Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه To Persian(Farsi)

تورکجه To Persian(Farsi)
كوْهو : تورکجه فارسجا - قشقایی

= كوْهى (kohı)
كوهي، نام طايفه‌اي از ايل شش بلوكي

كوْهْـوا : تورکجه فارسجا - قشقایی

كهواده، نام طايفه‌اي از ايلات عمله و كشكولي

كؤكه : تورکجه فارسجا - قشقایی

نان، نان ضخيم ولي گرد و كوچك

كؤك : تورکجه فارسجا - قشقایی

صداي كوك، كوك بودن سازهاي موسيقي، كوك بودن قليان و …
كوك بودن وضعيّت مزاجي، شاداب و خوشحال، چاق و چلّه.
ارتباط صميمي داشتن. بير-بيرينن كؤك ديرلر. (با هم ارتباط صميمي دارند.) كؤك ائدمك (kök edmәk)
كوك كردن قليان يا سازهاي موسيقي.
تحريك كردن، تشويق كردن. كؤكلَشديرمك (köklәşdirmәk)
كوك كردن آلات موسيقي.
تقويت كردن، چاق كردن.
تحريك كردن. كؤكلَشمك (köklәşmәk)‌
چاق و چلّه شدن.
كوك شدن آلات موسيقي، قليان و … كؤكله‌مك (köklәmәk)
كوك كردن.
تحريك و تشويق كردن. كؤکورَتْديرمك (kökürәtdirmәk)
به هيجان آوردن شتر، به سر و صدا واداشتن شتر، گرمبه دادن و فرياد كشيدن. كؤكورنمك (kökürәnmәk)
به هيجان آمدن، تحريك و عصباني شدن. كؤكوره‌ك (kökürәk)
حالت تحريك، جوش و خروش، هيجان. كؤكوره‌مك (kökürәmәk)
به هيجان آمدن، طغيان كردن.
طبلك زدن و تنوره كشيدن شتر نر.
غرّيدن، عصباني شدن

كؤكَن : تورکجه فارسجا - قشقایی

نوعي طناب كه در طول آن به فاصله‌هاي معيّن بندهاي حلقوي شكل نصب شده و براي بستن برّه‌ها و بزغاله‌ها به كار مي‌برند

كؤكور : تورکجه فارسجا - قشقایی

بد بو، متعفّن و گنديده

كؤكورت : تورکجه فارسجا - قشقایی

= كؤكورد (kökürd)
گوگرد، از مواد معدني

كوْل : تورکجه فارسجا - قشقایی

كتف، شانه، بازو، كول. (← قوْل) كوْلا پوشتا (kola puşta)
كوله پشتي، توبره‌اي كه شكارچي يا مسافر با خود حمل كند و بر دوش گيرد. كوْلا كش (kola kәş)
كوله كش، آنكه توبرة محتوي آذوقه را حمل كند. كوْللاشماق (kollaşmaq)
با كتف و بازو همديگر را هُل دادن. كوْلوق (koluq)
لباسي كه از روي دوش پوشند. بير پارا كوْهنا كولوق گئيميش. (مشتي لباس كهنه پوشيده است.) كوْل وورماق (kol vurmaq) = كوْل وئرمك (kol vermәk)
با كتف و بازو هل دادن.
خم شدن براي سواري دادن

كؤله : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
دست و پا بسته شده، آنكه از ناحية پا يا دست ناقص باشد. (در تركي قديم به معني «برده» بوده.)
ناقص، كوتاه، كوچك.
خانة كوچك سنگي كه اطراف آن را محصور كرده باشند و در آن بزغاله‌ها و برّه‌ها را بسته نگه دارند و يا صيّادان در آن كمين كنند. كؤله باس (kölә bas)
تعقيب كردن براي دستگيري. كؤله بولاق (kölә bulaq)
در حال غلتيدن. كؤله بولبول (kölә bulbul)
بلبل دُم كوتاه، بلبل هزار. كؤله پا (kölә pa) = كؤله ‌په (kölә pә) = كؤله‌پّه (kölәppә)
ساقة باريك درختان و گياهان كه در درون «كؤله» (خانة بزغاله‌ها) مي‌ريزند تا سرما و آب باران آنها را اذيت نكند. به اين واژه «پا كؤله» و «ايچليك» هم مي‌گويند. كؤله پيرْخ (kölә oırx) = كؤله‌م پيرْخ (kölәm pırx)
پرتاب با چوبدستي كوتاه. كؤله توْخماق (kölә toxmaq)
تخماق، چوب كوتاه و محكمي كه با آن ميخ را در زمين كوبند.
مجازاً به آدم كوتاه قد و چاق و كوتوله مي‌گويند. كؤله‌جه (kölәcә)
كوتاه، كمي كوتاه.
نوعي ارخالق زنانة كوتاه و بدون آستين.
نوعي بالا پوش نمدي كه به آن كپنك هم مي‌گويند.
آخرين قسمت ستون فقرات.
دمچه، دم كوچك گوسفند. كؤله كؤمّج (kölә kömmәc) = كؤله كؤمّه (kölә kömmә)
كماج، نوعي نان ضخيم.
چاق و كوتوله

