Multilingual Turkish Dictionary تورکجه To Persian(Farsi)

ايكي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: عدد2، دو تا. ايكي آياقلي (iki ayaqlı)
دو پايي، با دو پا.
انسان، آدميزاد. ايكي اللي (iki әlli)
با دو دست، دو دستي.
با رضايت و ميل و رغبت كامل. ايكي-اوچ (iki-üç)
يكي دو سه تا، يكي دو تا، يك الي سه. ايكي اوزلو (iki üzlü)
دو رو ، ريا كار، نيرنگ باز.
لباس دو رو، دو رويه. ايكي اوزلولوك (iki üzlülük)
دو رويي، ريا كاري. ايكي باشلي (iki başlı)
دو نفره، دو تايي.
كسي كه به دو گروه وابسته باشد و از هر دوي آنها سوء استفاده كند. ايكي بير (iki bir)
دو تا يكي، يك در ميان، به نوبت. ايكي جانلى (iki canlı)
باردار، حامله. ايكيجه (ikicә)
فقط دو تا. ايكيسي (ikisi)
دو نفره، دو تايي.
دو نفرشان، دو تا از آنها. ايكيلَشمَك (ikilәşmәk)
دو تا شدن، جفت شدن، دو نفره و با همديگر كاري را انجام دادن. ايكيم (ikim)
دوّم. ايكيمكي (ikimki)
دوّمي، دوّمين. ايكي يانلى (iki yanlı)
دو نفره، با هم

ايكراه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
اكراه، دلخوري، ناراحتي.
دلخور و ناراحت.
به اكراه، به زور. ايكراهليق (ikrahlıq)
دلخوري، ناراحتي.
به زور، به اجبار. ايكراهينان (ikrahınan)
به اكراه، به زور

ايكسير : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
اكسير، هر چيز مفيد و گران قيمت.
كمياب، نايافت

