Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
چنگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
چنگ، از آلات موسيقي. چنگي (çәngi)
چنگ زن، مطرب، نوازنده

چنير : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام درختي شبيه درخت بيد

اجنوْوورْد : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
اجنّه وار، شيطان صفت.
چابك و سريع.
فضول و بي تربيّت

چوْ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: در ادبيات قديم پهلوي به معني گوسفند بوده؛ امّا اكنون اين واژه به تنهايي معمول نيست؛ در حالي كه با پسوندها و كلمات ديگر تركي رايج مي‌باشد مانند
چوْبان (çoban)
چوپان، شُبان. چوْبان آللادان (çoban alladan)
نام پرنده‌اي كوچك. چوْبان اولدوزو (çoban ulduzu)
ستارة ناهيد، زهره. چوْبان بؤرکو (çoban börkü)
كلاهك، حبابي كه بر اثر باران تند ايجاد شود. چوْبان چاشتى (çoban çaştı)
نام گياهي از گياهان پيازي. چوْبان-چوْلوق (çoban-çoluq)
دار و دستة چوپانها كه در دشت و بيابان زندگي مي‌كنند. چوْبان چيچه‌يي (çoban çiçәyi)
نام گياهي از رستة پيازيان. (← چوْبان چاشتى) چوْبان داشى (çoban daşı)
نام نوعي بازي دسته جمعي كودكان و نوجوانان. (← پوْخ، پوْخلو داش) چوْبان قوشو (çoban quşu)
نام پرنده‌اي كوچك. (← چوْبان آللادان) چوْبان قئيتَر (çoban qeytәr)
مواجب، حقوق و كالايي كه به چوپان مي‌پردازند. چوْبانكارا (çobankara)
چوپانكاره، نام طايفه‌اي از ايلات فارسيمدان و عملة قشقايي. (اين كلمه ارتباطي با شبانكارة فارسي ندارد) چوْبانليق (çobanlıq)
چوپاني

جوْج : تورکجه فارسجا - قشقایی

: اصطلاحي است كه معمولاً به كودكان شير خواره مي‌گويند. جوْجوق (cocuq)
كرّه شتر.
كودك، طفل، نوزاد. جوْجوقلاماك (cocuqlamak)
توليد كردن، ايجاد كردن، زاد و ولد كردن؛ بخصوص زاييدن شتر. جوْجوقلو (cocuqlu)
شتر بچه دار، شتري كه بچه‌اي در شكم يا به همراه خود داشته باشد

چوْچا : تورکجه فارسجا - قشقایی

= چوْچو (çoçu)
نان گرد و چرخكي كوچك، نان كوچك و ضخيم. (← كوْكا) چوْچالانماق (çoçalanmaq)
وقت تلف كردن، به تأخير انداختن كارها، دور سر چرخاندن و سهل انگاري در كار مردم. چوْچولا باز (çoçula baz)
فريبكار

چؤچون : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فلج، از پا افتاده، خانه نشين. (اصل كلمه «چؤکون» از مصدر «چؤكمك» (فرو نشستن) است.)

چوْد : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چوب كوتاه. (← چوْت)

چؤدَن : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چدن، فلز چدن

چوْغان : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چوبك، اُشنه، نام گياهي با ريشة ضخيم كه از ريشة آن براي شستشوي لباس استفاده مي‌شد. (اصل كلمه «چؤكَن» از مصدر «چؤكمك» (در زمين فرو رفتن) است. (← چؤن و چوْوا) چوْغانّار (çoğannar) = چوْغاندار (çoğandar)
چغندر

چوْغول : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
نمّام، سخن چين. (اصل كلمه «چووول» از ريشة «چالآ = چوْلآ» به معني شايعه است.) چوْغولچو (çoğulçu)
جاسوس، خبرچين. چوْغوللاما (çoğullama)
تحريك، سخن چيني. چوْغوللاماق (çoğullamaq)
تحريك كردن، سخن چيني كردن. چوْغوللوق (çoğulluq) = چوْغولو (çoğulu)
چغلي، سخن چيني، نمّامي

چوْغول : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
جوانك، جوان خام و كم تجربه. (← جيغ2، جيغالا)

چؤگور : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چگور، نام يكي از آلات موسيقي كه داراي 8 يا 9 سيم است. چؤگورله‌مك (çögürlәmәk)
مجازاً به معني بستن و به هم وصل كردن

چوْغوردو : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
نوكر، چوپان، كارگر.
مجازاً به معني ولگرد، بي سر و پا. (ريشة كلمه از مصدر «چؤكمك» (فرو نشستن) است.)

