Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
جبييه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جوي باريكي كه در كنار چاه آب درست كنند و از آب آن چاه حيوانات را سيراب كنند

جبْر : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
زور، ظلم، تعدّي.
درس جبر كه از علوم رياضي به شمار مي‌رود

چبَرْغه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چابك، سريع. (از مصدر چاپماق درست شده. ← چپر، چپرغه)

جج : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
اتّصال، اختلاط. (← جاج)
خرمن، انبوه، روي هم انباشته شده. جج بوغدا (cәc buğda)
خرمن گندم. ججيك (cәcik)
محلّ اتّصال دو لب، گوشة دهان. ججيم (cәcim)
جاجيم، از انواع بافتنيهاي مرغوب ايلهاي قشقايي

چچيك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام غذايي مركّب از نان خشك و پنير لورك. (ريشة كلمه از «جاج» يا «چاچ» است. ← چاچيك)

جد : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
جد، پدر بزرگ، نيا.
مجازاً به معني عمامة سادات. جدّه (cәddә)
نيا، نياكان، پدر بزرگ

چدَم : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
نام گياهي بوته‌اي كه در اغلب طوايف به آن «آلا گؤزه‌نك» مي‌گويند؛ «چدَم»، «چده‌مه» و نيز «چده‌نه» هم گفته‌اند.
دانة كنگر، تخم گياه كنگر

جئب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جيب، كيسه مانندي كه در لباس دوزند و در آن پول يا چيزي گذارند. جئب كسَن (ceb kәsәn)
جيب بُر، دزد

جئجيم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جاجيم. (← جج، ججيم)

جئهيز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) جهيز، جهيزية عروس خانم

چئهْر-چئهْر : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صوت رام كردن بزها. (← چهر-چهر)

چئلي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ماليخوليايي، مجنون، بيمار رواني. (اصل كلمه «چوْرو» يا «چوْر» (مريض) است. ← چوْر)

چئپ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چوب، تكه چوب كوچك. (← چؤپ) چئپ قيرّان (çep qırran)
كسي كه بتواند چوب و خاشاك را بشكند؛ مجازاً به همة جانداران متحرّك چون انسانها، حيوانات و جانوران گفته مي‌شود.
كار شكن، آنكه چوب لاي چرخ گذارد

چئر : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سنگر، سنگ چين، منارة سنگي. چئريك (çerik)
چريك، مبارز سنگر نشين

چئرجه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام گياهي بوته‌اي خاردار با گلهاي زرد يا سفيد

چئو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «چئومك» يا «چئويرمك» (برگرداندن) چئوره (çevrә)
دايره شكل، هلالي شكل. چئوري (çevri)
گرداب. چئولَمه (çevlәmә) = چئوليم (çevlim)
زمين دايره‌اي شكل، حلقه مانند.
گرداب، محلّ غرق شدن. چئويرمك (çevirmәk)
برگرداندن لبة پارچه، قالي و امثال آنها.
محاصره كردن، احاطه كردن.
برگرداندن، ترجمه كردن. چئويرمه (çevirmә)
دايره مانند، منحني شكل.
برگشتگي، تا خوردگي.
برگردان ترجمه. چئويريلمك (çevirilmәk)
برگشته شدن، برگردانيده شدن.
محاصره شدن.
تغيير يافتن، متحوّل شدن.
ترجمه شدن. چئويريم (çevirim)
محل احاطه شده، محاصره شده.
حلقه شده، برگشته، برگردانده شده.
گرداب

چئي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: رودخانه. (← چاي) چئيلان داشى (çeylan daşı)
سنگ صيقلي رودخانه. چئيير (çeyir)
نام گياهي از خانوادة چمن كه در كنار رودخانه‌ها مي‌رويد.
گياه، علف

جئيداق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چابك و سريع. (← جلّاق)

جئيلاق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بلندي كوه، قلّة كوه. مانند
چاه زالينگ بوْيناغيندا قار ياغار جئيلاغيندا بير گئجه قوْناق قالام شيرين يار اوْتاغيندا

چئينه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «چئينه‌مك» (جويدن) چئينه‌مك
جويدن غذا.
مجازاً با صراحت سخن گفتن. (اصل كلمه «چنه‌مك» (چانه را تكان دادن) است. ← چان، چانا) چئينيم (çeynim)
عمل جويدن، به اندازة يك بار جويدن، غذاي خيلي كم. بير چئينيم يئمه‌لي. (غذاي كمي كه فقط يك بار بتوان جويد.)

جئيران : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
جيران، آهو.
در قديم به دايه‌اي مي‌گفتند كه شيرش را با عسل آزمايش مي‌كردند؛ چنانچه مناسب حال كودك بود، براي دايگي فرزندان خوانين و اشراف استخدام مي‌شد.
نامي براي دختران.
محبوب، معشوق. جئيران اوْغلاغى (ceyran oğlağı)
آهو بره، آهوي يك ساله.
نام آهنگي از آهنگهاي موسيقي قشقايي.
مجازاً به معني چابك و سريع. جئيران-جئيران (ceyran-ceyran)
نام آهنگي در موسيقي قشقايي.
از بازيهاي دسته جمعي جوانان و كودكان. جئيـران شوْر (ceyran şor)
شوره، نام گياهي است با مزة شور

جفَنگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ياوه، حرف مفت

جفَر : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) جعفر، نامي است براي پسران و مردان. جفَر به‌ي‌لي (cәfәr bәyli)
جعفر بيگلو، نام طايفه‌اي از ايل عملة قشقايي. جفرلي (cәfәrli)
جعفرلو، نام طايفه‌اي از ايل شش بلوكي

جفْت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پوستة دوّم درخت بلوط يا سدر كه براي دبّاغي و پرورش مشك آب از آن استفاده مي‌شود

چفت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چفت پا، بند و پشت زانو