Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
هاو : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
در تركي قديم به معني كُرك، پود، پُرز. (← هاف2 و هوْو2) هاولى (havlı)
هوله، پارچة پرزدار.
الاغ 1 تا 2 ساله كه بدنش داراي پود باشد. (گلّه زن)

هاو : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
عمل تركه بازي در مراسم شادي و عروسي. (گلّه زن)

هاوا : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
هوا، هواي مطبوع، نسيم. (← هاف3)
هوايي كه در سر افتد، پرواز روح، عشق، ميل، هوا و هوس.
طرف بالا.
آسمان صاف و بدون ابر.
سرما خوردگي.
مقدار، اندازه، كيل.
هواداري، طرفداري. هاوا ائدمك (hava edmәk)
پرواز روح، تمايل پيدا كردن براي ديدار.
صاف و آفتابي شدن هواي ابري. هاوادار (havadar)
هوادار، طرفدار. هاواشماق (havaşmaq)
تمايل پيدا كردن، متمايل شدن. هاوالانديرماق (havalandırmaq)
به پرواز در آوردن.
هوايي كردن، تحريك كردن، به هيجان آوردن.
صاف شدن ابر آسمان. هاوالانماق (havalanmaq)
پرواز كردن، اوج گرفتن، به بالا رفتن.
برانگيخته شدن، تحريك شدن، هوس كردن. هاوالى (havalı)
داراي هوا، داراي هواي خوب و مناسب، دلباز.
آنكه باد در سر دارد، مغرور، خودخواه. هاوايى (havayı)
هوايي، آسماني.
از روي هوا و هوس، الكي. هاوايى اوْلماق (havayı olmaq)
راغب شدن براي ديدني و ملاقات كسي

حاوالا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
حوالة برات.
حوالة الهي، مشيت پروردگار

هاوار : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جوار، كنار، نزديك. هاوار رَس (havar rәs)
نزديك، حوالي، اطراف

هاواس : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
فكر و حواس، ذهن.
صبر و حوصله

هاي : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
از اصوات ندا، تحذير و آگاهي، هي، اي.
از اصوات تأسّف.
صداي بلند، آواز.
نداي دروني، فكر، انديشه، مشغوليت ذهني. اوْ ائله اؤز هاييندا. (او فقط مشغول افكار خودش است.)
هاي و هوي، اتّفاقي كه باعث شادي يا ناراحتي گردد. هايا قالماق (haya qalmaq)
به فكر خود بودن، براي خود چاره انديشي كردن. هايالانْگ (hayalang)
آواز خواني. هاي ائدمك (hay edmәk)
با صداي بلند آواز خواندن.
با صداي بلند جار زدن. هاي باراتلاماق (hay baratlamaq)
تشر زدن، نهيب دادن. هاي بيديريق (hay bidiriq)
سر و صدا، هاي و هوي. هاي جار ائدمك (hay car edmәk)
استمداد طلبيدن، كمك خواستن. هاي جان هوْو (hay can hov)
عبارتي كه بازيكنان در عروسيها به هنگام تركه بازي ادا مي‌كنند. هايچى (hayçı)
آواز خوان، خواننده.
جار زننده، صدا كننده. هايخيرماق (hayxırmaq)
تشر زدن، فرياد كشيدن، داد و بيداد راه انداختن. هاي-دوت (hay-dut)
هاي و هوي، بگير و ببند، زد و خورد. هاي قير (hay qır)
زد و خورد، بزن بزن، بزن و بكش. هاي قيريش (hay qırış) = هاي قيريف (hay qırıf) = هاي قيريق (hay qırıq) = هاي قيريم (hay qırım)
هاي غريو، سر و صدا، هاي و هوي، شيون و گريه و زاري. هاي كؤمك (hay kömәk)
از اصوات امداد و ندا، اي مردم كمك! هايلاماق (haylamaq)
جار زدن، صدا زدن.
تشر زدن، فرياد كشيدن. هايلَنگ (haylәng)
آواز خواني. هاي لوْك-هاي لوْك (hay lok-hay lok)
با سر و صدا و ناراحتي راه رفتن، يورتمه رفتن و خسته شدن. هايلين-كوْيلون (haylın-koylun)
پر سر و صدا، پر درد سر، پر زحمت. هاي مدد (hay mәdәd)
استمداد طلبي، كمك خواستن. هاي هوچ ائدمك (hay huç edmәk)
تشر زدن، نهيب دادن. هاي-و-كوي (hay-o-kuy)
هاي و هوي، سر و صدا. هاي-و-هو (hay-o-huy) = هاي-و-هوْو (hay-o-hov) = هاي-و-هوي (hay-o-huy)
هاي و هوي، سر و صدا.
رمق و توانايي. هاي-هوْولو (hay-hovlu)
پر هياهو، عجيب و غريب، زيبا و ديدني. هاي-و-هوي ائدمك (hay-o-huy edmәk)
سر و صدا كردن.
جار زدن.
ترساندن، بيم دادن. هاي-و-هويونان (hay-o-huyunan)
با هياهو و سر و صدا. هاي هيم (hay hım)
از اصوات تأييد و تحسين كه در مقابل صداي خواننده يا نوازنده بيان مي‌شود. هاييق (hayıq)
هشيار، متفكّر و انديشمند. (← هاديق و آي1، آييق) هايى گلمزليك (hayı gәlmәzlik)
متنفّر بودن، خوش نيامدن. هايى گلمك (hayı gәlmәk)
تمايل داشتن، لذّت بردن. هاييل-ماييل (hayıl-mayıl)
حيران و سر گردان. (← آي1، آييل، آييل-ماييل) هاييندا اوْلماق (hayında olmaq)
در فكر چيزي بودن، در فكر چاره بودن

