Multilingual Turkish Dictionary تورکجه To Persian(Farsi)

گنْز : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
ابتداي ناي، حلق.
بوي آروغ (← گنس و گگيرمك) گنزيك (gәnzik)
ابتداي حفرة گلوگاه، قسمت عقب بيني كه به حلق راه دارد

گؤبَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گؤبه (göbә)
ناف، ناف آدمي.
مركز، وسط هر چيز.
قارچ، قسمت پايين قارچ كه در زمين قرار دارد. (ريشة كلمه از «کوپمك» (برجسته شدن) است.) گؤبكدَن ايشّه‌يه‌ن (göbәkdәn işşәyәn)
نر، نرينه‌ها اعم از انسان يا حيوان، هر نوزاد حيوان يا جانور نر كه از ناحية ناف ادرار كند.
همه، همگي. گؤبك كرتمه (göbәk kәrtmә) = گؤبك كسمه (göbәk kәsmә)
عمل ناف بري نوزاد.
اوّلين نامزد دوران نوزادي، رسمي كه در گذشته اولياي دختر و پسر در هنگام نوزادي آنها را با هم نامزد مي‌كردند. گؤبك ياغلاما (göbәk yağlama)
اوّلين، نخستين، اصطلاحي است در قمار، اوّلين قمار در برد و باخت. گؤبك يئره قوْيماق (göbәk yerә qoymaq)
نهايت لذّت را بردن. گؤبه‌لك (göbәlәk)
برجستگي، بر آمدگي زمين.
قارچ، ناف قارچ، نرة قارچ، قسمت انتهايي قارچ كه در زمين قرار مي‌گيرد.
قسمت پايين ميوة بادنجان

گؤبه‌لَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گؤپه‌لك (göpәlәk)
پشة گاوي، مگس بزرگ. (← گوْو، گوْو پله) گؤبه‌لكلَنمك (göbәlәklәnmәk) = گؤپه‌لكلَنمك (göpәlәklәnmәk)
مگسي شدن، دچار مگس گزيدگي شدن.
مثل مگس از جاي خود پريدن و عصباني شدن

گؤده‌ك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: كودك، كوتوله، كوتاه قد. (← كوت4 و گوده‌ك)

گوْدور : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سنگ بزرگ، تخته سنگ. (← كوْه، كوْهتور)

گؤگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: آسمان. (← گؤي)

گوْهْر : تورکجه فارسجا - قشقایی

: زمان، نوبت، نوبتي از شبانه روز، نصفه‌اي از روز، نيمة اوّل يا دوّم روز. (اصل كلمه «گاهور» از كلمة «گاه» (زمان) گرفته شده است.) گوْهْره (gohrә)
در نوبت، نوبتي. ايكي گوْهره ايش گورور. (در هردو نوبت روز كار مي‌كند.)

گؤل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
فعل امر از مصدر «گؤلمك» (بستن. ← کول2 و كؤل2) گؤلَرْتْمك (gölәrtmәk)
خواباندنِ انسان يا حيوان بر زمين بگونه‌اي كه گويي بسته شده است و نتواند حركت كند. گؤلَرمك (gölәrmәk)
خوابيدن حيوان بر زمين بگونه‌اي كه نتواند برخيزد

گؤل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
آب عميق، درياچه، آب ايستا و راكد.
نام نقشي از نقشهاي قالي و گليم. گؤلچه (gölçә)
استخر كوچك، حوضچه. گؤلمَج (gölmәc) = گؤلماج (gölmac) = گؤلمَش (gölmәş)
حوضچة آب، بركه، استخر بزرگ

گؤمـوش : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
نقره، سپيد گون.
مجازاً به معني رنگ سبز. (ريشة كلمه از «كويماق» (ذوب كردن فلزّات) در تركي قديم است؛ به اعتبار ذوب شدن نقره.) گؤمـوش ائدمك (gömüş edmәk)
سبز شدن ناخن دست يا پا بر اثر ضربة محكم

گؤندَر : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «گؤندرمك» (فرستادن) گؤندَرمك (göndәrmәk)
ارسال كردن، فرستادن.
هديه كردن، پيشكش كردن. (شكل قديم كلمه «كؤنْدْگَرمك» (سر راست و هدايت كردن) از مصدر «كؤنمك» است.) گؤندَريلمك (göndәrilmәk)
فرستاده شدن، ارسال شدن.
پيشكش شدن، هديه شدن

گؤنگول : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
دل، آرزوي دروني، خواسته و خواهش دل.
شوخ و ظريف. (← كؤل1) گؤنگول آلچاق (göngül alçaq)
متواضع، فروتن. گؤنگول قوشو (göngül quşu)
پرندة دل، هوا و هوس دل، آرزوي دل

