Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
تجه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جوانه. تجه وورماق (tәcә vurmaq)
جوانه زدن، رشد كردن

تجَن : تورکجه فارسجا - قشقایی

: خيك، مشكي كه در آن پنير، ماستينه، كره يا روغن گذارند

تده : تورکجه فارسجا - قشقایی

: زمين بكر، زميني كه در آن كشت نشده باشد. (اصل كلمه «تته» (زميني كه با دست سنگهاي آن را برداشته و صاف كرده باشند.) (← تت)

تئل : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
زلف، گيسو.
موي يال اسب،
پشم بلند گوسفند جوان.
سيمِ آلات موسيقي كه معمولاً از يال اسب درست مي‌شده است. تئل-تئل (tel-tel)
هر چه كه مثل زلف يا سنبله افشان شده باشد. تئللَنمَك (tellәnmәk)
بلند شدن زلف.
افشان شدن خوشة گندم و امثال آن. تئللي (telli)
زلف دار، گيسو بلند، آنكه موهاي زيبا و لطيف داشته باشد.
نام بوته‌اي با ميوة گرد و آلبالو مانند.
از انواع گياهان پيازي. (← مورچاليق) تئلّه (tellә)
تله، دام. (معمولاً تلة پرندگان را از موي يال اسب درست مي‌كردند.) تئلين (telin) = تئلينگ (teling)
يك قسمت از خوشة انگور كه داراي چندين دانة انگور است

تئرئه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: طناب، رسن. (فا)

ته وه كول : تورکجه فارسجا - قشقایی

: اسب اصيل و نژاده. (در)

تئي : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
قرارداد خالص، پيمان نامه.
كامل، خالص، ناب. (اين كلمه ارتباطي با كلمة «طي» عربي ندارد و در تركي به معني خالص و ناب است.) تئي ائتمَك (tey etmәk)
قرارداد بستن، پيمان گذاشتن. تئي-تتَمّه (tey-tәtәmmә)
تمامي حساب و كتاب، حساب و كتاب خالص و كامل

طئييبلي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: طيّبي، نام طايفه‌اي از ايلات دره‌شوري، كشكولي و عملة قشقايي

تئز : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
زود، فوري.
قبل، جلو، پيش.
با عجله، به شتاب. تئز-تئز (tez-tez)
زود زود، سريع، به سرعت. تئزدَن (tezdәn)
به زودي، قبل از وقت موعود.
صبح زود، اوّل وقت. تئزلَتي (tezlәti)
اوّل وقت، به سرعت، به زودي. تئزليك (tezlik)
زود هنگام، به زودي. تئزليگه (tezligә)
به زودي

تفاق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) اتّفاق، حادثه

طفره : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پريدن و جستن از بلندي، از موضوعي به موضوعي ديگر پريدن. طفره گو (tәfrә gu)
طفره گوينده، سخن نا بجا گوينده. طفره گئدمك (tәfrә gedmәk)
طفره رفتن، سخن نا بجا گفتن

تفرقه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
تفرقه، جدايي، دو دستگي.
سخن ياوه، سخن بيهوده. تفرقه‌چي (tәfrәqәçi)
نفاق افكن، منافق

تفتيش : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) جستجو، تحقيق. تفتيش ائدمك (tәftiş edmәk) = تفتيشله‌مك (tәftişlәmәk)
جستجو كردن

تگه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بُز نر. تگه باز (tәgә baz)
بزي كه به دفعات مكرّر از بُزِ نر بر مي‌خورد امّا آبستن نمي‌شود. تگه بوز (tәgә buz)
بز جواني كه هنوز بزغاله‌اي نزاييده باشد. تگه سقَّللي (tәgә sәqqәlli)
ريش بزي، ريش پرفسوري. تگه سقَّلي (tәgә sәqqәli)
نام گياهي با ساقة باريك و بلند. تگه‌ليك (tәgәlik)
بزغاله يا چپش نري كه براي پازن گلّه انتخاب كنند. تگه‌يه گلمك (tәgәyә gәlmәk)
ميل جنسي در بز ماده ايجاد شدن، بر خوردن بز ماده

