. دؤردومکو (dördümkü)
چهارمي، چهارمين

DORĞA : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «دوْرغاماق» (نان را در خورش خرد كردن) (ريشة كلمه از «توْغ» (خرده نان) در تركي قديم گرفته شده است. ← دوْغرا) دوْرغاماج (dorğamac)
تريد، غذايي كه از نان و خورش آبكي تهيّه شود. دوْرغاماق (dorğamaq)
خرد كردن و در هم مخلوط كردن

DORMA-DOLAŞIQ : Az Turkish Farsi

: داخل در هم، مخلوط. (← دوْل3، دوْلما-دوْلاشيق)

DORMAĞAC : Az Turkish Farsi

: تريد. (← دوْرغا، دوْرغاماج)

DORTU : Az Turkish Farsi

: غذايي مقوّي كه از رسوبات كرة حيواني كه جوشيده شده درست كنند. (ريشة كلمه از «دورماق» (ايستادن است.)

DOS : Az Turkish Farsi

= دوْست (dost)
دوست، رفيق

DÖŞ : Az Turkish Farsi

:
سينه.
مجازاً پستان خانمها.
دامنة كوه، سينه كش كوه، زمين پهن و گسترده.
روبرو، مقابل. دؤشَك (döşәk)
تشك، زير انداز ضخيم پنبه‌اي يا پشمي. (هرچند كه بعضيها ريشة كلمه را از «دوشمك» (افتادن) دانسته‌اند.) دؤشْلَشمك (döşlәşmәk)
در مقابل هم قرار گرفتن، سينه به سينه و رو در رو جنگيدن. دؤشَلْمك (döşәlmәk)
پهن شدن، گسترده شدن. دؤشله‌مك (döşlәmәk)
جلو سينه انداختن، پيش رو قرار دادن و به سوي جلو راندن.
صاحب شدن، متولّي گشتن.
دعوا كردن.
شكست دادن حريف، به زير گرفتن حريف در كشتي. دؤشلوک (döşlük)
سينه بند. دؤشَنمك (döşәnmәk)
فرش شدن، گسترده شدن. دؤشه (döşә) = دؤشه‌ت (döşәt)
فعل امر از مصدر «دؤشه‌مك» (فرش كردن، پهن كردن) دؤشه‌تمك (döşәtmәk)
فرش كردن، پهن كردن. دؤشه‌لي (döşәli)
فرش شده، گسترده شده. دؤشه‌مك (döşәmәk)
فرش كردن، پهن كردن. دؤشه وورماق (döşә vurmaq)
بر سر و سينه زدن در هنگام عزاداري و سوگواري.
از سينه كش كوه بالا رفتن.
لاف زدن، بلوف زدن، من من گفتن. دؤشونتو (döşüntü)
سر بالايي، سينه كش كوه. دؤش-و-باش (döş-o-baş)
سينه و سر، پستان كوچك دختري كه تازه به سنّ بلوغ رسيده باشد. دؤش-و-باشلى (döş-o-bşlı)
داراي سر و سينه، دختري كه به سنّ بلوغ رسيده و پستانش بزرگ شده باشد. دؤش-و-قولونْج (döş-o-qulunc)
سينه و بر و دوش. دؤش-و-قولونْجلو (döş-o-qulunclu)
داراي سينه و بر و دوش، قوي، برومند، دلير و شجاع. دؤش وئرمك (döş vermәk)
مبادرت ورزيدن، سينه سپر كردن

DOŞOV : Az Turkish Farsi

: دوشاب، شيره

DÖŞÜR : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «دؤشورمك» (جمع كردن) دؤشورگو (döşürgü)
جمع كننده، آنكه به سرعت برچيند و جمع كند. دؤشورمك (döşürmәk)
برچيدن دانه، به سرعت جمع كردن دانه‌ها از زمين.
نوعي گره انداختن در قالي بافي.
گزينه كردن، بهترين را برگزيدن.
شكست دادن رقبا و از ميدان به در كردن آنها. دؤشورمه (döşürmә)
عمل چيدن و جمع كردن.
گره زدن و بافتن قالي.
نام نقشي در قالي كه به آن «وني» هم مي‌گويند. دؤشورولْمك (döşürülmәk)
جمع شدن، چيده شدن.
گره زده شدن و بافته شدن قالي

DÖŞÜRGӘ : Az Turkish Farsi

: عادت، آنچه انسان ياد گرفته و برايش عادي شده. دؤشورگه‌مك (döşürgәmәk)
عادت كردن