Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
گون : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
آفتاب، خورشيد.
نور آفتاب، جايي كه نور آفتاب در آنجا بتابد.
روز (در مقابل شب)
روز، روزگار، زمانه. گون آردی (gün ardı)
عصر هنگام، نزديك غروب آفتاب. گون آشار (gün aşar) = گون آشما (gün aşma)
مغرب.
غروب. گون آلّي (gün allı)
مقابل نور آفتاب. گون اؤلدورمك (gün öldürmәk)
روزگار را سپري كردن. گون باتار (gün batar)
مغرب، محلّ غروب آفتاب.
هنگام غروب آفتاب. گون باتيشى (gün batışı)
هنگام غروب آفتاب. گون به گون (gün bә gün)
روز به روز، هر روز. گون توتولما (gün tutulma)
كسوف، گرفتگي خورشيد. گون توتولماق (gün tutulmaq)
گرفته شدن خورشيد، روي دادن كسوف. گون چالار (gün çalar) = گون چالان (gün çalan) = گون چيخار (gün çıxar)
محل طلوع آفتاب، مشرق. گون چالماق (gün çalmaq)
دميدن و طلوع كردن آفتاب. گونده (gündә)
هر روز، روزانه. گونده‌ليك (gündәlik)
روزانه، هر روز. گوندوز (gündüz)
روز، هنگام روز. گون دؤنومـو (gün dönümü)
بعد از ظهر، عصر هنگام. گون دوْغار (gün doğar) = گون دوْغان (gün doğan)
مشرق، طرف شرق. گون سايماق (gün saymaq)
روز شماري كردن.
روز به روز بهتر شدن، ترقي كردن، چاق تر و با حال تر شدن. گونش (günәş)
خورشيد، نور خورشيد.
سال خورشيدي، سال شمسي. گونش اوزلو (günәş üzlü)
آفتاب چهره، زيبا رو. گونشلَنمك (günәşlәnmәk) = گونشله‌مك (günәşlәmәk)
در مسير نور آفتاب قرار گرفتن، در نور و روشنايي خورشيد آرميدن. گونشلي (günәşli) = گونشليك (günәşlik)
محل آفتابي، آفتابگير. گون قير-قيرّه‌گه اوْتورماق (gün qır-qırrәgә oturmaq)
هنگام غروب فرا رسيدن. گون گچمك (gün gәçmәk)
سپري شدن زندگي.
هنگام فرا رسيدن غروب آفتاب. گون گؤرمز (gün görmәz)
جايي كه آفتاب در آنجا نتابد.
شرمگاه آدمي. گونله‌يي (günlәyi) = گونلوك (günlük)
روزانه. بئش گونله‌يي = بئش گونلوك (5 روزه) گونلو ياغيش (günlü yağış)
باراني كه در هواي نيمه ابري ببارد و در آن لحظه هوا آفتابي باشد. گونه (günә)
در هر روز، روزانه. گونه‌ك (günәk) = گونه‌ي (günәy)
بر آفتاب، طرف جنوب. گونـوز (günüz) = گونـوز (günnüz)
روز، روز روشن. گونـوزلَمه (günüzlәmә)
انجام دادن كار شبانه در هنگام روز، عمل جماع در هنگام روز. گونـوزون (günüzün) = گونـوزونگ (günüzüng)
طي روز، در طول روز. گونـوزون قوْرو (günüzün qoru)
گرما گرم روز، روز روشن. گونـو قره (günü qәrә) = گونـو يامان (günü yaman)
سياه‌ روز، بد بخت و بيچاره. گونئي (güney)
جنوب، طرف بر آفتاب. گونو سحَر (günü sәhәr)
همين فردا صبح

گوناه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گناه، جرم، عمل ناروا

گونْگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گنگ، لال، آنكه از سخن گفتن عاجز باشد. گونگا زابان (gunga zaban)
گنگ زبان، الكن

گوپّه-گونـوز : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
روز روشن.
مجازاً به معني آشكارا، علني

گوپّو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فاخته، قمري كوكو سرا. (← كوپ2، كوپّو)

