Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
كؤيل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
كيل، پيمانه، سنجش. كؤيل ائدمك (köyl edmәk)
پيمانه كردن

كؤيل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
قلب، دل.
خواسته و آرزوي دل. (← كؤل1 و گؤين)

كؤينَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

پيراهن. (ريشة كلمه از «گئيمك» (پوشيدن) است.) كؤينكدن چيخماق (köynәkdәn çıxmaq)
از ناراحتي و عصبانيّت يقّة لباس خود را دريدن. كؤينكليك (köynәklik)
پيراهني، پارچة پيراهني

كوْز : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
سنگر، سنگ چين استوانه‌اي شكل

كوْز : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
جهش، پرش، حركت سريع. كوْز باغلاماق (koz bağlamaq) = كوْز وورماق (koz vurmaq)
جهيدن، پريدن، به سرعت حركت كردن

كؤز : تورکجه فارسجا - قشقایی

اخگر، گل آتش، آتش سرخ. كؤز دوشمك (köz düşmәk)
ايجاد شدن زغال افروخته بر اثر سوختن هيزم. كؤزَرمك (közәrmәk) = كؤزمك (közәrmәk)
تبديل شدن هيزم نيمه سوخته به گل آتش. كؤز قاپان (köz qapan)
آتشگير، انبر آتش. كؤزَنگ (közәng)
گل آتش. كؤزه‌گي (közәgi) = كؤزؤيگو (közöygü)
فروزينه، چوب يا هيزمي كه از يك طرف در حال سوختن باشد

كوْزار : تورکجه فارسجا - قشقایی

غلّات و دانه‌هاي كوبيدني. …ؤت ايستير كوْزار دؤيه، اوْنودا بير گؤزل دئيه. (بايستي آدم توانا و قدرتمندي دانه‌هاي كوبيدني را بكوبد و شخص فهيم و قدر شناسي هم بتواند از او تشكّر و قدرداني كند.) كوْزارا (kozara) = كوْزَره (kozәrә)
كوبيده شده يا ته ماندة چيزهاي كوبيده شده مانند
ته مانده‌هاي كشك كوبيده شده، خرمن گندم، جو و … كوْزاركو (kozarku)
وسيلة زدن و كوبيدن. كوْزاركو توتماق (kozarku tutmaq)
كتك كاري كردن، كوبيدن و كتك زدن

كؤزونگـلو : تورکجه فارسجا - قشقایی

نام طايفه‌اي از ايلات قشقايي كه گروهي از آنها در گلّه‌زن اوْيغوري با همين عنوان و گروهي با عنوان «كِزِنلي» در ايل دره‌شوري ساكن هستند

كپ : تورکجه فارسجا - قشقایی

كف، كف دست.
دهان.
كپّه، شقّه، قسمتي از يك چيز. (← كب) كپلَمه (kәplәmә)
به اندازة يك كف دست. كپله‌مك (kәplәmәk)
در كف دست قرار دادن خاكه قند، خرده برنج و … و خوردن آنها. كپّه (kәppә)
شقّه، تكّه، قسمتي از چيزي.
يك كفة ترازو.
ظرفي كه هنگام ساختمان سازي در آن گِل يا مصالح ساختماني ريزند. كپّه‌جه (kәppәcә)
تكّة كوچك، قطعة نسبتاً كوچك. كپيك (kәpik)
به اندازة يك كف دست، مقدار دارو يا خوراكي كه در كف دست قرار دهند و به دهان اندازند

كپير : تورکجه فارسجا - قشقایی

كبره، پوستة نازك، شورة سر، پوسته‌هاي سر نوزاد. (ريشة كلمه از «قاب» (پوست و جلد) است.)

كپَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

كفك، آلودگي كه روي غذاي مانده ايجاد شود.
شورة سر.
پوسته و خرده‌هاي برنج. (ريشة كلمه از «قاب» (جلد و پوسته) است.)

