Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
ساقّيز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سقّز، عصارة درخت بن. (از مصدر «ساغماق» (دوشيدن)، به اعتبار اينكه گويي سقّز از درخت دوشيده شده است.) ساقّيز آغاجى (saqqız ağacı)
درخت بن

سار : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام پرنده‌اي زرد رنگ و به اندازة گنجشك. سارارماق (sararmaq)
زرد شدن، به رنگ زرد ديده شدن.
زرد و پژمرده شدن. سارارْتْماق (sarartmaq) = سارالْتماق (saraltmaq)
زرد كردن، به رنگ زرد تبديل كردن.
پژمرده كردن. سارالان (saralan)
زرد شونده.
آنچه از دور به رنگ زرد ديده شود. سارالماق (saralmaq)
زرد شدن، به رنگ زرد ديده شدن.
پژمرده شدن.
ترسيدن، پريدن و زرد شدن رنگ صورت. سارباغا (sarbağa)
زرد چوبه. (فا) ساری (sarı)
زرد، رنگ زرد.
رنگ پريده، بيمار گونه.
زردة تخم مرغ.
نامي براي پسران و دختران. ساری آغاج (sarı ağac)
زرشك، درخت زرشك. ساری آليج (sarı alıc)
زالزالك. ساری اولدوز (sarı ulduz)
ستارة ناهيد. ساری ايسلي (sarı isli)
نان نازكي كه كاملاً برشته نشده باشد و زرد رنگ ديده شود. ساری تيكان (sarı tikan)
نام گياهي خاردار كه قبل از خشك شدن «آغجا قيز» و بعد از خشك شدن «ساری تيكان» گفته مي‌شود. ساری دارمان (sarı darman)
زردچوبه. ساری سوْلماز (sarı solmaz)
نام گياهي بوته‌اي با گلهاي زرد. ساری سيرتيق (sarı sırtıq)
زرد و پژمرده، لاغر و ضعيف
لاابالي، شلخته.
زرد چهرة خنده رو. ساری قريمچه (sarı qәrimçә)
نوعي مورچة زرد رنگ. ساری قوش (sarı quş)
سار، پرنده‌اي زرد رنگ و مهاجر. ساری كؤينَك (sarı köynәk)
قناري. ساری گبّه (sarı gәbbә)
نام نوعي باز شكاري با پرهاي زرد.
گبّه‌اي كه زمينه‌اش زرد باشد. ساری گول (sarı gül)
گل زرد، نام گياهي با گلهاي زرد پرزدار.
نام آهنگي در موسيقي قشقايي.
نامي براي دختران. ساريليق (sarılıq)
زردي، زرد بودن.
بيماري زردي، يرقان. ساريليق اوْتو (sarılıq out)
خاكشير

سار : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
فعل امر از مصدر «سارماق» (پيچاندن) (← سر2) سارغى (sarğı)
پا تابه، نوار پهن و بلند، پاپيچ.
آنچه بر روي چيزي بپيچانند، باند زخم.
دستمال. سارما (sarma)
پا تابه. سارماشيق (sarmaşıq)
عشقه، پيچك. سارماق (sarmaq)
پيچاندن، تاب دادن.
پهن كردن، گستردن.
افشاندن، پاشيدن. سارموساق (sarmusaq)
نوعي سير كوهي. (← ساريمساق) ساريج (sarıc) = سارينْج (sarınc)
ساروج، مادّه‌اي مركّب از آهك، خاكستر، شن، ماسه و آب كه در بنّايي به كار مي‌رفت. ساريق (sarıq)
دستمالي كه در آن چيزي نهند.
پاتابه، پاپيچ.
عمامه، دستار.
پيچانده شده، در داخل دستمال پيچيده شده. ساريقلاماك (sarıqlamak)
پيچاندن، پارچه يا شالي را دور چيزي پيچاندن. ساريلماق (sarılmaq)
پيچانده شدن، تاب داده شدن.
پهن و گسترده شدن. ساريلى (sarılı)
پيچانده شده.
پهن و گسترده شده. ساريماق (sarımaq)
پيچاندن، تاب دادن.
پهن كردن، گستردن.
افشاندن، پاشيدن. ساريمساق (sarımsaq) = ساری موساق (sarı musaq)
سير، سير كوهي كه از گياهان پيازي به شمار مي‌رود. سارينْماق (sarınmaq)
پيچانده شدن