گوْر : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
گور، قبر، مزار.
محل و جايگاه. گوْر اشَن (gor әşәn)
گور كن، سمور. گوْر به گوْر (gor bә gor)
گور به گور، منفور، ملعون. گوْر به گوْرلوق (gor bә gorluq)
گور به گوري، نفرين، توهين كردن به خاطر ننگ و رسوايي. گوْر قازان (gor qazan) = گوْركَن (gor kәn)
قبر كن، آنكه قبر مي‌كند.
گور كن، سمور. گوْرلاماق (gorlamaq)
دفن كردن، در زير زمين پنهان كردن. گوْرو (goru)
محل ذخيرة گندم و حبوبات.
گودالي كه در آن زغال تهيّه كنند. گوْروْو (gorov)
گوراب، محل جمع شدن آب باران، بركه، استخر

گؤر : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «گؤرمك» (ديدن) گؤرچَك (görçәk)
راست، حرف راست، آنچه با چشم ديده شود. (قره قانلو) گؤرچكله‌نيم (görçәklәnim) = گؤرچكلين (görçәklin)
به راستي، به درستي. گؤرسَتديرمك (görsәtdirmәk)
نشان دادن، ارائه دادن. گؤرسَتمك (görsәtmәk) = گؤرسدمك (görsәdmәk)
نشان دادن، در معرض ديد قرار دادن. (ريشة كلمه از «گؤز» (چشم) و در اصل «گؤزترمك» يا «گؤسترمك» هم هست.) گؤرسدمه (görsәdmә)
ديدني، عجيب و غريب. گؤرسَدَن (görsәdәn)
نشان دهنده.
راهنما، راهبر. گـؤرسه‌ديلمك (görsәdilmәk)
نشان داده شدن. گؤركَم (görkәm)
ديد، جلوه، منظره. گؤركَملي (görkәmli)
قابل توجّه، ديدني، مهم و مشهور. گؤرگو (görgü)
ديدني و عجيب و غريب.
بلا و مصيبت، حادثه و واقعه.
مرغوا، طلب حادثة ناگوار. گؤرگولـو (görgülü)
آدم عجيب و غريب كه كارهاي خارق‌العاده انجام دهد.
آنكه حوادث گوناگون ديده باشد.
آنكه مرغوا زند. گؤرمز (görmәz)
نخواهد ديد.
نابينا، كور. گؤرمك (görmәk)
ديدن، مشاهده كردن.
نگاه كردن، نگريستن.
انجام دادن، عمل كردن.
احساس كردن، متوجّه شدن. گؤرمكليك (görmәklik)
عيادت، ديدني، ديد و بازديد. گؤرمه (görmә)
عمل ديدن.
هديه، سوغات، ارمغان ديدني. گؤرمه-گوروش (görmә- görüş)
ديد و باز ديد، روبوسي كردن در هنگام ديدار. گؤرمه‌لي (görmәli)
ديدني، قابل ديدن. گؤرمه‌ميش (görmәmiş)
نديده، آدمِ نديد بديد. گؤرمـو (görmü)
خواهر شوهر. (به خاطر ديدارهاي متوالي عروس و خواهر شوهر) گؤرمـوش-گـؤتورمـوش (görmüş-götürmüş)
آنكه بسيار چيزها ديده و تجربه كرده، با تجربه و كاردان. گؤره (görә)
با توجّه به، در مقايسه با. گؤره‌جك (görәcәk)
بينا، بيننده. گؤره‌جك گؤز يوْخو كي بيريني گؤره. (چشم ديدن ديگران را ندارد.)
بايد ديد. گؤره‌ر گؤز (görәr göz) = گؤره‌ن گؤز (görәn göz)
چشم بينا، چشم ديدن. گؤره‌مز (görәmәz) = گؤره‌مز گؤز (görәmәz göz)
چشمِ كوتاه بين، تنگ نظر، آنكه چشم ديدن چيزي يا كسي را ندارد. گؤره‌مزليك (görәmәzlik)
تنگ نظري، چشم ديدن كسي را نداشتن. گؤره‌ن (görәn)
بيننده، بينا.
انجام دهنده. گوروتدورمك (görütdürmәk)
آشكار كردن، نماياندن، خود را نشان دادن. گوروش (görüş)
ديد، نظر، عقيده.
ديدار، ديدني. گوروشدورمك (görüşdürmәk)
ملاقات دادن، وادار به ملاقات و رو بوسي نمودن. گوروشمك (görüşmәk)
همديگر را ديدن، با هم ديدار كردن.
رو بوسي كردن، در زمان ملاقات همديگر را بوسيدن. گؤروکم (görükәm)
افق كوه، ديدگاه، محل نگاه. گؤروکمك (görükmәk)
ديده شدن.
تسلّط و برتري خود را نماياندن، تهديد كردن، چشم غرنبه نشان دادن. گؤروکملي (görükәmli)
قابل ديدن، زيبا و خوش اندام. گؤروکمه‌لي (görükmәli)
خود را آشكار كردني، قابل آشكار شدن. گؤروکن (görükәn)
آشكار، آنچه ديده مي‌شود. گورولمك (görülmәk)
ديده شدن. (← گورونمك) گورولـو (görülü)
ديده شده، آشكار شده.
آشكارا و علني.
انجام گرفته شده. گوروم (görüm)
نحوة ديدن.
منظره، زيبايي، جمال. باخيم-گورومـو خوب دير. (جمال و زيبائيش جالب است.)
خواهر شوهر. (فا) گورون (görün)
خودت را نشان بده. گورونتـو (görüntü)
محل آشكار شدن، ديدگاه، افق. گوروندورمك (göründürmәk)
نشان دادن، خود را نشان دادن.
عملي كردن و به منصة ظهور رساندن. گورونمَز (görünmәz)
نديدني، مخفيگاه، جاي پنهاني. گورونمك (görünmәk)
ديده شدن.
آشكار و علني شدن.
تهديد كردن، قدرت خود را نشان دادن.
انجام گرفتن. گورونمه (görünmә)
مخفيگاه، جاي پنهان.
ديدگاه، منظر.
رؤيت، ديدني