گور : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
گُر، شعلة آتش، آتش.
صداي گُرگُر، صداي رعد و برق.
پشت سر هم، به طور مرتّب.
مجازاً به معني جوان شاداب و سر حال. (← قور2 و قوْر1) گورّا-گورّ (gurra-gur)
پشت سر هم، به طور متوالي. گورّان (gurran) = گورّاه (gurrah)
چشم غرنبه، توپ و تشر.
چوب ستبر، چوبدستي كه با آن تهديد كنند و يا تشر بزنند. گـورّاه چكمك (gurrah çәkmәk)
مشتعل شدن، شعله ور گشتن.
تشر زدن. گـور توتماق (gur tutmaq)
شعله ور شدن، مشتعل گشتن.
آتشين و عصباني شدن. گور دوم (gur dum)
بُزي كه اطراف دُمش قهوه‌اي سوخته يا حنايي رنگ باشد، بز قهوه‌اي يا حنايي رنگ. گور-گور آغلاماك (gur-gur ağlamak)
به شدّت گريه كردن، پشت سر هم اشك ريختن. گور-گوم (gur-gum)
صداي شيرجه رفتن در آب. گورگون (gurgun)
شاداب و خرّم. (← قوْر1، قوْرغون) گورگون ياز اوْلموش. (بهار شاداب و خرّمي است.) گورّه (gurrә) = گورّه‌جه (gurrәcә)
جرّه، جوان متوسّط، تازه جوان. گورّ-و-تاراق (gurr-o-taraq)
صداي رعد و برق. گورّ-و-گور (gurr-o-gur)
حرارت و شعلة مداوم آتش.
پشت سر هم، لاينقطع. گورّولا (gurrula)
تشر بزن، تهديد كن. گورّلا، آما ياغما. (تشر بزن؛ امّا كتك مزن.) گورّولاماق (gurrlamaq)
غرّيدن، سر و صدا كردن.
تهديد كردن، تشر زدن. گورّولانماق (gurrulanmaq)
به گوش رسيدن صداي رعد و برق. گوروم (gurum)
صداي افتادن در آب، آواز طبل، صداي بلند. گورومما (gurumma)
غرنبه، غرّش، صداي بلند. گورومما وئرمك (gurumma vermәk)
طبلك زدن شتر. گورومّولاماق (gurummulamaq)
صداي بلند به گوش رسيدن. گورّ-و-نئهيب (gurr-o-nehib)
تشر و نهيب، تهديد و تشر. گوروْوول (gurovul)
دانه هاي قرمز رنگ كه بر پوست بدن ظاهر شود، تاول. گور ها گور (gur ha gur) = گور هاي گور (gur hay gur)
پشت سر هم

گوره ماس : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گوره ماست، نام غذايي مركّب از شير خام و دوغ يا شير خام

گورْب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صداي اشتعال آتش. (← گورپ و گور) گوربوز (gurbuz)
گربُز، چابك و زرنگ. (آنكه چون شعلة آتش حركت كند.)

گورجانلى : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گورجايى (gurcayı)
نام طايفه‌اي از ايل فارسيمدان

گورده : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گورده‌له (gurdәlә) = گورده‌لك (gurdәlәk)
كليه، قلوه

گورگاز : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گورگاس (gurgas) = گورگَز (gurgәz)
كركاس، تلخه، نام گياهي است كه معمولاً در گندم زارها مي‌رويد و هر گاه دانه هايش با دانه‌هاي گندم مخلوط شود، نان آن گندم تلخ مزه مي‌شود

گورگوْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جوراب، نوعي جوراب بلند و ضخيم. (گلّه‌زن)

گوره‌كانلى : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گوركاني، نام طايفه‌اي از ايل عملة قشقايي

گورْم : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گوروم (gurum)
در اصل به معني ماهيچة پشت گردن است و در اصطلاح به مفهوم
اخّاذي و اجحاف. گورم توتماق (gurm tutmaq)
از لحاظ اقتصادي پيشرفت كردن.
اخّاذي كردن.
چاق شدن.
اجحاف و گران فروشي كردن

گورناج : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گورناش (gurnaş)
كرنش، سر پايين آوردن گوسفندان. (← كور1، كورناش) گورناش وورماق (gurnaş vurmaq)
به صورت دسته جمعي سر فرود آوردن گوسفندان در فصل گرما

گوروْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گورآب، بركة آب. (← گوْر، گوْروْو)

گوروْوول : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تاول، تاول روي پوست بدن

گورْپ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صداي شعلة آتش، صداي اشتعال يا انفجار. گورپ آليشماق (gurp alışmaq) = گورپولاماق (gurpulamaq)
ناگهان شعله ور شدن و آتش گرفتن

گوروه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گروه، جمع. (اصل كلمه «قوْرو» (مجلس) از «قوْرماق» (جلسه تشكيل دادن) است. ← قوْر2، قوْرو) گوروه گتيرمَك (guruh gәtirmәk)
علاقه نشان دادن به اجتماع و مردم

گوروپ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
صداي انفجار.
صداي افتادن چيزي. (← گور) گوروپّولاماق (guruppulamaq)
به گوش رسيدن صداي انفجار.
به گوش رسيدن صداي سقوط چيزي

گورْز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گُرز، نوعي چماق آهني. گورز يئره وورماق (gurz yerә vurmaq)
گرز بر زمين زدن، كار مهم و خارق العاده‌اي انجام دادن

گورزون : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بيماري طاعون

گوش : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ف) گوش، وسيلة شنوايي. گوش به خجه اوْلماق (guş bә xәcә olmaq)
گوش به دستور خواجه (بزرگتر) بودن، كاملاً مواظب بودن. گوشو (guşu)
گوشي، آنكه با سخنان ديگران تغيير رويّه دهد و تحريك شود.
گوشي تلفن. گوشوارا (guşvara)
گوشواره، آنچه از گوش آويزند

گوشتاس : تورکجه فارسجا - قشقایی

= گوشتاسْب (guştasb)
گشتاسب، نام طايفه‌اي از ايل كشكولي

گوتَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ف) ناني كه از دو چونه درست شده باشد، نان بزرگ. (گوت = گُت
بزرگ) ← قال1 ، قالين چؤره‌ك)