سار : تورکجه فارسجا - قشقایی

(3)
رسوب، زنگ زدگي و شوره بستن. سار باغلاماق (sar bağlamaq)
رسوب كردن و شوره بستن جسم

شار : تورکجه فارسجا - قشقایی

= شارّ (şarr)
صداي شُرشُر آب، صداي ريزش مايعات، سنگهاي كوهستان و … شاراپ (şarap)
صداي زمين خوردن. شاراپّيلاماق (şarappılamaq)
صداي ضربه يا زمين خوردن چيزي به گوش رسيدن. شاراق (şaraq)
صداي شكستگي استخوان، شاخة درخت و … شاراق-شوروق (şaraq-şuruq)
صداي شرق شرق، صداي شكستگي. شاراقّيلاماك (şaraqqılamak)
صداي رعد و برق، شليك توپ، تفنگ و … به گوش رسيدن. شارْپ (şarp)
صداي ضربه يا زمين خوردن. شارپيلاماق (şarpılamaq)
صداي ضربه يا زمين خوردن چيزي به گوش رسيدن. شار- شارّ ائدمك (şar-şarr edmәk) = شارّيلاماق (şarrılamaq)
صداي شرشر آب به گوش رسيدن. شارّيلْتى (şarrıltı)
شرشر آب، آبشار

شاراب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) شراب، مادّة الكلي. شارابى (şarabı)
شرابي، شرابخور، عيّاش

ساراييل : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
نام پرنده‌اي زيبا با گردني بلند. (احتمالاً همان دُرنا است.)ساراييل گردنيم گيردي بو باغا اوْنونگ عصمتيندن گوله نور ياغا داراييب تئللرين تؤکوب ديرناغا هاوا ائديب هشترخاندان گويير
نامي است براي دختران

ساری : تورکجه فارسجا - قشقایی

: از پسوندهاست به معني
طرف، سو. اوْنا ساری (به طرف او)

شارلاتان : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شارلاتان، حقّه باز، فريبكار

سارپاشماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: افشاندن، پاشيدن. (← سرپ. معمولاً به پخش شدن گوسفندان در حال چرا گفته مي‌شود.)

سارّيلى : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سارويي، نام طايفه‌اي از ايل عملة قشقايي

شارّه‌ك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام نژادي از اسبها

سارخيم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: خوشة انگور. (← سال، سالْخ، سالخيم)

شاش : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صداي ادرار و پخش شدن آن، شاش، ادرار. شاشيگ (şaşıg) شاشي، كودكي كه بي اختيار ادرار كند

شاشّيلاماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بخية فاصله دار زدن، دوختن بگونه‌اي كه فاصلة بخيه‌ها زياد باشد

سات : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «ساتماق» (فروختن) ساتان (satan)
فروشنده.
قسمت اندروني رانهاي پا كه در هنگام راه رفتن به هم ساييده مي‌شوند و از مقابل همديگر رد و بدل مي‌شوند. ساتديرماق (satdırmaq)
به وسيلة ديگري فروختن، مجبور به فروش نمودن. ساتليق (satlıq)
فروشي، فروختني. ساتماق (satmaq)
فروختن، به فروش رساندن، مبادله و معامله كردن. ساتيجى (satıcı)
فروشنده. ساتيش (satış)
عمل فروش، فروختن.
فروختني، قابل فروش. ساتيق (satıq)
فروخته شده.
قابل فروش، فروختني. ساتيلماق (satılmaq)
فروخته شدن، به فروش رفتن. ساتيلمالى (satılmalı)
فروختني، قابل فروش. ساتيلى (satılı)
فروخته شده. ساتيم (satım)
فروش، وضعيّت و نحوة فروش. ساتيما گئدمك (satıma gedmәk)
فروش رفتن. ساتيم-وئريم (satım-verim)
خريد و فروش.
ايجاد وصلت و قوم و خويشي سببي