چوْغورلوق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شكايت كردن، سخن چيني. (← هـونـوگان) (← چوْغول، چوْغولو)

چؤهنه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چونه، چونة خمير. (← چؤن، چؤنه)

چوْهْنا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چونة خمير. (← چوْن، چوْنا)

جؤهـود : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جهود، يهودي

چؤك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «چؤكْمَك» (فرو رفتن) چؤكدورمَك (çökdürmәk) = چؤكَرْتْمَك (çökәrtmәk) = چؤکورْتْمَك (çökürtmәk)
وادر به فرو رفتن نمودن، نشاندن.
به زانو در آوردن، وادار به زانو زدن نمودن.
بر زمين زدن رقيب.
ته نشين كردن، فرو نشاندن. چؤكَر (çökәr)
زانو بر زمين زننده، تعظيم كننده، نوكر، چاكر.
ته نشين شونده، رسوب كننده. چؤكرّي (çökәrri)
مقدار خميري كه به چوبة نان پزي مي‌چسبانند و با آن خمير نان را پهن كرده، مي‌پزند. چؤکوق (çöklaq) = چؤكلَك (çöklәk)
باتلاق، محلّ فرو نشستن.
زمين گود. چؤكمَك (çökmәk)
فرو رفتن، پايين آمدن، فرو نشستن.
تعظيم كردن و زانو زدن.
رسوب كردن، ته نشين شدن.
چمباتمه زدن، روي زمين نشستن.
به گِل نشستن، پاي در گِل فرو رفتن.
عمل مقاربت شتر نر با شتر ماده. چؤكناق (çöknaq)
باتلاق، فرو رفتگي. چؤکوك (çökük)
گودال، جاي پست. چؤکولو (çökülü)
فرو رفته، پاي در گل فرو رفته.
محل نشست كرده،‌ جاي گود و پست، گودال. چؤکونتـو (çöküntü)
گودال، جاي گود.
رسوب و ته نشين.
باتلاق. چؤكه‌ليك (çökәlik)
كشك تر، دوغ جوشيده شده را در صافيِ كيسه‌اي مي‌ريزند تا آب آن از صافي بگذرد؛ آنچه در كيسه ته نشين شده و باقي مانده، «چؤكه‌ليك» ناميده مي‌شود

جوْكّار : تورکجه فارسجا - قشقایی

= جوْكّار وئرمَك (cokkar vermәk): صوت راندن شتر

چوْل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
دشت، صحرا. (← چؤل1)

چوْل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
خراب، ويران. (← چؤل 2) ائوينگ چوْل اوْلسون. (خانه‌ات خراب شود.) چوْلاق (çolaq)
دست و پا شكسته، شل، چلاق. چوْلاقلاشماق (çolaqlaşmaq)
معلول شدن، چلاق شدن

چؤل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
دشت، صحرا، بيابان. چؤل قوْوماق (çöl qovmaq) = چؤل قوْيماق (çöl qoymaq)
بيابان را طي كردن، دشت را پيمودن، به مسافرت طولاني رفتن. چؤلگه (çölgә)
جلگه، دشت. چؤلو (çölü)
بياباني، خل، ديوانه

چؤل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
ويران، خراب، خرابه. چؤله چكمَك (çölә çәkmәk)
از بين بردن، نابود كردن

چوْلْغالاماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

= چوْلغاماك (çolğamak)
همه جا را فرا گرفتن، همة دشت را پوشاندن. چوْلغانْماق (çolğanmaq)
پوشانده شدن. چولْما-چوْلوق (çolma-çoluq) = چوْلوق-چوْجوق (çoluq-çocuq) = چوْلوق-چوْچوق (çoluq-çoçuq)
زاد و ولد. (بر و بچه‌هاي زياد كه دشت و صحرا را فرا گيرد)، عائله، اهل و عيال. چوْلوق (çoluq)
صحرا گرد، چوپان. چوبان-چوْلوق يوْلو گئدمه. (تابع چوپانها نباش.)