كپه‌لك : تورکجه فارسجا - قشقایی

از بيماريهاي دامي كه حيوان با خوردن گياهي به نام «كفچك» (كپلك) به آن مبتلا مي‌گردد

كپَنَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
بيماري كهنگ، بيماري سياتيك يا ديسك كمر. (اصل كلمه «كفَلَك» (درد ناحية كفل) است.)

كپَنَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
كپنك، كفنك، پالتوي ضخيم نمدي كه مخصوص چوپانان و دامداران است. (ريشة كلمه از «قاب» يا «قاپ» (وسيلة پوشش) است.) كپنكلي (kәpәnәkli)
آنكه كپنك پوشيده.
موجود نامرئي و افسانه‌اي كه به اعتقاد عوام، اموال مردم پاكدل را بدون حضور صاحبش محافظت مي‌كند. (← قره، قره كپنكلي)
نوعي پروانة كُركدار كه از عوامل آفات گياهي است

كپَر : تورکجه فارسجا - قشقایی

= كپَّر (kәppәr)
كپر، خانه‌اي كه از چوب و ساقه و علف سازند. (ريشة كلمه از «قاب» (هرچه كه در آن چيزي قرار دهند) است؛ يعني
قابار، قاپار، كاپار، كپر.)

كر : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
تلفّظي از كلمة «كل» (كال، نارس و كوچك) مانند
كر انجير (kәr әncir) = كر انجيل (kәr әncil)
انجير كال، انجير كوچك وحشي. كرمه شاخ (kәrmә şax) = كرنه شاخ (kәrnә şax)
گوسفند يا بزي كه داراي شاخ كوچك باشد. كرّي (kәrri)
ناقص، تراشيده يا بريده شده، بُن بُر شده. سرِ تراشيده شده، گوشِ بريده شده.
مجازاً به معني همه، همگي. كرّيجه (kәrricә)
انسان يا حيواني كه گوش يا قسمتي از اندامش را بريده يا قيچي كرده باشند، كوچك و كوتاه

كر : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
كر، ناشنوا.
بي ميلي حيوانات نسبت به عمل مقاربت. كرمَج (kәrmәc) = كرمَنج (kәrmәnc) = كروَنج (kәrvәnc)
كر مانند، گيج و پكر، آشفته حال. كرّ-و-كاس (kәrr-o-kas)
كر، ناشنوا.
آنكه بر اثر سر و صدا احساس ناراحتي كند

كره : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
بار، دفعه. (← كرز)

كره : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
كره، چربي ماست و دوغ. كره داشى (kәrә daşı)
قطعه سنگي كه آن را در داخل خيك ماست مي‌اندازند تا روغن بيشتري از آن حاصل شود.
نوعي سنگ بزرگ و صاف كه معمولاً بر روي آن كتيبه نوشته شده و در نظر مردم مقدّس است.
نام چندين منطقه در استانهاي جنوبي ايران. كره اوْغورلايان (kәrә oğurlayan)
گُل شقايق. (فا) كره بـوكـول (kәrә bükül) = كره بـوكـوم (kәrә büküm) = كره دوروم (kәrә dürüm) = كره دولوم (kәrә dülüm) = كره ديليم (kәrә dilim)
غذايي ساندويچ مانند كه از نان و كره و خاكه قند يا شكر درست كنند. كره دان (kәrә dan)
خيك مخصوص كره. كره گولو (kәrә gülü)
گل شقايق

كرانا : تورکجه فارسجا - قشقایی

كرنا، ساز بزرگ

كرگَز : تورکجه فارسجا - قشقایی

كركس. (← كركز، كچل، كچل كرگز)

كريملي : تورکجه فارسجا - قشقایی

نام طايفه‌اي از ايل دره‌شوري

كركيجَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

تيشه، تيشة خرّاطي. (كركي = تيشة خراطي + جك = كوچك)

كركيد : تورکجه فارسجا - قشقایی

شانة قاليبافي. (← كركيجك) كركيدله‌مك (kәrkidlәmәk)
با شانة قاليبافي ضربه زدن، بر تارهاي قالي كركيد زدن

كر-كر : تورکجه فارسجا - قشقایی

قدقد مرغ و پرندگان