Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
فولاد : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ف) فولاد، پولاد

فولوس : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فلوس، از گياهان دارويي

فولوت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فلوت، از آلات موسيقي

فور : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مخفّف وافور

فوروجه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فرجه، فرصت، وقت لازم

فوش : تورکجه فارسجا - قشقایی

= فوشّ (fuşş)
صداي حركت مار، باد و… فوشقورماك (fuşqurmak)
صداي حركت كردن ناگهاني گراز و جانوران از كمينگاه. فوشّولاماق (fuşşulamaq)
صداي حركت مار يا باد به گوش رسيدن

فوت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فوت، دميدن هوا از دهان. فوتور (futur)
زرنگ، چابك، آنكه مثل باد سريع‌السّير باشد. فوتور ائدمك (futur edmәk)
زرنگي به خرج دادن، كار عجيب و خارق العاده انجام دادن

فوضول : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فضول، زبان دراز و بي تربيت. فوضوللوق (fuzulluq)
فضولي، زبان درازي

فخس : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) فسخ، عمل لغو معامله. فخس ائدمك (fәxs edmәk)
فسخ كردن، باطل كردن معامله

گه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مخفّف كلمة «گل» (بيا)

اگه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
صاحب، سرپرست. (← يئ، يئيه) اگه‌ليك (әgәlik)
سر پرستي

اگه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
اگر، چنانچه

اگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «اگمك» (خم كردن) (← اه‌ي) اگري (әgri)
خم، خميده. اگريلمك (әgrilmәk)
كج شدن.
ريسيده و تابيده شدن.
افول كردن، پايين آمدن. اگريليك (әgrilik)
خمي، خميدگي، افول. اگسي (әgsi)
كهنه، قديمي، پارچة كهنه. (به اعتبار افول ارزش اشياي كهنه) (در تركي آذربايجاني كلمه به صورت «اسكي» است؛ امّا در تركي قشقايي «اه‌يسي» است. ← اه‌ي، اه‌يسي) اگسيك (әgsik)
كم. اگسيكليك (әgsiklik)
كمي، افول. اگلشمك (әglәşmәk) = اگلنمك (әglәnmәk)
خم شدن.
نشستن، تمايل به فرود آمدن و نشستن. اگمك (әgmәk)
خم كردن، كج كردن. اگير (әgir)
فعل امر از مصدر «اگيرمك» (تابيدن، ريسيدن) اگيرتمك (әgirtmәk)
ريساندن، امر كردن به ريسيدن. اگيرتْمه (әgirtmә)
عمل ريسيدن. اگيرمك (әgirmәk)
تابيدن، ريسيدن. اگيرّي (әgirri)
كج، منحني شكل، خميده.
كج دست ، متقلّب، نادرست. اگيرّي-اوگـوررو (әgirri-ügürrü) = اگيش-اوگوش (әgiş-ügüş)
كج و معوج. اگيرّي بهمن (әgirri bәhmәn)
نام گياهي از خانوادة چمن كه دارويي مؤثّر به شمار مي‌رود. اگيرّيجه (әgirricә)
نسبتاً كج. اگيرّيليك (әgirrilik)
كجي و نا راستي. اگيك (әgik)
خم شده، خميده. اگيلمك (әgilmәk)
خميدن، خم شدن.
به طرفي متمايل شدن.
فرمودن، نشستن. اگيلي (әgili)
خميده، خم. اگيم (әgim)
خميدگي، انحنا.
سرازيري

اگا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پدر. (← آتا)

گاب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بزرگ، پهن و گنده. (← گاپ) گاب پا (gab pa)
آنكه پاهاي بزرگ و پهن دارد. گابير (gabır)
بزرگ، رشد كرده و بزرگ شده. گابيرّا (gabırra) = گابورّه (gaburrә)
نوعي ني يا حصير. گابيرلاشماق (gabırlaşmaq)
بزرگتر شدن، رشد كردن

گاجين : تورکجه فارسجا - قشقایی

: له و كوبيده

گاديم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: قدم، گام، اندازه و فاصلة قدمها

