Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
اوْور : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
اطراف، حوالي، دور و بر.
بار، دفعه. اوْورا (ovra) = اوْوره (ovrә) = اوْوروم (ovrum)
بار، دفعه

اوْور : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
دمل چركين

اوْوراح : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
ارواح مردگان، روحها، جانها. (اصل كلمة «روح» به معني بالا و هواي بالا است.) (← روخ)
سر به هوا، سرگردان، آواره. اوْوراحـی اوْلماق (ovrahı olmaq)
سر به هوا شدن، گمراه شدن، آواره و سرگردان شدن

اوْوراق : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
درب و داغون.
پاره پوره. (← اوْر، اوْرّوق)

اوْوره‌گَج : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نان برگردان. (← ده‌ويرجك)

اوْوَرّه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ف) محرّف «آوره» (از فعل «آوردن» فارسي) آنچه براي نياز آورده مي‌شود، وسيله، وسايل و لوازم

اوْوروفا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: آرد زبر. (فا) (← اور، اوربا)

اوْوشا : تورکجه فارسجا - قشقایی

= اوْوشه (ovşә)
حياط خانه

اوْوشار : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
افشار، نام يكي از طوايف 24 گانة تركان قديم دنيا.
كسي كه با چابكي بجهد يا بپرد، جلد و بي باك، چست و چابك

اوْوسون : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1) = اوْوسى (ovsı)
افسون، جادو

اوْوسون : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2) = اوْوسى (ovsı)
چنگك، چنگال كشاورزي، هسك، چهار شاخي كه با آن خرمن كوبيده شده را به باد دهند تا كاه از دانه جدا شود

اوْوول : تورکجه فارسجا - قشقایی

: وهل، سروكوهي. (← اوْول)

اوْخ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
تير، پيكان. (در قديم به خط ميخي هم كه شبيه ميخ بوده، گفته شده است.)
از اصوات درد و تنفّر، آخ.
در تركي قديم به خواندن و هر نوع صدا كردن گفته مي‌شده. اوْخچو (oxçu)
تير انداز، صيّاد.
محرّف كلمة «اوْخوتچي» به معني دعوت كننده، قاصدِ دعوت كننده. اوْخچولو (oxçulu)
آنكه از دار و دستة تيراندازان باشد، نام طايفه‌اي از ايل كشكولي كوچك. اوْخسورماق (oxsurmaq)
سرفه كردن.
عطسه كردن. اوْخلوْو (oxlov) = اوْخلوْوو (oxlovu)
تيرة نان پزي، چوبك، وردنه، چوبي كه با آن خمير پهن كنند. اوْخوتدورماق (oxutdurmaq) = اوْخوتماق (oxutmaq)
به تحصيل واداشتن، به مدرسه فرستادن. اوْخوچو (oxuçu)
دعوت كننده، قاصد عروسي. اوْخودولماق (oxudulmaq)
به درس واداشته شدن، به مدرسه فرستاده شدن. اوْخورتماق (oxurtmaq)
به عوعو و پارس كردن وادار نمودن. اوْخورماق (oxurmaq)
عوعو كردن سگ، پارس كردن. اوْخوش (oxuş)
طرز خواندن. اوْخوشماق (oxuşmaq)
دسته جمعي خواندن. اوْخولماق (oxulmaq) = اوْخونماق (oxunmaq)
خوانده شدن، قرائت شدن. اوْخولمالى (oxulmalı) = اوْخونمالى (oxunmalı)
قابل خواندن، قابل مطالعه. اوْخوماق (oxumaq)
خواندن، درس خواندن، كتاب خواندن.
آواز خواندن.
احساس كردن، متوجّه شدن و فهميدن. اليني اوْخودوم. (به ترفند او پي بردم) اوْخونماز (oxunmaz)
غير قابل خواندن. اوْخويان (oxuyan)
درس خوان، كتاب خوان.
خواننده، آوازخوان

اوْخشاماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
شبيه و مانند كردن.
مرثيه خواني، مديحه سرايي.
نوازش كردن. (← اوخشا)

اوْخونتو : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
خونابه.
آب چركين و كثيف. (← اوخ، اوخونتو و اوْو2، اوْو خون)