ايل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سال، مجموع 12 ماه كه برابر يك سال هجري شمسي است. (در تركي قديم فعل امر از مصدر «ايلمك» يا «ايليشمَك» به معاني به هم رسيدن، گير كردن، زود تر رسيدن، جلو افتادن و نيز به معني برخورد دو قطعه ابر، چمبره زدن، درخشش، برق زدن و … بوده.) ايلان (ilan)
مار. (در تركي قديم «ايلمك» به معني چمبره زدن بوده.) ايلان آغيسى (ilan ağısı)
زهر مار.
نوعي سوسمار كه گويند، مار را با مكر و حيله از پا در مي‌آورد. ايلانا آغى وئرَن (ilana ağı verәn)
نام نوعي سوسمار كه گويا قاتل مار است؛ امّا گروهي هم معتقدند كه به مار سم مي‌رساند. ايلان اوتان (ilan utan)
حواصيل. ايلان ايلي (ilan ili)
سال مار، نام يكي از سالهاي 12 گانة تركان. ايلان باليشتى (ilan balıştı)
حلزون. ايلان بيرينجاسى (ilan bırıncası)
نوعي برنجاس (گياه گل زرد) سردسيري كه بزرگتر از برنجاس معمولي است و از آن ضمادي تهيّه مي‌كنند و به محل مار زدگي مي‌بندند تا بهبود يابد. ايلان–چييان (ilan-çiyan)
مار و هزارپا، مجازاً به معني مار و عقرب و گزندگان سمّي. ايلان قاسّيغى (ilan qassığı)
نوعي از انواع مارمولك كه پوستي صيقلي و صاف دارد. ايلانَك (ilanәk)
نام نقشي در گليم كه به شكل مار ديده مي‌شود. ايلان گؤرمَز (ilan görmәz) = ايلان گيرمز (ilan girmәz)
نام گياهي بوته‌اي با گلهاي زرد كه در مناطق سردسيري مي‌رويد. ايلان گؤزو (ilan gözü)
چشم مار ، مجازاً به معني روغن. ايلان يارپيزی (ilan yarpizi)
نام گياهي از خانوادة نعنا كه برگهاي پهن و بلندي دارد. ايلان ياسّيغى (ilan yassığı)
نام نوعي سوسمار (مارمولك) ايل به ايل
سال به سال، سالي يك بار. ايل داناسى (il danası)
سالك، جوش صورت يا بدن كه زمان بهبودي آن يك سال طول مي‌كشد. ايلدَن ايله (ildәn ilә)
از اين سال تا سال آينده، سالي يك بار. ايلديريم (ildirim)
صاعقه، برق آسمان. ايلَرده (ilәrdә)
مقدّم، آنكه يا آنچه در جلو قرار دارد.
قبلي، پيشين. ايلَرله‌مَك (ilәrlәmәk)
به جلو افتادن، سبقت گرفتن. ايلَري (ilәri)
جلو، پيش.
زمان جلوتر، قبلاً.
پيشرفته و مترقّي. ايلَري ايل (ilәri il)
پيرار سال، يك سال قبل از پارسال. ايلَريده (ilәridә)
جلو تر است، در جلو قرار دارد.
در زمان گذشته، در گذشته.
در آينده، در زمان آينده. ايلَريسي ايل (ilәrisi il)
يك سال قبل از پيرار سال، پيش پيرار سال، سه سال قبل. ايلَريسي گون (ilәrisi gün)
پيش پريروز، سه روز پيش. ايلَري گون (ilәri gün)
پريروز، دو روز پيش. ايلَري–گئري (ilәri-geri)
جلو و عقب.
كم و زياد.
هذيان، ياوه، سخن پس و پيش. ايلَريلَنمَك (ilәrlәnmәk) = ايلَريله‌مَك (ilәrilәmәk)
سبقت گرفتن، جلو افتادن.
پيشرفت كردن، ترقّي كردن. ايلغي (ilği) = ايلگي (ilgi)
اتّصال، وابستگي.
متّصل، وابسته.
وابستگي، علاقه، تعلّق خاطر. ايلغيم (ilğim)
سراب، سوسو زدن آب در بيابان. ايلقار (ilqar)
به موافقت رسيدن و عهد و پيمان بستن. ايلقيد (ilqid)
سراب.
سوسو، درخشش، برق.
نام اصلي شهر اقليد واقع در استان فارس. ايلقيدلَشمَك (ilqidlәşmәk) = ايلقيدلَنمَك (ilqidlәnmәk) = ايلقيدله‌مَك (ilqidlәmәk)
سوسو زدن، درخشيدن، برق زدن.
به شكل سراب ديده شدن. ايلقيرْد (ilqırd)
برق، درخشش، سوسو.
سراب. ايلگَر (ilgәr)
خوشة پروين، ستارة پروين. ايلليك (illik)
سالانه، يك ساله، به مدّت يك سال. ايلمه (ilmә)
عمل به هم رساندن رجهاي قالي، گره مخصوصي است در بافتن قالي. ايلمه دوگون (ilmә dügün)
نوعي گره، گره مخصوصي است كه باز كردن آن مشكل نيست. ايلمه‌له‌مَك (ilmәlәmәk)
گره زدن، گره زدن در هنگام بافت قالي يا گليم. ايل‌ـ‌ ويل (il-vil) = ايلي-ويل (ili-vil) = ايلي–بيلي (ili-bili)
درخشش نور، دميدن روشنايي، سوسو زدن، هواي گرگ وميش در هنگام طلوع يا غروب آفتاب. ايليش (iliş)
اتّصال، وصل.
پيش از پيش، قبلاً. ايليش ايل (iliş il)
پيرار سال، دو سال قبل. ايليشديرمَك (ilişdirmәk)
به هم وصل كردن، متّصل كردن. ايليشمَك (ilişmәk)
تماس پيدا كردن، برخورد كردن.
متّصل شدن، به هم رسيدن.
جرقّه زدن. ايليشيق (ilişiq) = ايليشيك (ilişik)
رابطه، اتّصال، پيوند.
خويشاوندي، قوم و خويشي.
جرقّه. ايليشيكلي (ilişikli)
متّصل، گره خورده. ايليقلَشمَك (iliqlәşmәk)
سوسو زدن. ايليگ (ilig)
مغز استخوان. ايلينتي (ilinti)
درخشش، جرقّه.
اشاره، علامت

ايل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: درخشش، برق زدن، به سرعت برخورد كردن. (به تنهايي كار برد ندارد. ← ايل) ايلديريم (ıldırım)
درخشش، برق، صاعقه.
نامي است براي پسران. ايلدير-ايلدير (ıldır-ıldır) = ايلدير-بيلدير (ıldır-bıldır) = ايلّير-ايلّير (ıllır-ıllır)
درخشش، جرقه، برق.
سوسو، سراب. ايلديرلانماق (ıldırlanmaq)
سوسو زدن، برق زدن. ايلقار (ılqar)
چهار نعل با اسب تاختن و حمله كردن