گوْرا ماس : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نوعي از لبنيات كه از تركيب شير با دوغ يا شير با ماست و يا با چؤكه‌ليك (كشك تر) درست مي‌شود

گؤره‌ك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بايد، بايستي. (← گره‌ك) گؤره‌ك دگيل (görәk dәgil) = گؤره‌ك ده‌ييل (görәk dәyil)
نبايد، نبايستي

گؤرَلْمك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: به پشت خوابيدن حيوان بگونه‌اي كه نتواند برخيزد. (فا) (← گؤل2،‌ گؤلَرمك)

گؤرْس : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پشت، پشت سر. (قنقري خلج)

گوْرو : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گوْورو (govru)
گبري، زردشتي

گوْش : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گوشه، كناره. (← قوْش) گوْشا (goşa)
گوشه، كناره.
چوب قلّابي شكل و گوشه دار كه در كناره‌هاي چادر دوخته مي‌شود و طناب چادر به آن وصل مي‌گردد. گوْشا-پسه‌له (goşa-pәsәlә)
گوشه و كنار، نهاني، مخفيگاه. گوْشا وورماق (goşa vurmaq)
گوشه زدن، به كنايه سخن گفتن. گوْشَك (goşәk)
ملاذي. گوْشَك دوشمك (goşәk düşmәk)
افتادن ملاذي، كج شدن ملاذي در حلق كه باعث گلو درد شود

گـؤت : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
مقعد، نشيمنگاه. (در تركي قديم كلمة «كؤت» (عقب و پشت سر) است.)
مجازاً به معني صبر، مقاومت، جرأت و جسارت.
ته و انتهاي چيزهايي مثل تبر، ديگ، تاس و…
ريشه، بن، ته.
منفذ، سوراخ سوزن و امثال آن. …گـؤت ائدمك (…göt)
عمل لواط انجام دادن.
صبر و تحمّل به خرج دادن، مقاومت كردن. …گـؤت-بوْين اوْلماق (…göt-boyn olmaq)
وارونه شدن، با سر به زمين خوردن، افتادن و غلت خوردن. …گـؤتگَن (…götgәn)
فاعل در عمل لواط. گـؤتـوإ چؤپلـو (…götü çöplü)
ميوة گيلاس، آلبالو و بعضي مواقع به مويز هم گفته مي‌شود.
گـؤتوش (.götüş)
امرد، مفعول، مخنّث.
فاحشه. گؤت-و-گؤبك توتماق (.göt-o-göbәk tutmaq)
گرفتن ناف و مقعد كودك براي معالجه و مداوا.
اشكالات كار را رفع كردن، كارهاي جزئي را انجام دادن. …گؤتـوگئنگ (.götü geng)
تنبل، تن پرور. گـؤته‌لك (götәlәk)
لگد پراني، جفتك. گـؤته‌لكلَنمك (götәlәklәnmәk)
شروع به لگد پراني كردن، جفتك انداختن