حايا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حيا، شرم. حاياسيز (hayasız)
بي حيا، بي شرم. حايالى (hayalı)
با حيا، با شرم

هايچيرد اوْلماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نا فرمان شدن. (← هاك، هاكورد اوْلماق)

حاييل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
كج، مايل.
عمل تمايل داشتن، كمك، ياري. (با كلمة «آييل» تركي همريشه است. ← آي، آييل)

هايمارلاماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: حمله كردن سگ براي گاز گرفتن. (← آيمارلاماق)

هاينا : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هاينا-هلي (hayna-hәli)
نام آهنگي در موسيقي. (كلمة «هاينا» همان «آينه» است كه در قديم به شكل دايره درست مي‌شده؛ به همين خاطر «هاينا» يا «هاينا هلي» به آهنگ برنج كوبي و نوعي رقص دايره وار گفته‌ شده

هايقير : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
تلفّظي از كلمة «اوْيغور» كه نام قبيله‌اي از تركان قديم بوده است.
نام گردنه و كوهي در جنوب شرقي فيروزآباد فارس كه برگرفته از نام ايل «اوْيغور» است

هايوا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: به، ميوه يا درخت به

هازا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
هذا ! ، اين، مانند اين.
به فرض مثال، گيرم كه، مثل اين كه

هازارا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ف) هزاره، هزاران

حاضير : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
حاضر و آماده.
در حال حاضر، هم اكنون. حاضير جوغاب (hazır cuğab)
حاضر جواب، بديهه گو. حاضيرلاماق (hazırlamaq)
حاضر كردن، آماده كردن

هب : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
حب، قرص

هب : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
قطعه، قسمت. بير هب قند. (يك قطعه قند كه با چاي خورند) هبّه (hәbbә)
يك هفتاد و دوّم از شش دانگ هر زمين زراعي يا مرتع

حب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: حب، قرص دارويي.
دانه، عدد

حبْز : تورکجه فارسجا - قشقایی

= حبس (hәbs)
(ع) حبس، زنداني

هچه : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هچّه (hәççә)
چوب دو شاخه. (← هاچ، هاچا)

هجاب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: عجيب و غريب، لذّت بردني. (احتمالاً محرّف «عجب» باشد.) هجاب ائدمك (hәcab edmәk)
لذّت بردن

هجير : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چادر

هچَل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: دو راهي، مشكلاتي كه در سر دو راهي ايجاد شود. (← هاچ، هاچا)