ايلاهى : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
الهي، پروردگار.
الها، پروردگارا

ايلغين : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
درخت گز.
درختي شبيه درخت بيد

ايليق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: آب نيم گرم، ولرم

ايلـيق سو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: آب نيم گرم

ايلّا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
الّا، بجز.
مخصوصاً، بخصوص

ايلّاه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) محرّف «لـللّه» (به خاطر خدا) اصرار، پا فشاري. ايلّاه ائدمَك (illah edmәk)
اصرار كردن، خواهش و التماس كردن

ايلخي : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
اسب تندرو، اسب بدون بار و يراق. (← يال3، يالخي)
رمة اسب. (← ائل، ائلخي)

ايلخى : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
رمه، گلة اسب.
اسب بدون زين. (← ائل، ائلخي و يال3، يالخي)

ايمان : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
ايمان، اعتقاد، باور ديني.
فكر و انديشه، احساس دروني. مال بير يئره گئدَر ، آما ايمان مينگ يئره. (مال به يك جا مي‌رود، امّا فكر انسان به هزار كس مشكوك است.) ايمانسيز (imansız)
بي ايمان، بي اعتقاد. ايمانلى (imanlı)
معتقد، متديّن و مذهبي

ايمانلى : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام طايفه‌اي از ايلات دره‌شوري و كشكولي كه در اصل همان طايفة اينانلي بوده است

ايماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

= ايماخ (imax)
گلولة نخ يا پشم، هر چيز كروي شكل. (← يوم، يوماق) ايماخ كه‌وه‌ن (imax kәvәn)
نوعي بوتة خار دار كه در مناطق سردسيري مي‌رويد و دقيقاً به شكل نيمدايره است. (فا) (در اكثر ايلات قشقايي اين بوته را دومچوک مي‌گويند.)

ايمه‌جي : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
كمكي، امدادگر، كارگر افتخاري.
كمك، ياري، خود ياري. (ريشة كلمه از «ايمك1» (زحمت كشيدن) است.) ايمه‌جيليك (imәcilik)
عمل خود ياري، كمك رساني

ايميد : تورکجه فارسجا - قشقایی

: اميد، انتظار، آرزو. (ريشة كلمه از مصدر «اومماق» (انتظار داشتن) است. ← اوم، اومود و اومـود)

ايمَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
چرت، خواب كوتاه.
توقّف، ايستادن. ايمكله‌مك (imәklәmәk)
چرت زدن.
توقّف كردن، ايستادن

ايمَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
از مصدرهاي كمكي تركي كه به معني «بودن» است كه تنها فعل بي قانون تركي است. ياشار بيزده ايدي. (ياشار در خانة ما بود.)
موجوديّت، موجودي، مال و دارايي، دستمزد. (امَك = امگه‌مك در تركي قديم به معني زحمت كشيدن است. ← اَمَك) ايمكله‌مك (imәklәmәk)
راه افتادن كودك در سنين اوّليه، با چهار دست و پا راه رفتن كودك

اينه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سوزن. (← اينگه) اينه‌له‌مَك (inәlәmәk)
احساس فرو رفتن خار در بدن.
آمپول زدن

اين : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «اينمك» (پياده شدن) (← ائن 2) اينيق (iniq) = اينيك (inik)
سر فرود آمده، تعظيم كنان.
شيب، سرازيري

اينان : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «اينانماق» (باور كردن) اينانديرماق (inandırmaq)
باورانيدن، معتقد ساختن. اينانماق (inanmaq)
باور كردن، اعتقاد داشتن. اينانمالى (inanmalı)
باور كردني، قابل قبول. اينانمايان (inanmayan)
بي اعتقاد، كسي كه باور نكند

اينان : تورکجه فارسجا - قشقایی

: از پسوندهاست به معني «با». بولوت ياشارينان گلدي. (بولوت با ياشار آمد.)

اينانلى : تورکجه فارسجا - قشقایی

: اينالّو، نام طايفه‌اي از ايل خمسه كه در ايلات كشكولي و دره‌شوري به «ايمانلي» مشهور است