شات : تورکجه فارسجا - قشقایی

: روبرو، مقابل. (← چات) راسّ آلّينـْگ شاتيندا دير. ( درست در مقابل تو قرار دارد.)

ساتار : تورکجه فارسجا - قشقایی

: راحت، آرام و خاموش. (← ستار) ساتارماق (satarmaq)
آرام تر شدن، راحت تر شدن. ساتاروشماق (satarlaşmaq)
راحت تر شدن

ساتاشماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: براي يك لحظه ديدن، سوسو زدن، با چشم برخورد كردن. (← سيت، سيتاشماق)

شاتير : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
(ع) شاطر، نانوا

شاتير : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
ساتور

ساو : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
فعل امر از مصدر «ساوماق» (ساييدن، اصطكاك ايجاد كردن) (گلّه‌زن)
صاف و پاك. ساواش (savaş)
برخورد، جنگ و نزاع. ساواشان (savaşan)
دعوا كننده، جنگجو. ساواشديرماق (savaşdırmaq)
به نزاع واداشتن. ساواشما (savaşma)
جنگ و جدال، دعوا. ساواشماق (savaşmaq)
دعوا كردن، جنگيدن. ساوماق (savmaq)
به هم ساييدن، اصطكاك و برخورد ايجاد كردن.
پخش كردن. ساووج (savuc)
نوعي از انواع تفنگ كه 5 تير در خشاب مي‌خورد. ساوولماق (savulmaq)
ساييده شدن، خورده شدن. ساوون (savun)
صابون

ساو : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
در تركي قديم به معاني سخن، خبر، اطّلاع، آگاهي و نيز به معني خبر خوش، هديه. (به تنهايي كاربرد ندارد.) ساواد (savad)
سواد، دانش و اطّلاعات، علم. ساوادسيز (savadsız)
بي سواد. ساوادسيزليق (savadsızlıq)
بي سوادي. ساوادلى (savadlı)
باسواد. ساوجـی (savcı)
خبر رسان، قاصد، سفير، فرستاده.
قاصدي كه براي خواستگاري اعزام شود.
هديه و پيغام آورنده. ساوجيليق (savcılıq)
قاصدي، خبر رساني، سفارت.
به خواستگاري رفتن. ساوروقماك (savruqmak)
پخش و پراكنده شدن. (در اصل پخش شدن سخن بوده.) ساورولماق (savrulmaq)
پخش شدن. ساوغات (savğat)
سوقات، هديه. (گلّه زن) ساوورماق (savurmaq)
افشاندن، پخش و پراكنده كردن. ساووشماق (savuşmaq)
افشان شدن،‌‌ با طنّازي راه رفتن.
در رفتن و جيم شدن

ساوايى : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سواي، سوا، غير از

ساخ : تورکجه فارسجا - قشقایی

= ساخت (saxt)
ساختمان، بنا.
قيافه، ريخت، شكل و هيئت. ساختا (saxta)
مصنوعي، ساختگي، قلّابي.
قدرت ساخت، توانايي و قدرت انجام كار. بو ايش مندن ساختا دگيل. (اين كار از من ساخته نيست.) ساختاوشديرماق (saxtalaşdırmaq)
از خود ساختن، تهمت زدن، افترا بستن. ساختْلى (saxtlı) = ساخسى (saxsı) = ساخلى (saxlı) = ساخليم (saxlım)
شبيه، مانند هم ساخته شده