گـؤتور : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بردار، بلند كن. گـؤتورلَنمك (götürlәnmәk)
از كوره در رفتن، عصباني شدن.
به هيجان آمدن. گـؤتورمَز (götürmәz)
آنكه از خود صبر و تحمّل نشان ندهد، نپذيرنده. گـؤتورمك (götürmәk)
بلند كردن.
پذيرفتن، قبول كردن.
صبر كردن، تحمّل به خرج دادن.
فرض كردن، تصوّر كردن، پنداشتن. شوخلوغا گـؤتورمه. (شوخي مپندار.)
فرا گرفتن، محاصره كردن. سو واری يئري گـؤتورمـوش. (آب همه جا را فرا گرفته.) گـؤتورمه‌لي (götürmәli)
برداشتني، بلند كردني. گـؤتورلإلمك (götürülmәk)
برداشته شدن.
عصباني شدن. گـؤتوروم (götürüm)
صبر، مقاومت.
برداشت، عمل برداشت محصول. گـؤتوروملـو (götürümlü)
صبور، پر حوصله

گوْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
گاو.
درشت، بزرگ.
زياد، فراوان. (← گاب) گوْوا (gova)
استخوان بزرگ كه از دو ناحية بغل آدمي ديده شود، استخوان لگن، لگنچه. گوْوان (govan)
نوعي لباس بلند زنانه. گوْوان داشا وورماق (govan daşa vurmaq)
بيهوده تلاش كردن، راه بيهوده رفتن و حرف اضافي زدن.گوْو باز (gov baz)
گاو باز، طبقه‌اي از مردم كه گاو باز بودند و معمولاً از طبقات پايين جامعه به شمار مي‌رفتند. گوْوبان (govban)
گاوبان، نگهبان گاوها و گوساله‌ها. گوْو به گوْو (gov bә gov)
معاملة كالا به كالا، معاملة پا يا پاي.
معاملة دو دختر به گونه‌اي كه دو نفر مرد خواهران همديگر را به زني بگيرند. گوْو پله (gov pәlә)
مگس گاوي. گوْو پينه (gov pinә)
پودنة گاوي، نام گياهي با گلهاي زرد كه مصرف دامي دارد. گوْو ترّه (gov tәrrә) = گوْو ترّه‌ك (gov tәrrәk) = گوْو تيرّه (gov tırrә)
دانه‌هاي درشت كه بر پوست بدن ظاهر شود، تاول. گوْو جار (gov car)
اتّحاد همگي. گوْو جارلاماق (gov carlamaq)
همه با هم كار كردن.
چنگ انداختن، پنجه افكندن. گوْو چال (gov çal)
گاو چال، گاو پيسه.
گاو چاه، چاه بزرگ و عميق.
مجازاً به معني كسي كه با همه سر و كار دارد. گوْو دوش (gov duş)
گاو دوش، باديه، ظرفي كه شير گاو را در آن دوشند. گوْو ران (gov ran)
چوب دستي ستبر و ضخيم. گولآ زابان گولو (gov zaban gülü)
گل گاو زبان. گوْو زور (gov zur)
گاو زور، آنكه زور زياد دارد.
چوبي كه دو نفر در هنگام زور آزمايي با دستان خود به آن بچسبند و به دو طرف بكشند.
زور زياد، زور فراوان. گوْو زور وورماق (gov zur vurmaq)
زياد زور زدن. گوْو كال (gov kal)
گاو كار، آنچه به وسيلة گاو كاشته مي‌شود، زراعت، محصول زراعي. گوْو گاپ پا (gov gap pa) = گوْو گپّه (gov gәppә)
آنكه پاهاي درشت و گنده دارد. گوْو گور (gov gur)
گاو گور، كانال بزرگ، كانال يا سنگر خاكي زير زميني. گوْو گوش (gov guş)
گاو گوش، نام نوعي گياه كه داراي برگهاي پهن و درشت است

اغوْو-بغوْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
صداي اغو بغو، خنداندن كودك شير خواره به وسيلة انگشت گذاشتن بر لبهاي وي.
صدايي شبيه بز نر در آوردن

گوْود : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
گود، جاي عميق.
زمين بكر، چراگاه و جايي كه قبلاً قاش گله بوده و معمولاً سبزتر از ساير جاها باشد.
جايگاه، سرزمين، ناحيه، محل. (← خوْوت و قوْود) گوْودا (govda)
جايگاه دل، مجازاً به معني صبر و حوصله. گوْودا يوْخو. (صبر و تحمّل ندارد.) گوْودال (govdal)
گودال، جاي گود