تَه : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
ته، عمق، گودي.
باقيمانده، پس مانده.
همه، همگي.
تا، لا، برگرداندن جلو قالي و امثال آن. تَه توتماق (tәh tutmaq)
ته نشين شدن، رسوب كردن. تَه-تومّاج (tәh-tummac)
ته مانده و باقيماندة هر چيز.
نام غذايي مركّب از نان خشك، پنير و لورك. (← چاچيك) ته-تومّال (tәh-tummal) = ته-توْوال (tәh-toval)
ته مانده، باقيمانده. ته چكمك (tәh çәkmәk)
ته كشيدن، خالي شدن، تمام شدن. ته چين (tәh çin)
نوعي چلو كه در ته آن گوشت بريان شده مي‌گذارند. ته ديگ (tәh dig)
ورقه‌اي از پلو يا چلو كه در ته ديگ چسبيده و برشته باشد. ته قالينتى (tәh qalıntı)
باقيمانده، بقيّه. تهلَتي (tәhlәti)
عمقي، عميق. تهله‌مك (tәhlәmәk)
تا كردن، برگرداندن لبة چيزي.
ته كشيدن، تمام شدن. تهلوْو (tәhlov)
آب ته مانده، آب بركه يا آب انبار كه در يك جا مانده باشد، مرداب. (← تلهوْو) تَهليك (tәhlik)
عمق، گودي.
ته نشست، دُرد.
ته ديگ، قسمتي از پلو كه در ته ديگ مي‌چسبد. ته مجيمه (tәh mәcimә)
باقيماندة طعام، غذايي كه در سيني از امرا به فقرا در داخل سيني باز مي‌ماند. ته-و-توه (tәh-o-tuh)
عمق مطلب، جزئيّات امر.
ته مانده، باقيمانده.
مجازاً به معني نژاد، اصل و ريشه. ته وورماق (tәh vurmaq)
ته كشيدن، تمام شدن

تَهلَقه : تورکجه فارسجا - قشقایی

= تهليقه (tәhliqә)
(ع) محرّف «تعليقه»، تحفه، ارمغان، هديه

طهْن : تورکجه فارسجا - قشقایی

= طهنه (tәhnә)
(ع) طعن، طعنه، تمسخر. طهنه وورماق (tәhnә vurmaq)
طعنه زدن، سرزنش كردن. طهنه-پيريكّه‌لي (tәhnә-pirikkәli)
سخنان توأم با طعنه و تمسخر، سرزنش آلود و ملامت آميز

تَهْن : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) محرّف طعن، طعنه، سرزنش. تهن آتماق (tәhn atmaq)
طعنه زدن، كنايه زدن. تهنه (tәhnә)
طعنه، سرزنش. تهنه-پيريكّه (tәhnә-pirikkә)
طعنه و تمسخر. تهنه-پيريكّه‌لي (tәhnә-pirikkәli)
سخن كنايه دار، حرف طعن آميز. تهنه‌لي (tәhnәli)
طعنه دار، نيشدار

تَهْر : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
(ع) (محرّف طرح يا طور عربي)
طور، طرح، گونه، شيوه.
مثل و مانند. تهر ائتمَك (tәhr edmәk)
طرح كردن، پيشنهاد دادن. تهره (tәhrә)
عجيب و غريب. تهري (tәri)
طرح و چگونگي، شكل و تركيب. نه تهري دير؟ (چگونه است؟)

تَهْر : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
خشم، عصبانيت. تهر ائدمَك (tәhr edmәk)
خشم گرفتن، عصباني شدن.
تحميل كردن، زورگويي

تَهره شوْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

= تهله شوْو (tәhlә şov)
تيره شب، شب تاريك. (← ترّه ترّه شوْو)

تهوه‌ر : تورکجه فارسجا - قشقایی

= تهوير (tәhvir)
تاب، توان، طاقت

تيج : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جوانه. تيجه (ticә)
جوانه، برگ نو درخت. (← تجه) تيج وورماق (tic vurmaq) = تيجه‌له‌مك (ticәlәmәk)
جوانه زدن، برگ تازه روييدن. تيجير (ticir)
گياه حصير، بوريايي كه از آن حصير سازند

تيديرّه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تمشك

تيف : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
نسيم، باد خنك.
تف، آب يا هواي دهان.
از اصوات تأسّف و نفرين.
خانه‌اي كه از ساقة درختان درست كنند به گونه‌اي كه نسيم از لا به لاي ساقه‌ها عبور كند.
علف يا زراعتي كه پر پشت نباشد، غير انبوه، كم پشت.
پخش و پراكنده. تيفان (tifan)
نسيم تند، باد تند، توفان. تيف-تيف (tif-tif)
باران اندك، باران كم. تيفتيك (tiftik)
پاره و از هم گسيخته، آنچه كه باد از لا به لاي آن به ‌راحتي عبور كند.
آلونكي كه از ساقة درختان سازند.
پشم ظريف، كُرك. تيفتيك-تيفتيك (tiftik-tiftik)
از هم گسيخته و پاره پوره. تيفتيكلَنمك (tiftiklәnmәk)
از هم باز شدن و زده شدن پشم. تيفتيكله‌مك (tiftiklәmәk)
از هم باز كردن پشم يا مو، ريش ريش كردن، پاره پاره كردن. تيف-و-لعنت (tif-o-lә”әnәt)
تف و لعنت، نفرين. تيف-و-نم (tif-o-nәm)
باران كم