Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
نلبَكي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نعلبكي. (← نال1 ، نالبگي)

نم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نم، رطوبت. نم ائدمك (nәm edmәk)
خيس كردن، مرطوب كردن. نم چكمك (nәm çәkmәk)
نم كشيدن، مرطوب شدن.
كم و كمتر شدن. ساوادی نم چكميش. (كم سواد شده.) نمچيمك (nәmçimәk)
خشك شدن، برطرف شدن رطوبت. نمچيله‌مك (nәmçilәmәk)
خشك كردن، برچيدن نم و رطوبت.
نم نم باريدن باران، تراوش نم نم باران از آسمان يا چادر سياه. نمسار (nәmsar)
جاي مرطوب، نمناك. نمسيز (nәmsiz)
خشك، بدون نم و رطوبت. نمكَش (nәmkәş)
نوعي گيوة موتوري. نملَنمك (nәmlәnmәk)
مرطوب شدن، تر شدن. نمله‌مك (nәmlәmәk)
نم زدن، مرطوب كردن. نملي (nәmli)
مرطوب، تر، خيس. نم-نم (nәm-nәm)
نم نم، قطرات ريز باران. نم-و-توك (nәm-o-tuk)
باران كم، نم نم باران. نم-و-سم (nәm-o-sәm)
باران اندك، رش. نم وئرمز (nәm vermәz)
آنكه نم پس ندهد، خسيس

نمَدي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام يكي از طوايف قديم اوْيغور كه امروزه جزء ايل عمله به شمار مي‌رود

نمّه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چه چيز. (← نه1 ، نه منه)

ننه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نه‌نه. ننه، مادر. (از تكرار اسم صوت «نه‌نه‌نه…» درست شده.) ننه‌م هاي (nәnәm hay)
در لغت به معني اي واي مادرم، و در اصطلاح نام آهنگي غم انگيز است كه در هنگام حركت دادن عروس خانم به خانة داماد نواخته مي‌شود

نوْبا : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
نوبت، وقت قبلي. نوْبا سيز (nobasız)
بدون نوبت

نوْبا : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
ادا، اطوار، تقليد. نوْبا چيخارتْماق (noba çıxartmaq) = نوْبا گتيرمك (noba gәtirmәk)
اداي كسي را در آوردن

نوْبات : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نبات، شيريني

نوْغول : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نُقل، شيريني. نوغول-نابات (noğul-nabat)
نقل و نبات

نوْهور : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گرسنه

نؤك : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
نوك، منقار.
پيش، جلو، روبرو. نؤكر (nökәr)
مردي كه در مقابل بزرگان بر پا ايستد و خدمت كند، نوكر، چاكر. (كلمه از نؤك (پيش) + ار (مرد) درست شده) نؤكرباب (nökәrbab)
(نؤك + ارباب) نوكر ارباب، نوكران و عوامل خان. نؤكربابى (nökәrbabı)
نام آهنگي در موسيقي قشقايي. نؤكرچيليك (nökәrçilik) = نؤكرليك (nökәrlik)
نوكري، غلامي

نوْلماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مخفّف «نه اوْلماق» (چه شدن)

نوْش : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نوش، نوش جان، گواراي وجود. نوْش ائدمك (noş edmәk)
نوشيدن، خوردن، آشاميدن و نوش جان كردن. نوْشخار (noşxar)
نشخوار. (حيوانات حلال گوشت در هنگام استراحت علوفه و غذاي بلعيده شده را از معده به دهان مي‌آورند و از نو خوب مي‌جوند و سپس مي بلعند؛ به اين عمل حيوانات نشخوار مي‌گويند كه برايشان لذّت بخش است.)

نوْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ف) تازه، نو، جديد. نوْوچه (novçә)
نو، نوچه، تازه.
نوكر تازه وارد، عامل. نوْو خونا (nov xuna)
نو خانه، آنكه به تازگي صاحب خانه و زندگي مستقل شده. نوْوران (novran) = نوْو رنگ (nov rәng)
نو نهال، جوانه، تركة چوبي تر و تازه. (در تركي تركمني به شكوفه و جوانه «نوْوراق» گفته مي‌شود.) نوْوروز (novruz)
نوروز، روز عيد. نوْوروز عربي (novruz әrәbi)
نام آهنگي در موسيقي كه گويا در قديم فردي به نام نوروز عرب آن را مي‌نواخته است. نوْوروز گولو (novruz gülü)
گل نوروز، گل شقايق. نوْو زين (nov zin)
نو زين، اسب جوان دو ساله كه براي اوّلين بار بر آن زين نهند. نوْو كسّه (nov kәssә)
نو كيسه، تازه به دوران رسيده. نوْول (novl)
نو نهال، جوانه.
نمونه، الگوي جديد. نوْوله (novlә)
نمونة جديد، نوع جديد، الگو، نمونه. نوْوله به نوْوله (novlә bә novlә)
نمونه‌هاي مختلف، انواع گوناگون

نوْوا : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
نوبت. (← نوْبا1)نوْوا (2)
ادا و اطوار. (← نوْبا2)

نوْوالا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نواله، تكّه خميري كه از آرد جو درست كنند و به حيوان دهند

نوْواق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ادا و اطوار. (← نوْوا 2)

نوْوات : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مرغوا، فال بد. نوْوات وورماق (novat vurmaq)
مرغوا زدن، نيّت بد طلبيدن، فال بد زدن

نوْواخْت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ادا و اطوار. (← نوْوا2)

نوْور : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گرسنه

نوْخاش : تورکجه فارسجا - قشقایی

= نوْخوْش (noxoş)
ناخوش، بيمار، مريض. (← نا2، ناخوْش)

نوْخراز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پازن، بز پيشاهنگ

نوْخود : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نخود. (اصل كلمه «نوْكود» (نوك تيز) از كلمة «نوْك» (نوك) است؛ به خاطر اينكه هر دانة نخود يك نوك و نقطة تيز دارد.) نوْخود آغوزو (noxud ağuzu)
آغوز نسبتاً رقيق، آغوزي كه 2 يا 3 روز بعد از زاييدن حيوان زائو از شير آن تهيه مي‌شود. نوْخودچو (noxudçu)
نخودچي، نخود برشته شده. نوْخودلوق (noxudluq)
مزرعة نخود

نوْخوروشْت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ف) نان خورش، غذايي كه همراه نان خورده شود

نؤيله : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نوع، گونه، الگو، نمونه. (← نوْو، نوْوله) نؤيله به نؤيله (nöylә bә nöylә)
متنوّع، نمونه‌هاي مختلف، انواع گوناگون