Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
مرغول : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گوش بريده شده، هر حيواني كه گوشش را بريده باشند

مركزي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام يكي از طوايف ايل فارسيمدان. (معمولاً به طوايف اطراف خوانين و كلانتران هم مركزي مي‌گفتند.)

مرمريش : تورکجه فارسجا - قشقایی

= مرمريشْك (mәrmәrişk) = مرمرينْج (mәrmәrinc)
نام گياهي با برگهاي نسبتاً پهن.
دانة گياه شاهدانه

مرمريشْك : تورکجه فارسجا - قشقایی

= مرمَريك (mәrmәrik) = مرمَليك (mәrmәlik)
مارمولك

مره‌ق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: آش آبكي، آش نيمه پختة رقيق كه معمولاً آب آن را مي‌گيرند و مي‌خورند. مره‌غيني دوتماق (mәrәğini dutmaq)
قسمت آبكي آش را جدا كردن.
آب بدن را گرفتن، لاغر تر كردن، از قدرت جسماني يا معنوي كسي كاستن

مرّي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: حيواني كه نوزادش مرده باشد، حيوان شيرده و بي نوزاد. (← لجَب)

مرّوْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سخن طولاني، دليل غير قابل منطق، عذر، بهانه. مرّولآ چكمك (mәrrov çәkmәk)
سخنان طولاني گفتن، بهانه تراشي، بهانه آوردن

مش : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مغز. (مختار خانلو) مشه (mәşә)
مغز، مخ.
فكر، انديشه. مشَنگ (mәşәng)
شاد و شنگول، آنكه تمام فكر و ذكرش شادي و عيش و سرور باشد. مشه مور (mәşә mur) = مشه مول (mәşә mul)
آنكه فكرش پريشان است، ناراحت، پريشان احوال

مشا : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
خرمن گندم، جو، خرما و …
زمين مشاع، زمين مشترك. (← ماش1، ماشا)

مشهدي معصوم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام هنرمندي از ايل قشقايي كه استاد «صمصام السّلطنه» (هنرمند مشهور ايل قشقايي در اواخر قاجاريّه) بوده و امروزه آهنگي از او با همين عنوان در موسيقي قشقايي معمول است

مشيله : تورکجه فارسجا - قشقایی

: از گياهان علوفه‌اي. (← ماش1، ماشارا)

مشك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مشك آب، خيك مخصوص آب. مشك داشى (mәşk daşı) = مشكَله‌دان (mәşkәlәdan)
جايي كه مشك آب، مشك دوغ و امثال آنها را قرار دهند. مشكول (mәşkul)
مشك كوچك

مثَل : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
مثال، نمونه.
ضرب‌المثل. مثله‌ني (mәsәlәni)
مثلاً، براي مثال، براي نمونه

مشَل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جاي پست، محلّ گود، درّة كم عمق

مشَله : تورکجه فارسجا - قشقایی

: از گياهان علوفه‌اي. (← ماش1، ماشارا)

مشَره : تورکجه فارسجا - قشقایی

: از گياهان علوفه‌اي. (← ماش1 ، ماشارا)

مسَّب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) مذهب، دين، آيين

متَل : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
داستان، افسانه، قصّه، سخنان زيبا.
مجازاً به مفهوم سخن كم ارزش و بي مايه. متل دئيير. (سخن بيهوده مي‌گويد.) متَلَك (mәtәlәk)
سخني كه به شوخي و طنز آلوده باشد

متّه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مته، آلت كندن و سوراخ كردن

متّاه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) متاع، كالاي مرغوب و با ارزش، تحفه

مو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صورتي از تلفّظ «بو» به معني اين. مونا باخيبان (muna baxıban)
با توجّه به اين، بنا بر اين. موندان (mundan)
از اين. مولار (mular) = موللار (mullar)
اينها، اينان. مونو (munu)
اين را، اين يكي را. مونونگ (munung)
مال اين

موبار : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام نوعي غذا،‌ براي تهيّة آن مقداري از گوشت و ادويه‌جات را بعد از سرخ كردن در داخل رودة حيوان قرار مي‌دهند و دو باره آن را سرخ مي‌كنند و لاي چلو مي‌گذارند. موبار پولوْو (mubar pulov)
چلو يا پلوي كه در لاي آن موبار گذاشته باشند

موچ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
مچ دست يا پا.
مشت، مشت گره كرده، جمع و گرد شده.
گرد شدن لبها براي ماچ كردن، صداي ماچ و موچ، صدايي كه با آن بزغاله را نوازش كنند. موچّا (muçça)
جمع شده، فشرده شده.
نام گياهي كه ساقه‌ها و برگهاي آن به صورت يك دست و جمع و جور است و در فارسي به آن سبزه تُند يا سوزه هم مي‌گويند. موچّال (muççal)
آنكه از ناحية مچ دست يا پا فلج باشد.
در هم رفته، در هم پيچيده. موچّالا (muççala) = موچّانا (muççana)
آنچه در ميان دستها فشرده شده و در هم فرو رفته. موچّا-موچّا (muçça-muçça)
دسته دسته، بسته بسته. موچ ائدمك (muçç edmәk)
در رفتن مچ، درد آمدن مچ دست يا پا.
به صورت گرد و مچانه نشستن. موچ-موچ (muç-muç)
آواز نوازش و موچ موچ كردن جهت فرا خواندن بزغاله يا بز. موچقورْتْماك (muçqurtmak)
مچانه شدن، در هم فشرده شدن.
موچ موچ كردن و نواختن بز يا بزغاله.
موچ موچ كردن اسب براي تحريك شدن و تاختن. موچَّك (muççәk)
مچ دست.
دست در چيزي بردن، در ترازو دست بردن و با مچ دست تقلّب كردن. موچّه‌لَك (muççәlәk)
مچ دست حيوان.
آنكه از ناحية دست يا پا فلج باشد.
در هم فشرده شده. موچّو توْولو (muççu tovlu)
قوي دست، قوي پنجه. موچّولوك (muççuluk)
ساعد.
مچانه، در هم فرو رفته

موجاب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) مجاب، جواب داده شده، قانع، راضي

موجاز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) مجاز، آزاد