اوْي : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
فعل امر از مصدر «اوْيماق» (جنباندن گهواره) اوْيات (oyat)
فعل امر از مصدر «اوْياتماق» (بيدار كردن) اوْياتماق (oyatmaq) = اوْيارْتْماق (oyartmaq)
بيداركردن، از خواب بلندكردن.
آگاهي دادن. اوْيا‌د‌‌يلماق (oyadılmaq) = اوْيارديلماق (oyardılmaq)
به وسيلة كسي بيدار شدن.
آگاهي يافتن به وسيلة ديگري. اوْياديلى (oyadılı)
از خواب بيدار شده. اوْياق (oyaq)
بيدار، هشيار و آگاه. اوْياقليق (oyaqlıq)
بيداري، آگاهي، هشياري. اوْياماق (oyamaq)
بيدار شدن.
به هوش آمدن. اوْيان (oyan)
برخيز، قيام كن. اوْيان ائليم (oyan elim)
اي ايل من برخيز.
نام آهنگي از آهنگهاي موسيقي. اوْيانديرماق (oyandırmaq)
بيداركردن، آگاه كردن. اوْيانماق (oyanmaq)
بيدار شدن، از خواب بر خاستن.
آگاهي يافتن، واقف شدن. اوْيانيق (oyanıq)
بيدار، آگاه. اوْيدورماق (oydurmaq)
تكان دادن گهواره.
مالش دادن.
تسلّي دادن.
به غفلت انداختن و فريب دادن.
سر دواندن، درد سر دادن. اوْيلونجاق (oyluncaq)
اسباب بازي. اوْيماق (oymaq)
تكان دادن، جنباندن، جنباندن گهواره و مانند آن.
تسلّي دادن.
مالش دادن، ماليدن.
با دندان نيش زدن. اوْيناتديرماق (oynatdırmaq) = اوْيناتماق (oynatmaq)
بازي دادن، به بازي واداشتن.
رقصاندن، رقصانيدن.
تكان دادن، جنباندن. اوْيـناش (oynaş)
هم بازي، فاسق، رابط نا مشروع زن شوهردار. (از
اوْيون (بازي) + داش (هم) = همبازي، تشكيل شده است.) اوْيـناشلى (oynaşlı)
زني كه با ديگران رابطة نا مشروع دارد. اوْيـناشماق (oynaşmaq)
با يكديگر بازي كردن، به طوردسته جمعي بازي كردن.
مغازله كردن و معاشقه داشتن. اوْيـناغان (oynağan)
بازيگر، بازي كن.
بازيگوش.
لرزان، لق، رقصان. اوْيـناق (oynaq)
در حال تكان خوردن.
شاد، شاداب و سرحال.
زادگاه، جايگاه، مسكن. اوْيـناقلاماق (oynaqlamaq)
رقصيدن حيوانات، بازي كردن. اوْيـناما (oynama)
بازي، رقص.
فعل نهي از «اوْيناماق»، بازي مكن. اوْيـناماق (oynamaq)
بازي كردن.
رقصيدن، جهيدن.
اجرا كردن نقش در تئاتر و امثال آن.
تكان خوردن، جنبيدن. اوْيـنا مَرَك (oyna mәrәk)
بازي، بازيگري. اوْيـنايا-اوْيـنايا (oynaya-oynaya)
رقص كنان، در حال شادي و رقص. اوْيـنايان (oynayan)
رقاص، بازي كن.
بازيگر، مجري نمايشنامه.
تكان خورنده، جنبنده. اوْيوتماق (oyutmaq)
گهواره را تكان دادن و خواباندن كودك شيرخواره.
تسلّي دادن، آرامش بخشيدن. اوْيوشدورماق (oyuşdurmaq)
هماهنگ كردن، جور كردن. اوْيوشماق (oyuşmaq)
متّحد شدن، با هم هماهنگ شدن. اوْيوق (oyuq)
بيدار. اوْيوقماق (oyuqmaq)
حيرت زده شدن، از خواب پريدن و حركت كردن. اوْيولماق (oyulmaq)
تكان خوردن گهواره.
آرامش يافتن.
مالش داده شدن. اوْيوماق (oyumaq)
آرامش يافتن، بي حركت و ساكن شدن.
مالش دادن. اوْيون (oyun)
بازي و سرگرمي.
رقص و پايكوبي.
نقش در نمايش. اوْيونباز (oyunbaz)
بازيگوش.
رقّاص.
حيله گر، حقّه باز. اوْيونبازليق (oyunbazlıq)
بازيگوشي.
رقّاصي.
حيله‌گري، حقّه بازي. اوْيونجاق (oyuncaq)
اسباب بازي. اوْيون چاغ ائدمك (oyun çağ edmәk)
معركه برپا كردن، بازي راه انداختن. اوْيونچاق (oyunçaq)
اسباب بازي. اوْيونچو (oyunçu)
بازيگر، رقّاص. اوْيون چيخارتماق (oyun çıxartmaq)
بازي در آوردن، ادا و اطوار در آوردن

اوْي : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
تلفّظي از «هوْي» (هاي، اي). مانند
اوْي اوْغول (اي پسر)

اؤي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: خانه، منزل. (← ائو) اؤيجوک (öycük)
خانة كوچك. اؤيلَنمك (öylәnmәk)
ازدواج كردن. اؤيلو (öylü)
خانه دار، صاحب خانه.
متأهّل، صاحب زن و بچه. اؤيه‌له‌مك (öyәlәmәk)
افتادن و لميدن، خوابيدني كه بلند شدن در آن لحظه مشكل باشد

اؤيچون : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چنگك، چنگك كشاورزي كه با آن خرمن را به باد دهند. (← اوْوسون)

اوْيـغور : تورکجه فارسجا - قشقایی

: يكي از طوايف قديمي تركان كه گروهي از آنان در شمال چين كشوري به نام اويغورستان (تركستان شرقي) دارند و گروهي هم در بين ايلات مختلف قشقايي زندگي مي‌كنند

اؤيه‌ها : تورکجه فارسجا - قشقایی

: از اصوات تعجّب

اوْيـماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: قبيله، طايفه

اؤيرَنمك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ياد گرفتن. (← اؤگ، اؤرگ، اؤرگنمك)

اؤيسون : تورکجه فارسجا - قشقایی

: افسون، دعا و افسون

اوْيتوق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: منزلك، چادر كوچك، آلونك. (← اوْت، اوْتوق)