Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
بيرماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: انگشت. (شش)

بيرنوْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: برنو، نوعي از انواع تفنگهاي گلوله زني

بيرْق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: درخشش، برق. (← بير، بيرچ و بارخ) بـيرقماك (bırqmak) = بيرق وورماك (bırq vurmak)
درخشيدن، برق زدن

بيريان : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
بريان، لخت.
برشته، كباب

بيش : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «بيشمَك» (پختن) (← بوش) بيشمَك (bişmәk)
پختن، طبخ شدن.
عرق سوز شدن، سوخته شدن. بيشميش (bişmiş)
پخته شده. بيشيرمَك (bişirmәk)
پختن، طبخ كردن. بيشيريتديرمَك (bişiritdirmәk) = بيشيرتْمَك (bişirtmәk)
پزاندن، به وسيلة ديگري پختن.
از گرما پخته شدن. بيشيريلمَك (bişirilmәk)
پخته شدن، طبخ شدن. بيشيريم (bişirim) = بيشيم (bişim)
پخت، طرز پخت.
مقدار غذايي كه در يك وعده پخته شود. بيشيلي (bişili)
پخته شده، طبخ شده

بيس‌-بـوتـون : تورکجه فارسجا - قشقایی

: كامل، همه، همگي. (← بوس، بوس بـوتـون)

بيشكَني : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تلفّظي از «بشكني» فارسي است؛ به معني كشك سفت و محكم كه قابل شكستن باشد

بيسّار : تورکجه فارسجا - قشقایی

= بيسّان (bıssan) = بيسّانـی (bıssanı) = بيسّانـی كس (bıssanı kәs)
فلان كس، فلاني

بي‌سـوتـون : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
كوه بلند و سر به فلك كشيده.
نام آهنگي از آهنگهاي موسيقي قشقايي. (اصل كلمه بغ «سوتون» (تر. قد) به معني ستون بزرگ است.)

بيت : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
فعل امر از مصدر «بيتمَك» (روييدن) بيتديرمَك (bitdirmәk)
روياندن، رويانيدن.
التيام دادن، جوش دادن.
به انجام رساندن.
تصوّر كردن، فرض كردن، پنداشتن. سيز بو ايشي خوبا بيتديرينگ. (شما اين عمل را نيك تصوّر كنيد.) بيتكي (bitki) = بيتگي (bitgi)
گياه، روييدني. بيتمَز (bitmәz)
غير قابل ترميم.
غير قابل رشد.
بي پايان، بي نهايت. بيتمَك (bitmәk)
رشد كردن، روييدن.
ترميم و گرفتن استخوان شكسته، جوش خوردن استخوان، التيام يافتن زخم و شكستگي.
انجام گرفتن و تمام شدن كار. پولونگ گئدمَگينه باخما؛ ايشينگ بيتمَگينه باخ. (به خرج شدن پول توجّه مكن؛ به نحوة انجام كار دقّت كن.) بيتيراق (bitiraq)
گياه، علف.
نام گياهي كه پرچمهاي آن تبديل به خارهاي تيز مي‌گردد. بيتيرْتْمَك (bitirtmәk) = بيتيرمك (bitirmәk)
روياندن، رويانيدن.
التيام دادن، جوش دادن.
تمام كردن، به انجام رساندن. بيتيريلمَك (bitirilmәk)
رشد يافتن، روييدن.
جوش خوردن زخم، التيام يافتن.
تمام شدن، انجام يافتن. بيتيش (bitiş)
نحوة ترميم يافتن و جوش خوردن. بيتيشديرمك (bitişdirmәk)
به هم جوش دادن، هم آوردن.
به انجام رساندن، تمام كردن. بيتيشكن (bitişkәn)
تَرَك استخوان، مو بردگي استخوان.
جوش خورده، پيوند خورده. بيتيشمَك (bitişmәk)
جوش خوردن، پيوند شدن. بيتيشيك (bitişik) = بيتيك (bitik)
متّصل، پيوند خورده، جوش خورده.
محلّ اتّصال.
گياه، روييدني. بيتيم (bitim)
نحوة جوش خوردن استخوان.
رويش، روييدن.
آخر كار، پايان كار، انتها. بيتين (bitin)
آنچه به طور كامل وجود دارد، تمام و كامل