كؤل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(3)
صورتي از كلمة «کول» (خاكستر، آتش آلوده به خاكستر) كؤلَز (kölәz)
خاكستر گرم.
آتش گرفتگي گياهان خشك.
كاه و ساقة خشك و كوتاه بعضي از گياهان چون برنج و امثال آن.
جهش و حركت (به خاطر ترس از آتش) كؤلز باغلاماق (kölәz bağlamaq)
از جاي خود پريدن، دويدن، جهيدن، به سرعت حركت كردن. كؤلَزلَنمك (kölәzlәnmәk)
سوختن سطحي، سوختني كه بر اثر آتش گياهان صورت پذيرد. كؤلزه ياتيرْتْماق (kölәzә yatırtmaq)
در خاكستر گرم خواباندن، نوعي از تجربة پزشكي است
به اين صورت كه فرد مبتلا به سينه پهلو را در تخته نمدي مي‌پيچانند و در گودالي قرار مي‌دهند؛ در اطراف بيمار و داخل گودال مقداري كاه و علف خشك مي‌ريزند و آنها را آتش مي‌زنند؛ از حرارت آتش و خاكستر گرم و گرماي تخته نمد حال بيمار بهبود مي‌يابد. كؤلَش (kölәş)
كاه، علف خشك، ساقة گياه برنج

كؤل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
فعل امر از مصدر «كؤلمك» (بستن) (← كـول2) كؤلگو (kölgü) = كؤلؤيگو (kölöygü)
وسيلة بستن، طناب كوتاهي كه با آن دست و پاي گوسفند را مي‌بندند تا پشمش را قيچي كنند

كؤل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
خواستة دل، آرزوي قلبي. (← كؤيل و گؤين) كؤلگه (kölgә)
جايي كه دل هواي آنجا كند، سايه، ساية دلنشين. كؤلگه‌لَنمك (kölgәlәnmәk)
به سايه پناه بردن، بر اثر گرما خود را به سايه‌اي رساندن. كؤلگه‌لي (kölgәli)
سايه دار.
آدم مقتدري كه بتوان به او پناه برد

كوْلا : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
حرام زاده، ناپاك. (اصل كلمه «كؤله» (غلام، برده. تر. قد.) است و مجازاً به معني برده زاده است.) كوْلاي حارام (kolay haram)
حرام زاده

كوْلا : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
كمينگاه، خانة كوچك سنگي كه در آن كمين كنند يا در آن برّه‌ها و بزغاله‌ها را نگه دارند. (← كؤله)

كؤله‌لي : تورکجه فارسجا - قشقایی

نام طايفه‌اي از ايل شش بلوكي

كوْلته : تورکجه فارسجا - قشقایی

رو سري كوچك

كوْم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جمع، گروه، انبوه جمعيّت. (← كوْپ، كوم2 و كؤم) كوْمپولوت (kompulut)
همگي، دسته جمعي. كوْمك (komәk)
كمك و ياري دسته جمعي

كؤم : تورکجه فارسجا - قشقایی

كمك و ياري دسته جمعي. (به تنهايي كاربرد ندارد؛ امّا در تركي قديم به معني تجمّع گوسفندان يا انسانها بوده. ← كوم، كوْم و كوْپ) كؤمك (kömәk) = كؤمّك (kömmәk)
كمك، ياري.
يار و ياور، پشتيبان. كؤمكچي (kömәkçi)
كمك رساننده، كمك كننده. كؤمك حال (kömәk hal)
كمكي، ياور، پشتيبان. كؤمكلَشمك (kömәklәşmәk)
به همديگر كمك كردن. كؤمكله‌مك (kömәklәmәk)
كمك كردن، كمك رساندن. كؤمور (kömür)
زغال. (به اعتبار اين كه زغال از انبوه و جمع شدن هيزمها در زير خاك به وجود مي‌آيد.) كؤمورچـو (kömürçü)
زغال فروش. كؤموران (kömüran)
از گياهان پيازي كه در مناطق سردسيري مي‌رويد و به عنوان سبزي خورش مورد استفاده قرار مي‌گـيرد. (اين گياه به صورت دسته جمعي در كنار هم مي‌رويند.) كؤمّه‌جَك (kömmәcәk)
چوبي كه در وسط سوراخي دارد و بر سر ستون خيمه قرار مي‌گيرد تا خيمه به كمك آن برپا گردد.
چوبي كه به صورت افقي در وسط سياه چادر طوري قرار مي‌گيرد كه در زمستان آب باران به درون چادر نفوذ نكند

كوْماه : تورکجه فارسجا - قشقایی

كماي، از گياهان علوفه‌اي سرد سيري. (← كاماه)

كؤمچَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
فروزينه، هيزم نيمه سوخته

كؤمچَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2) = كؤمچه (kömçә)
قاشق، قاشق بزرگ چوبي

كؤمَّج : تورکجه فارسجا - قشقایی

كماج، ناني كه در اجاق با آتش و خاكستر پخته شده باشد. (ريشة كلمه در اصل «كـولمَج» يعني از
کول (خاكستر) + مج (پسوند) است.) كؤمّج پز (kömmәc pәz) = كؤمَش پز (kömәş pәz)
كماج پز، نوعي ديگ كوچك. كؤمَّجه (kömmәcә) = كؤمَّچه (kömmәçә)
نان كماج

كوْن : تورکجه فارسجا - قشقایی

تلفّظي از قوْن كه بن فعل «قوْنماق» (ساكن و مقيم شدن) است و هرچه كه در جاي خود محكم باشد.
كُند، تخته‌اي بزرگ و پهن كه پاي زندانيان را بر آن بندند.
زانوي شتر.
زانو بند شتر. كوْنـّا (konna) = كوْنـّه (konnә)
كُنده، شاخة بزرگ درخت. كوْنگول (kongul)
تخته سنگ، سنگ بزرگ و يك تكّه كه نتوان آن راتكان داد

كوْنْج : تورکجه فارسجا - قشقایی

قيف، قيف چوبي

كوْندارا : تورکجه فارسجا - قشقایی

= كوْنگَره (kongәrә)
برآمدگيهاي محرابي شكل كه نام يكي از نقشهاي جاجيم و قالي قشقايي نيز هست. كوْندارالى (kondaralı)
داراي نقش كنگره