Multilingual Turkish Dictionary تورکجه

هاديق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: حاذق، ماهر، هشيار. (ريشة كلمه از مصدر «آييقماق» يا «آييلماق» (هشيار شدن) است.)

حاديق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: حاذق، ماهر، هشيار. (ريشة كلمه «آييق» (هشيار) است كه به

هاف : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
كمانه، چوب كوتاه كماني شكل كه در بافتن جاجيم مورد استفاده قرار مي‌گيرد. (← آرخود و هارخود)

(3)
صداي دميدن، صداي دميده شدن هواي گرم. (← هاوا) هافا (hafa)
تف، گرما، حرارت. هافاريشْت (hafarışt)
گرما، حرارت. هافالاماق (hafalamaq)
گرما زده شدن.
دچار چشم زخم شدن. هاف-هافّى (haf-haffı)
پير خرف، آدم بسيار پير كه هاف هاف كند. هافى (hafı)
افعي، مار بزرگ، اژدهاي بزرگ كه هاف هاف كند

هاكّ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نافرمان. (← هاق) هاكّ اوْلماق (hakk olmaq) = هاكّورْد اوْلماق (hakkurd olmaq)
لجاجت به خرج دادن، پيله كردن، به جان كسي افتادن. هاكّ-و-هوك (hakk-o-huk)
سر و صدا، هاي و هوي

هال : تورکجه فارسجا - قشقایی

: حال، لحظه، زمان. (← هلز) هالا (hala) = هاوز (halaz)
تا به حال، هنوز

حال : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
حال، وضع، اوضاع و احوال.
زمان حال، هم اكنون.
طاقت، نيرو، توانايي.
با حال، چاق و تنومند. حالا (hala)
حالا، اكنون.
تا به حال، هنوز. (← هله) حال-باها (hal-baha)
حال و وضع، چگونگي و وضعيّت. حال با حال (hal ba hal)
حال به حال، بد حال و ناراحت. حاللاشماق (hallaşmaq)
احوال پرسي كردن.
با حال شدن، چاق تر شدن. حاللانديرماق (hallandırmaq)
بر سر حال آوردن، شاداب كردن.
چاق تر و با حال تر كردن. حاللانماق (hallanmaq)
احوال پرسي كردن.
بهبود يافتن.
چاق تر شدن. حاللى (hallı)
سالم و تندرست.
چاق و فربه

هالاهيل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: هلاهل، زهر. (← آل4، آلاهيل)

هاوک : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
هوک، هوکت.
زدن، كشتن و كوبيدن. هاوک-و-هولوك (halak-o-huluk)
به سختي و ناراحتي راهي را طي كردن. هاوکى (halakkı)
وسيلة كوبيدن، تخماق، ميخكوب.
دستة هاون

حالال : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حلال، روا، جايز. حالال بيدليك (halal bidlik)
حلال بودي، حلاليّت طلبي. حالال-حارام (halal-haram)
مال حلال يا حرام.
تشخيص حلال و حرام.
از بازيهاي دسته جمعي كودكان و نو جوانان

هالان-تالانا دوشمك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: به درد سر افتادن، دچار چپاول و غارت شدن

هالاي : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
پايكوبي، آهنگ رقص زنان كه در اطراف آتش مشتعل به صورت هالة ماه برگزار مي‌گردد. (ريشة كلمه از
آي (ماه) + لا (با) به معني آنچه در اطراف ماه قرار مي‌گيرد)
خرمن كوبي. (← هلئي)

هاليق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جل، جل زيرين الاغ يا اسب. (← آل2، آليق) هاليق سوْوار (halıq sovar)
كسي كه بر اسب بدون زين يا الاغ بدون پالان سوار شود

هالّا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: هلا، استمداد، كمك رساني. (اصل كلمه الله (آللاه) است.) هالّا ائدمك (halla edmәk)
با هم و متّحداً به استمداد كسي رفتن يا حمله كردن. هالّا-چاپوْو (halla-çapov)
چپاول و غارت. هالّا-هالّا (halla-halla)
استمداد دسته جمعي، همگي با هم كاري را انجام دادن.
غارت و چپاول دسته جمعي.
فراوان و زياد

هالپازلاماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعاليت كردن، به شتاب حركت كردن. (← هاپ، هاپازلاماق)

حالقا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: حلقه. (اصل كلمه «خالقا» (خال مانند) است؛ به خاطر دايره شكل بودن خال. ← خال)

هالقيش : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تشويق و تحسين، دعاي خير. (نقيض قارغيش) (فا) هالقيشلاماق (halqışlamaq)
تشويق كردن، استقبال كردن

حالوا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حلوا، شيريني

هام : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هامّ (hamm)
صداي قاپيدن چيزي با دهان، صداي هن هن، سر و صدا. هامّ ائدمك (hamm edmәk)
خوردن. (به زبان كودكانه) هامّ-و-هوم (hamm-o-hum)
همهمه، سر و صدا.
جنبش و فعاليت، همّت و تلاش

حامام : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حمّام، گرمابه. حامامچى (hamamçı)
حمّامچي، گرمابه‌ دار

هامان : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هامّان (hamman) = هامّون (hammun)
(ف) انبان، كيسة چرمي. هامانچا (hamança)
انبانچه، انبان كوچك. هامّاناكّى (hammnakkı) = هامّونَكّي (hammunәkki) = هامّونه‌يي (hammunәyi)
انبانكي، برّه‌اي كه داراي شكم بزرگ است و هر چه بيشتر بخورد كمتر چاق شود

هامى : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
هم ، نيز. (← هم، همي)

هامى : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
همه، همگي. (در تركي قديم قامي (قامو) است.) هامى يئرده (hamı yerdә)
در همه جا و همه وقت، هميشه

حامّال : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حمّال، باربر. حامّالليق (hammallıq)
حمّالي، باربري