بيت : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
شپش. بيت آغاجى (bit ağacı)
درخت استبرق. بيتاميق
بيماري تيفوس كه از شپش ايجاد مي‌گردد. بيت بوتّاسى (bit buttası) = بيت دارمانى (bit darmanı)
نوعي بوتة سمّي كه از پودر آن براي كشتن شپش و حشرات موذي استفاده مي‌شد. بيت داراغى (bit darağı)
نوعي شانة چوبي. بيت سيركه‌سي (bit sirkәsi)
تخم شپش، شپش كوچك. بيتله‌مك (bitlәmәk)
شپش را از لباس يا بدن كسي جدا و پاك كردن. بيتلي (bitli) = بيتيك (bitik)
شپش دار، شپشو

بيخ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
ريشه و بُن.
صوتي است به مفهوم «گلويش را از ريشه ببُر.» بيخ بور (bix bur)
از بيخ بريدن، از ريشه بريدن

بيخچي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ارّه، وسيلة بريدن. (← بيچ، بيچقي)

بييابان : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
بيابان، بي آب و علف.
نام تيره يا طايفه‌اي از ايل عمله

بي‌يي : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
بي بي، عمّه.
عنوان احترام آميزي است براي بانوان. (← بؤي، بؤيو)

بيز : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
درفش، سوزن بزرگ كه با آن چيزهاي چرمي را مي‌دوزند.
مجازاً به هر چيز نوك تيز هم بيز مي‌گويند. بيز بورون (biz burun)
كسي كه نوك بيني‌اش دراز باشد. بيز–بيز (biz-biz)
سيخكي، راست. قوْرخودان توکو بيز-بيز اوْلدو. (از ترس موي بدنش راست شد.) بيزدان (bizdan) = بيزليك (bizlik)
كيف كوچكي كه در آن درفش، سوزن و امثال آنها گذارند. بيزله‌مك (bizlәmәk)
سقلمه زدن، سك زدن

بيز : تورکجه فارسجا - قشقایی

(3)
فعل امر از مصدر «بيزمك» (چين دادن) (← بـوز) بيزمَك (bizmәk)
چين دادن، كرخ كردن.
از سرما منجمد شدن. بيزّيك (bizzik)
از سرما كرخ شده.
چين و چروك برداشته

بيز : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
ما، ضمير اوّل شخص جمع. بيزدَن (bizdәn)
از ما، از گروه ما.
از ما، از دست ما، از توان ما. بيزليك (bizlik)
مال ما، متعلّق به ما. بيزيمكي (bizimki)
مال ما، متعلّق به ما

بيز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ما. (ضمير اوّل شخص جمع) (← بيز1)

بيزاغى : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گوساله. بيزاغى بورنو (bizağı burnu)
عقرب

بيزوْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گوساله

بيزّيك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بچّة شيطان، لوس و ننر

بك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بيگ، بزرگ. بكيش (bəkiş)
نام طايفه اي از تركان افشار بوده كه امروزه جزء ايل ممسني به شمار مي رود. بكّييان (bәkkiyan)
نام روستايي از بلوك كامفيروز كه به معني جايگاه بيگها و بزرگان است

بلكَم : تورکجه فارسجا - قشقایی

= بلكه (bәlkә)
بلكه، شايد، به هر حال. بلكه-بلكه ائدمَك (bәlkә-bәlkә edmәk)
به تأخير انداختن كار

بكَم : تورکجه فارسجا - قشقایی

= بكه (bәkәm)
بلكه، شايد، به هر حال