غافيل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) غافل، نا آگاه. غافيلگير (ğafılgir)
ناگهان هجوم آورنده، بي خبر حمله كننده، سگي كه ناگهان و بسرعت حمله كند

گاگول : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
گرد و كروي شكل.
نوعي راه رفتن بگونه‌اي كه چهار دست و پا بر روي زمين قرار گيرد و كمر قوسي شكل باشد. گاگولا (gagula)
آنكه خميده و روي چهار دست و پا راه رود. گاگولا ائدمك (gagula edmәk) = گاگول-گاگول (gagul-gagul) = گاگولا گئدمك (gagula gedmәk)
راه رفتن اوليّة كودك با چهار دست و پا. گاگوللاشماق (gagullaşmaq)
كم كم راه افتادن كودك. گاگولوز (gaguluz)
جعل، نام حشره‌اي از تيرة قاب بالان

گاه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
از پسوندهاي مكاني. مانند
قوْنا گاه = قوْنالگاه (محلّ اتراق كردن)

گاه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
بامداد، اوّل صبح.
زمان، هنگام، گاهي، بعضي مواقع.
زود، زودتر از موعد معمول. گاهدان (gahdan)
اوّل صبح، بامدادان. گاهدان بير (gahdan bir)
هر از گاهي، بعضي مواقع. گاه گودار (gah gudar) = گاه گوش (gah guş)
گاه گذر، گاهي، هر از گاهي. گاه گومان (gah guman) = گاه گومانلاتى (gah gumanlatı)
زود هنگام، دير نشده. گاهلَتي (gahlәti)
زود، زودتر. گاهى تافاق (gahı tafaq)
اتّفاقاً، گاهگاهي

گاهاس : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شايد، احتمالاً. (← گاس)

گاهاز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مشك آبي بزرگ كه معمولاً از پوست بُز يا گوساله درست كنند

گال : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (در تركي قديم به شكل «كال» و به معني خشن و بزرگ بوده؛ امّا در تركي قشقايي به شكل «گال» و به معاني
فضلة حيوان، پشكل تر و پهن و بزرگ حيواناتي چون گاو، گوسفند، شتر و …
باز، گشاده و بزرگ.
پارگي عريض، دريدگي بزرگ. گالا (gala)
پاره، ترَك بزرگ، شكافته شده.
بزرگ، گشاد.
مجازاً به معني شكم.
صداي بلند، فرياد. گالا خوْرا (gala xora)
خورة بزرگ، خورجين بزرگ. گالا سير (gala sir)
نوعي موسير يا سير با برگهاي پهن، پرِ موسير.
شكمِ سير. گاوشـكوْو (galaşkov)
از هم دريده، شكافته شده. گالالاماك (galalamak)
پاره كردن، دريدن.
سر و صدا كردن، بلند فرياد كشيدن. گالان (galan)
بشكه.
صداي بلند. گالان-گالان دانيشماق (galan-galan danışmaq)
بلند بلند صحبت كردن. گالا وورماق (gala vurmaq)
با صداي بلند فرياد كشيدن. گالا وئرمَك (gala vermәk)
پاره كردن.
فرياد كردن. گال ائدمك (gal edmәk)
پاره كردن.گال-و-گمّيل (gal-o-gәmmil)
پشم آلوده به پشكل و فضلة حيواني. گاليش (galış)
كفش بزرگ، چكمه، چكمة بلند.
نوعي از انواع استكان

گام : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گامّ (gamm)
گام، قدم بلند و بزرگ. گاماز-گاماز (gamaz-gamaz)
قدم به قدم، يواش يواش. گامّى (gammı)
بزرگ، گنده. گامّيز (gammız)
قدم بزرگ و بلند
ناحية پشت ران كه به آن باجاق هم مي‌گويند.
شپش بزرگ. گامّيزلاماق (gammızlamaq)
گام بلند برداشتن. گاميش (gamış)
گاو بزرگ، گاو ميش